Projektem nowelizacji ustawy o SKOK-ach zajmie się dziś sejmowa Komisja Finansów Publicznych.
"W ostatnich kilku latach następuje w Polsce dynamiczny rozwój spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Rozwój ten charakteryzuje się przede wszystkim zwiększeniem skali i obszaru działalności funkcjonujących kas. (…) Takie zjawiska powodują, że kwestia bezpieczeństwa środków gromadzonych przez kasy, podobnie jak ma to miejsce w bankach, nabiera istotnego znaczenia. Mając zatem na uwadze skalę ryzyka wynikającego z działalności kas oraz związanego z ich klientami, którymi w dużym stopniu są osoby mniej zamożne, w celu zwiększenia bezpieczeństwa funkcjonowania systemu kas – zasadne wydaje się wprowadzenie przepisów restrukturyzujących pozwalających na poprawę jakości zarządzania i ograniczenie poziomu ryzyk w kasach, w sytuacji potencjalnego zaistnienia zagrożenia działalności (…)" – analogicznie brzmiąca formułka znalazła się i tym razem w uzasadnieniu nowego projektu nowelizacji ustawy o Spółdzielczych Kasach Oszczędnościowo-Kredytowych, który powstaje już podczas drugiej kadencji rządów PO – PSL.
I to wcale nie rząd tak się "troszczy" o los wspomnianych "osób mniej zamożnych", będących członkami-właścicielami Kas. Wnioskodawcą kolejnych projektów nowelizacji ustawy o SKOK-ach, które trafiają do Sejmu, jest twór figurujący pod nazwą "grupa posłów Platformy Obywatelskiej".
Tę "grupę posłów Platformy Obywatelskiej" od lat niezwykle interesuje "dynamiczny rozwój spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych".
Projekty ustaw w sprawie SKOK-ów pilotowali w Sejmie parlamentarzyści Platformy doskonale zdający sobie sprawę, jak wielki problem dla banków stwarzają rozwijające się SKOK-i. Projekt ustawy z 2005 r. firmował jeszcze niedawny wiceminister zdrowia Jakub Szulc (były pracownik Banku BPH), a projekt ustawy uchwalonej w 2009 r. – nowo powołany wiceminister zdrowia Sławomir Neumann (urlopowany pracownik banku Nordea) i były już poseł PO, a obecnie prezydent Ostrowa Wielkopolskiego Jarosław Urbaniak (były pracownik Invest Banku).
Dwaj ostatni posłowie są doskonale znani ze zgodnej współpracy ze swoim kolegą z PO Mirosławem Sekułą w hazardowej komisji śledczej.
Kolejne nowelizacje ustawy o SKOK-ach w proponowanych kształtach kwestionowane są przez kierownictwo Kasy Krajowej SKOK utrzymujące, że nowe przepisy mają na celu utrudnienie działalności prężnie rozwijającym się Kasom, a twierdzenia o zamiarze zwiększenia bezpieczeństwa środków zgromadzonych przez członków Kas to jedynie pretekst do podjęcia działań legislacyjnych w celu zmiany zasad działania Kas.
Projekt nowelizacji ustawy o SKOK-ach z 2005 r. został przez posłów porzucony. Znalazły się tam m.in. zapisy zobowiązujące Kasę Krajową do sprzedaży posiadanych przez nią udziałów w spółkach, na co dostała 3 miesiące. Przez tak krótki czas musiałaby się pozbyć majątku – jak obecnie szacuje prezes Kasy Krajowej Grzegorz Bierecki – w wysokości 500 milionów złotych.
Nowelizację w nowym kształcie udało się uchwalić koalicji PO – PSL w 2009 roku. Ustawa została jednak zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego w skali niemającej precedensu.
Prezydent zakwestionował aż 72 artykuły nowego prawa. Bronisław Komorowski decyzję swojego tragicznie zmarłego poprzednika postanowił jednak zmienić, przysłużył się tym samym inicjatywie zrealizowanej przez swoich kolegów z PO. Do rozpatrzenia przez Trybunał Konstytucyjny pozostawił dwa artykuły ustawy (oba TK uznał za niezgodne z Konstytucją), zgodności z Konstytucją pozostałych nie pozwolił Trybunałowi rozpatrzeć.
Wniosek o ich zbadanie skierowali jednak w tym miesiącu do TK posłowie Prawa i Sprawiedliwości.
"Grupa posłów Platformy Obywatelskiej" wyszła już z kolejną inicjatywą w tej dziedzinie. Projekt w tej sprawie trafił do Sejmu w ubiegłym miesiącu.
