Niemiecka lokomotywa zwalnia

Niemcy przeżywają boom. Jednak boom w warunkach inflacjogennej waluty, jaką mimo twardej dyscypliny mimo wszystko jest euro, musi skończyć się recesją. I to samo dotyczy naszego zachodniego sąsiada.

Głównym przedkryzysowym indykatorem jest oczywiście branża budowlana. Wzrosty ceny mieszkań zaczynają się od pułapu 7% wzwyż (Berlin i Brandenburgia)^[1]. Wzrosną ceny komunikacji kolejowej w Deutsche Bahn^[2] oraz ceny energii^[3].

Zwłaszcza wzrost cen energii i wynajmu lokali nastraja pesymistycznie, gdyż są to oczywiste wzrosty kosztów. Przy nieubłaganej polityce taryfowej związku zawodowego jak i uposażenia socjalnego musi doprowadzić do spadku rentowności przedsiębiorstw i skurczeniu się pola manewru dla nowych inwestycji. Uposażenie socjalne pełni oczywiście rolę pensji minimalnej. Przy bazowym świadczeniu z tytułu bezrobocia otrzymuje się 424 euro, opłacane jest także mieszkanie (ciężko obliczyć stałą kwotę, gdyż w różnych landach są inne sposoby naliczania) i opłaty stałe (prąd, woda i ewentualnie gaz). Jeśli ma się dzieci, przysługuje także zasiłek Kindergeld w wysokości ok. 190 euro na dziecko. Zatem dochód rzędu ponad 1500 euro dla czteroosobowej rodziny wcale nie jest rzadkością i można mówić o tym jako o płacy minimalnej.

Wracając do tematu, spadek rentowności przewidują niemieckie firmy. Daimler zapowiedział wstrzymanie zwiększenia produkcji w Sindelfingen^[4]. Produkcja Opli w Bochum także nie będzie zwiększona^[5]. Sytuację w branży motoryzacyjnej podkreśla także anons szefów Forda o złych wynikach w Europie, korekcie nazbyt optymistycznych planów i wycofaniu linii produkcyjnych. Mimo dobrych wyników bessę przewidują także szefowie Volkswagena^[6].

Także w branży Hi-Tech mamy złe wiadomości. Siemens przegrał sprawę patentową z Apple, co poskutkowało dotkliwą karą finansową. Bawarski producent chipów Infineon notuje spadek produkcji o 12% w porównaniu z poprzednim kwartałem^[7]. Trochę lepiej jest w branży przemysłu ekologicznego. Firmy SMA Solar^[8]­ i JA Solar^[9] także przewidują spadek obrotów (co już uzewnętrznia się w spadających kursach tych akcji). Korzystająca zresztą z pozytywnego pijaru mediów oraz z jawnego i mniej jawnego wsparcia ze strony administracji rządowej branża ekologiczna natrafia w obliczu kryzysu na opór. Posłowie FDP nakazują rewizji planów przechodzenia na „czystą energię”. Producenci żywności skarżą się na wzrost kosztów rzędu 800 milionów € z uwagi na dostosowanie się do nowych ekologicznych agend^[10].

Problemem dla przemysłu będzie chaos związany z kryzysem finansów publicznych w Europie. Spadający popyt zewnętrzny jest poważnym problemem dla Niemiec, mocno nastawionych na eksport swoich zaawansowanych produktów.

Póki co nastroje konsumentów są stabilne. Niemcy wierzą we własna gospodarkę, a zaufanie to jest podbudowane faktem, że to Niemcy wyrastają na lokomotywę w Unii Europejskiej. Mimo to, widać, że i zbyt dóbr konsumpcyjnych  czekają gorsze czasy. Definitywnie minął boom na centra handlowe (wiele z nich odznacza się żałosną frekwencją), zbankrutował Schlecker (dystrybutor i sieć drogerii), operator sprzedaży wysyłkowej Neckermann (syndykowi nie udało się zlicytować firmy)^[11], DHL (firma kurierska) z kolei zapowiedziała podniesie cen^[12]. Stabilnie wygląda sytuacja sieci supermarketów, niedługo w Niemczech ma otworzyć się holenderska sieć Alberta Heijna­^[13], co dziwi w wypadku tak dużego przesycenia rynku.

