Prawa mniejszości narodowych w Polsce – materiały programowe

Wobec faktu ograniczania praw polskiej mniejszości w wielu państwach, bezwarunkowy charakter praw mniejszości narodowych w Polsce jest dalej nie do utrzymania.

Zgodnie z obecnie obowiązującą Konstytucją RP mniejszości narodowe posiadają w Polsce prawa określone w art. 35.

Art. 35. 1. Rzeczpospolita Polska zapewnia obywatelom polskim należącym do mniejszości narodowych i etnicznych wolność zachowania i rozwoju własnego języka, zachowania obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury.
2. Mniejszości narodowe i etniczne mają prawo do tworzenia własnych instytucji edukacyjnych, kulturalnych i instytucji służących ochronie tożsamości religijnej oraz do uczestnictwa w rozstrzyganiu spraw dotyczących ich tożsamości kulturowej.

Wobec faktu ograniczania praw polskiej mniejszości w wielu państwach, taki bezwarunkowy charakter praw mniejszości narodowych w Polsce jest dalej nie do utrzymania.
W kwestii praw mniejszości narodowych w Polsce, także praw obcokrajowców w Polsce musi obowiązywać zasada wzajemności, czyli np.:
– tyle praw dla mniejszości niemieckiej i obywateli Niemiec w Polsce, ile praw dla mniejszości polskiej i obywateli Polski w Niemczech,
– tyle praw dla mniejszości żydowskiej i obywateli Izraela w Polsce, ile praw dla mniejszości polskiej i obywateli Polski w Izraelu,
– itd., itp.
Z tego względu art. 35 Konstytucji RP powinien zostać uzupełnione o ust. 3 i wyglądać następująco:

Art. 35. 1. Rzeczpospolita Polska zapewnia obywatelom polskim należącym do mniejszości narodowych i etnicznych wolność zachowania i rozwoju własnego języka, zachowania obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury.
2. Mniejszości narodowe i etniczne mają prawo do tworzenia własnych instytucji edukacyjnych, kulturalnych i instytucji służących ochronie tożsamości religijnej oraz do uczestnictwa w rozstrzyganiu spraw dotyczących ich tożsamości kulturowej.
3. Do wyżej określonych praw mniejszości narodowych w Rzeczpospolitej Polskiej stosuje się ogólną zasadę wzajemności, polegającą na tym, że tyle praw dla mniejszości narodowych w Rzeczpospolitej Polskiej ile praw dla polskiej mniejszości narodowej w państwach pochodzenia mniejszości narodowych w Rzeczpospolitej Polskiej. Zasadę tę stosuje się odpowiednio wobec obywateli innych państw.