W uzasadnieniu projektu ustawy, którym dziś ma zająć się sejmowa Komisja Finansów Publicznych, czytamy m.in., że "Zasadniczym celem zmiany obowiązującej ustawy jest wprowadzenie specjalnych regulacji prawnych w zakresie zwiększenia stabilności spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych poprzez stworzenie przepisów w zakresie procesów restrukturyzacyjnych w kasach".
W uzasadnieniach tego typu projektów za każdym razem wyrażana jest chęć "zwiększenia stabilności" bądź "poprawienia bezpieczeństwa".
Tym razem w projekcie znalazł się interesujący zapis o możliwości przejęcia Kasy przez banki: "Jeżeli według sprawozdania finansowego aktywa kasy nie wystarczają na zaspokojenie jej zobowiązań, zarząd kasy, zarządca komisaryczny lub likwidator powiadamia o tym niezwłocznie Komisję Nadzoru Finansowego, która może podjąć decyzję o zawieszeniu działalności kasy (…) oraz może podjąć decyzję o jej przejęciu przez inną kasę lub bank krajowy za ich zgodą albo może wystąpić do właściwego sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości kasy".
Zdaniem Adama Jedlińskiego, przewodniczącego Rady Nadzorczej Kasy Krajowej SKOK, projekt przygotowany przez grupę posłów PO opiera się na idei, że to "urzędnicy lepiej potrafią biznes prowadzić niż biznesmeni".
– Ona likwiduje w pełni samodzielność i samorządność spółdzielni, jakimi są Kasy. Przyjmuje całkowicie metodę administracyjno-prawną regulacji stosunków gospodarczych, likwidując w pełni wolność gospodarczą i samorządność w działalności tych niezależnych organizacji społecznych i gospodarczych – ocenił Jedliński.
Jak zaznaczył, zapis o tym, że KNF może posunąć się do tak daleko idącego pomysłu, aby przyłączyć Kasę do banku komercyjnego, który jest spółką akcyjną – na podstawie dowolnej decyzji urzędnika – jest w polskim prawie niedopuszczalny.
– Nie można przyłączyć spółdzielni do spółki akcyjnej – dodał Jedliński. Oceniając projekt posłów PO, w słowach nie przebiera prezes Kasy Krajowej SKOK, senator Grzegorz Bierecki.
– Ta nowelizacja nie nadaje się do niczego innego, jak do wyrzucenia do kosza. Nie powinna być nawet przedmiotem prac parlamentarnych, ponieważ uwłacza podstawowym zasadom tworzenia prawa. Ilość naruszeń zasad konstytucyjnych zawartych w tej nowelizacji równa jest ilości artykułów nowelizacji – powiedział wczoraj Bierecki.
Prezes Kasy Krajowej wyraził nadzieję, że proponowana nowelizacja ustawy nie wejdzie w życie i zostanie odrzucona, tak jak ta z 2005 roku. – Myślę, że nie chodzi o to, aby te projekty zostały uchwalone. One są wnoszone raczej po to, żeby cały czas dokonywać naruszenia otoczenia Spółdzielczych Kas, żeby cały czas wzbudzać niepokój wobec Kas i w ten sposób utrudniać działalność – ocenił.
W październiku natomiast wejdzie w życie nowelizacja ustawy o SKOK-ach z 2009 roku. Zakłada m.in. przejęcie nadzoru nad SKOK-ami przez Komisję Nadzoru Finansowego.
– Nadzór, który będzie nad Kasami, będzie nadzorem kosztowniejszym, nie wiemy, czy będzie nadzorem skuteczniejszym. W ciągu 20 lat funkcjonowania nadzoru samorządowego żadna Kasa nie upadła i żaden członek nie stracił ani złotówki. A przez te 20 lat historii sektora finansowego mieliśmy wiele upadków banków, które przecież były nadzorowane przez państwowe nadzory – powiedział Bierecki.
"Budzenie niepokoju w otoczeniu kas" – co zarzuca posłom partii rządzącej prezes Bierecki – politykom zbytnio chyba nie wychodzi. Kasa Krajowa SKOK pochwaliła się wczoraj, że tylko w ciągu pierwszego półrocza liczba członków Kas powiększyła się o 212 tys., podczas gdy przez cały poprzedni rok – o 138 tysięcy.
Bierecki zaznaczył, że Kasy, podobnie jak banki, są instytucjami upoważnionymi do prowadzenia działalności depozytowo-kredytowej i wykonują to na podstawie odrębnej ustawy i zgodnie z tą ustawą.
– SKOK-i działają w oparciu o przepisy o randze ustawowej i zgodnie z tymi przepisami. Wszystko, co robimy w naszej działalności, jest w pełni zgodne z normami określonymi w ustawach – powiedział. Liczba członków Kas to obecnie około 2,5 miliona osób.
