Całkowite zaćmienie Księżyca 15 czerwca.

W środę 15 czerwca nastąpi całkowite zaćmienie Księżyca, które będzie widoczne w Polsce.

W środę 15 czerwca nastąpi całkowite zaćmienie Księżyca, które będzie widoczne w Polsce. Zjawisko rozpocznie się około 19.20 i potrwa do około pierwszej w nocy. Faza zaćmienia całkowitego zacznie się około 21.20 i potrwa około jednej godziny i czterdziestu minut. Przy dobrej pogodzie będzie widoczne gołym okiem w południowo wschodniej części nieba. Jednak nie zobaczymy jego początku gdyż Księżyc wzejdzie dopiero o 21.00.
Zaćmienie Księżyca jest zjawiskiem stosunkowo rzadkim, występuje nie częściej niż trzy razy do roku ale są lata bez zaćmień. Dla porównania w ciągu roku mamy co najmniej dwa zaćmienia Słońca a może być nawet pięć. Jednak zaćmienie Księżyca oglądamy znacznie częściej niż zaćmienie Słońca. Dlaczego tak się dzieje? Otóż całkowite Zaćmienie Księżyca jest widoczne na bardzo dużej powierzchni Ziemi, podczas gdy całkowite zaćmienie Słońca widzimy z reguły na bardzo niewielkim obszarze. Dla przykładu ostatnie całkowite zaćmienie Słońca widoczne w Polsce, na niewielkim skrawku Suwalszczyzny, miało miejsce w 1954 roku. Natomiast nadchodzące całkowite zaćmienie Księżyca będzie widoczne w całej Afryce, prawie całej Europie i większej części Azji i Australii.
Do zaćmienia Księżyca dochodzi gdy Ziemia rzuca cień ma jego powierzchnie. Zjawisko to może wystąpić tylko podczas pełni. Składa się z kilku faz: zaćmienie półcieniowe gdy Księżyc znajduje się w półcieniu Ziemi, zaćmienie częściowe – Księżyc wchodzi w cień Ziemi lub go opuszcza, zaćmienie całkowite – cały Księżyc przebywa w cieniu. Podczas zaćmienia półcieniowego cały Księżyc jest widoczny tylko świeci coraz słabszym blaskiem. W czasie zaćmienia częściowego coraz większy fragment tarczy chowa się w cieniu.

autor: MesserWoland (CC BY-SA 2.5)

A dlaczego do zaćmienia nie dochodzi przy każdej pełni? Bo układ słoneczny nie jest zupełnie płaski i Księżyc zazwyczaj przechodzi ponad lub pod stożkiem cienia. Dlatego jest to tak rzadkie zjawisko.
Poniższy rysunek wyjaśnia dlaczego zaćmienie Słońca widać na znacznie mniejszym obszarze niż zaćmienie Księżyca.

autor: Fsogumo (CC BY-SA 3.0)

Czasy odpowiednich faz dla zaćmienia 15 czerwca przedstawiają się następująco:

Godziny podane według czasu obowiązującego w Polsce.

Więcej na ten temat TU

Podczas Zaćmienia tarcza Księżyca nie znika zupełnie. Część światła słonecznego rozprasza się w atmosferze Ziemi i przenika w obszar cienia oświetlając tarczę Księżyca. Ponieważ atmosfera pochłania głównie światło niebieskie (stąd kolor nieba), światło rozproszone ma kolor czerwony i taki też kolor ma Księżyc podczas zaćmienia.
Jak już napisałem zaćmienie Księżyca można obserwować gołym okiem. Można też użyć lornetki lub amatorskiego teleskopu. Jednak obserwując przez teleskop warto pamiętać, że Księżyc jest bardzo jasny. Jego światło wzmocnione przez sprzęt optyczny, może uszkodzić wzrok. Teleskopy z reguły są wyposażone w filtry księżycowe lub specjalne przysłony zakładane na obiektyw, które można wykorzystać przy obserwacji. W przypadku ich braku warto przysłonić część obiektywu.
Jeśli posiadamy aparat cyfrowy z kilkukrotnym zoomem możemy spróbować zrobić zdjęcie.

autor:Jim Champion (CC BY-SA 2.0)

Jako ciekawostkę warto dodać, że na podstawie obserwacji zaćmień Księżyca Hipparchos z Nikei, żyjący w II wieku p.n.e. wymyślił metodę pozwalającą na obliczenie odległości Księżyca od Ziemi.

Życzę miłej obserwacji.
A co gdy pogoda nie dopisze? Wchodzimy TU i szukamy następnego zaćmienia.