Skurcze mięśniowe

Bolesne skurcze mięśni nie są zarezerwowane wyłącznie dla sportowców. Pojawianie się ich jest pierwszym, dyskretnym objawem niedoboru minerałów, na który jesteśmy narażeni zwłaszcza latem.

   Bolesne skurcze mięśni mogą powstawać zarówno w czasie intensywnego wysiłku jak i bez wyraźnej przyczyny w czasie spoczynku. Pierwsze z nich najczęściej są skutkiem zbyt małej ilości jonów sodu i potasu we krwi. Skurcze spoczynkowe, które boleśnie przerywają sen, to objaw zbyt małej ilości magnezu oraz wapnia. Obydwa rodzaje skurczów mięśni mogą być spowodowane zbyt małą ilością makroelementów w diecie, odwodnieniem, zatruciem wodnym, biegunką czy chorobami metabolicznymi.

  Najczęstszą przyczyna bolesnych skurczy mięśni w okresie letnim jest odwodnienie. Może do niego dojść w przypadku kiedy organizm poddany jest znacznemu wysiłkowi w wysokiej temperaturze oraz znacznej wilgotności powietrza. W takich warunkach obniżenie temperatury ciała poprzez pocenie się jest nieefektywne gdyż w podwyższonej wilgotności otoczenia parowanie płynu z powierzchni skóry jest niemożliwe. Jako, że pot zawiera duże ilości sodu możliwe jest niebezpieczne obniżenie się jego poziomu we krwi, zwłaszcza jeśli w czasie pocenia się uzupełniamy płyny wodą ubogą w makro i mikro elementy. Dochodzi wtedy do rozcieńczenia krwi, która już jest uboga w jony. Stan taki nazywany jest zatruciem wodnym, które jest bardzo niebezpieczne dla organizmu gdyż paraliżuje pracę komórek  w tym mięśni.

Z tego powodu przebywając w tropikach powinno się spożywać znaczne ilości soli kuchennej oraz picie wód wysokozmineralizowanych.

 Zbyt mała ilość jonów sodu i potasu powoduje zakłócenie pracy pompy sodowo-potasowej, której sprawne działanie jest podstawa prawidłowego kurczenia się i rozkurczania mięśni szkieletowych, serca oraz mięśni gładkich odpowiedzialnych za perystaltykę jelit. Dużą grupa osób szczególnie narażoną na obniżenie ilości potasu są weekendowi sportowcy. Intensywna praca mięśni powoduje ucieczkę potasu z komórek do krwi, skąd natychmiast jest eliminowany przez nerki. Osoby nie trenujące w sposób stały rzadko dbają o prawidłowy poziom potasu w organizmie dodatkowo nadużywając substancji moczopędnych takich jak kawa czy alkohol. Z tego powodu bolesne skurcze nóg w czasie pływania najczęściej dotyczą odwodnionych plażowiczów uzupełniających płyny mrożoną kawą czy piwem.

 Skurcze spoczynkowe mięśni powstają w wyniku nieco innego mechanizmu, zanim jednak wystąpią poprzedzane są dyskretniejszymi objawami; jak drżenie powieki. Symptomy te są związane ze zwiększeniem się wrażliwości komórek na bodźce z układu nerwowego. W takiej sytuacji mięsień reaguje masywnym skurczem na bodziec podprogowy, który w normalnych warunkach nie spowodował by żadnej reakcji. Przy znacznie obniżonym poziomie magnezu i wapnia skurcze te mogą powstawać samoistnie na zasadzie samowzbudzenia. Sytuacja ta jest szczególnie niebezpieczna dla pracy serca powodując zaburzenia rytmu.

Aby zapobiegać bolesnym skurczom mięśni powinno się:

–        dbać o zróżnicowaną dietę bogatą w warzywa, orzechy i produkty pełnoziarniste

–        uzupełniać płyny wodą mineralną z dodatkiem soków, cytryny lub miodu co poprawi jej wchłanianie

–        w czasie wysiłku, opalania się lub urlopu w tropikach unikać wysokosłodzonych napojów, alkoholu, herbaty i kawy

–        unikać zatruć pokarmowych w czasie urlopu w krajach afrykańskich i azjatyckich . Biegunka zwana Zemstą Faraona potrafi niebezpiecznie odwodnić w 24 godziny.

–        Przygotowywać się do letnich sportów z 2 tygodniowym wyprzedzeniem.

W sytuacji nagłej zawsze pomaga rozciągnięcie bolesnego mięśnia oraz zestaw składający się z jednego banana, soku pomidorowego i czekolady. 

Jeśli chodzi o nawracające skurcze nocne poza dostarczaniem mkroelementów ponoć pomaga szklanka toniku wypita przed snem. Zawarta w nim chinina zapobiega samoistnym skurczom mięśniowym.