Na marginesie „mowy tronowej” premiera Tuska (5 – Czy duchowni mają przywileje emerytalne?)

Wystąpienie premiera dotyczyło w dużym stopniu systemu emerytalno-rentowego i kwestii demograficznych, więc warto zastanowić się nad konsekwencjami realizacji pomysłów premiera.
5 – Czy duchowni mają przywileje emerytalne?

Premier w swoim expose wśród uprzywilejowanych grup obok służb mundurowych, górników, sędziów i prokuratorów wymienił także i zapowiedział włączenie ich do systemu powszechnego. Jest to sprytny zabieg marketingowy, jednak konstrukcja ta jest nieprawdziwa. Służby mundurowe mają własny system, górnikom przyznano możliwość otrzymywania świadczeń na zasadach obowiązujących przed reformą, a sędziowie i prokuratorzy mają system zaopatrzeniowy. Duchowni natomiast nie mają żadnych tego typu przywilejów – ani nie są poza powszechnym systemem, ani nie mogą wcześniej przechodzić na emeryturę.

Duchowni w pełni są w powszechnym systemie emerytalnym. Jedyna specyfika ich sytuacji polega na tym, że gdy nie podlegają ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu (np. katechizacji w szkole) to składki na ubezpieczenia społeczne opłacane są za nich przez Fundusz Kościelny utworzony po przejęciu przez Państwo dóbr martwej ręki. Zatem tak naprawdę nie chodzi o włączenie duchownych do powszechnego systemu emerytalnego, lecz o zaprzestanie finansowania składek na ubezpieczenia społeczne przez Fundusz Kościelnych. Nie jest to zatem likwidacja jakichkolwiek przywilejów emerytalnych, lecz jedynie próba wycofania się Państwa z wcześniej zaciągniętych wobec Kościoła zobowiązań.

Premier argumentuje, że odpadła podstawa do finansowania składek osób duchownych przez Fundusz Kościelny, bo majątek wrócił do kościołów. Czy rzeczywiście? Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego wyraźnie ograniczała zakres zwrotu, jeżeli chodzi o dobra przejęte na podstawie ustawy o dobrach martwej ręki: zwrotowi podlegały jedynie nieruchomości przejęte w toku wykonywania ustawy o dobrach martwej ręki, jeżeli nie wydzielono z nich należnych w myśl tej ustawy gospodarstw rolnych proboszczów, wprowadzono też możliwość wydzielenia z tych dóbr gospodarstw dla poszczególnych diecezji, seminariów duchownych i domów zakonnych. Zatem o ile rzeczywiście można uznać, że ustały przesłanki dla funkcjonowania Komisji Majątkowej, to nie oznacza to, że ustały przesłanki do finansowania składek duchownych przez Fundusz Kościelny, bo część dóbr będących formalną podstawą do jego utworzeniu nie podlegała zwrotowi na rzecz kościelnych osób prawnych.