Jak wyglądają jako tło dane makroekonomiczne? IMF oczekuje zahamowanie wzrostów w krajach OECD^[14], niemieccy menadżerowie widzą przyszłość z uwagi na wyczerpanie się tempa ekspansji i chaosu w Europie w czarnych barwach^[15]. DAX osiąga szczyt przed załamaniem na początku drugiej połowy 2012, co nie nastraja optymistycznie, gdyż spadek po boomie 2010-2011 był dotkliwy^[16]. Zwłaszcza, że tempo, w jakim indeks DAX odrobił straty, było zdumiewające. Przyczyna może leżeć w zaniżonej przez wspólną walutę realnej stopie procentowej. Podczas gdy Grecja cierpi z powodu gwałtownego skurczenia się kredytu, Niemcy cieszą się z taniego kredytu. Ale nie na długo.

Oznaki końca boomu w Niemczech nie są dobrym prognostykiem dla gospodarki Polski, której makroekonomiczne dane są w dużym stopniu uzależnione od wyników niemieckiej Volkswirtschaft – kiedy ona wyhamuje, wyhamuje też nasza rodzima (a także pół Europy).

Na koniec optymistyczna wiadomość dla Niemiec. Z uwagi na ucieczkę europejskich inwestorów w bezpieczniejsze niemieckie obligacje Bundesrepublik Deutschland zaoszczędził prawie 67 miliardów na ich sprzedaży. Ich rentowność co prawda oscyluje w granicach zera (obecnie jest nawet lekko negatywna), co przy inflacji rzędu 2% może sprawiać wrażenie sytuacji nadzwyczajnej. Pieklą się zwłaszcza niemieckie banki^[17], co nie dziwi, gdyż oznacza ta sytuacja oznacza mniejsze zyski dla nich. Co jednak złe dla jednego, dobre dla drugiego: Niemieckiemu państwu łatwiej będzie o kapitał. Jak ten „podarunek” wykorzysta, to oczywiście druga sprawa.

W wypadku wygrania wyborów parlamentarnych (tj. zdobycia większości) przez obecną koalicję CDU/CSU (chadecja) + FDP (liberałowie), ta nadwyżka ma być wykorzystana jako asumpt do obniżenia podatków. Pożyjemy, zobaczymy, zwłaszcza, że FDP po niefortunnej wypowiedzi swojego lidera, Guido Westerwelle walczy o osiągnięcie wymaganego progu 5% (w sondażach wyniki balansują między 3 a 4%).

Kamil Kisiel

Przypisy:

1. http://www.faz.net/aktuell/wirtschaft/immobilien/immobiliensuche/immobilien-wo-die-mieten-und-wohnungspreise-steigen-11902922.html

2. http://www.faz.net/aktuell/wirtschaft/ab-dezember-die-bahn-erhoeht-die-preise-11902952.html

3. http://www.faz.net/aktuell/wirtschaft/energieseminar-von-ewi-und-f-a-z-eu-tadelt-deutschland-fuer-energiepolitik-11903329.html

4. http://www.faz.net/aktuell/wirtschaft/automobilindustrie-daimler-drosselt-produktion-im-werk-sindelfingen-11903069.html

5.http://de.finance.yahoo.com/nachrichten/opel-produktion-bochum-steht-081000176.html

6. http://de.finance.yahoo.com/nachrichten/für-vw-zeiten-härter-131000090.html

7. http://de.finance.yahoo.com/nachrichten/infineon-muss-kosten-herunterschrauben-141000012.html

http://de.finance.yahoo.com/nachrichten/infineon-sieht-umsätze-schwinden-181415744.html

8.  http://de.finance.yahoo.com/nachrichten/sma-solar-erwartet-umsatzrückgang-081000687.html

9.  http://de.finance.yahoo.com/nachrichten/solar-gewinnen-bären-141001240.html

10. http://de.finance.yahoo.com/nachrichten/handel-rechnet-steigenden-lebensmittelpreisen-150447530.html

11. http://de.finance.yahoo.com/nachrichten/neckermann-abwicklung-kostet-rund-2-110728299.html

12. http://de.finance.yahoo.com/nachrichten/dhl-erhöht-preise-für-expresslieferungen-075909915.html

13. http://www.wiwo.de/unternehmen/handel/niederlaendischer-supermarkt-albert-heijn-kommt-nach-deutschland/7061340.html

14. http://de.finance.yahoo.com/nachrichten/iwf-erwartet-weniger-wachstum-171000944.html;

15.http://www.faz.net/aktuell/wirtschaft/konjunktur/ifo-index-deutsche-manager-werden-immer-skeptischer-11901544.html

16.http://www.fazfinance.net/Indizes/DAX-Performance-Index/DE0008469008/Indices-Xetra/Wertpapier.html

17.http://de.finance.yahoo.com/nachrichten/bund-spart-67-milliarden-euro-134000146.html

18. „Zasiłki w Niemczech przypominają czas dekadencji w Imperium Rzymskim” – jak widać, każdy kraj ma swojego „liberała Korwina”.