Przychodzimy na świat boso. Z czasem uczymy się chodzić. Pierwsze buty są nam zakładane po pierwszym roku życia. Od tego momentu nie wyobrażamy sobie wyjścia z domu bez nich.
Nasze stopy są idealnie stworzone aby dostosowywać się do zmiennego podłoża. Kości, więzadła i mięśnie tworzą układ amortyzujący wstrząsy powstające w czasie chodzenia, dodatkowo zapewniając optymalne przeniesienie siły mięśni na podłoże. Prawidłowa budowa stopy pozwala na szybkie przemieszczanie się oraz chroni pozostałe stawy przed zwyrodnieniami.
Przyczyną stopniowej degradacji architektury stopy jest płaskie, twarde podłoże. Jeśli stopa nie ma możliwości pracowania na zmiennym podłożu to zaczyna się powolne osłabianie mięśni, które wspomagają utrzymanie prawidłowego wysklepienia jej łuków. Sytuacja ta jest szczególnie niebezpieczna w sytuacji kiedy dziecko uczy się chodzić. We wczesnych latach życia struktura stopy jest szczególnie podatna na przeciążenia powstające w czasie chodzenia po twardych powierzchniach. Początkowo wydaje się to sprzeczne z naturą gdyż jesteśmy stworzeni do chodzenia boso. Problem tkwi jednak w tym, że naturalnym środowiskiem dla rozwoju ruchowego dziecka jest dzika przyroda nie zaś wszechogarniający beton i gładkie posadzki. Naturalne podłoże stymuluje stopy powodując stopniowe wzmacnianie się mięśni i aparatu więzadłowego w obrębie kończyn dolnych.
W otaczającym nas świecie rzadko mamy możliwość wzmacniania mięśni stóp dla tego też powinniśmy częściej zwracać uwagę na ich stan oraz obuwie w jakim pracujemy i odpoczywamy. Warto przyjrzeć się swoim stopom i zacząć przeciwdziałać skutkom źle dobranych butów.
Do najczęściej występujących deformacji w obrębie stopy należą:
– Koślawe ustawienie pięt. Objawia się ono obniżeniem wewnętrznej krawędzi stopy oraz powstawanie płaskostopia podłużnego. Sygnałem alarmowym jest nadmierne wycieranie się obcasa w bucie po jego przyśrodkowej stronie. Korekcja może być dokonana poprzez ćwiczenia mięsni podudzia lub, jeśli to konieczne, odpowiednie wkładki korygujące.
– Płaskostopie poprzeczne. Występuje samodzielnie lub łącznie z płaskostopiem podłużnym. Polega ono na zapadnięciu się poprzecznego łuku biegnącego tuż za nasadą palców stóp. Charakterystycznym objawem tej deformacji jest ból występujący w okolicy podstaw trzech środkowych palców stóp. Początkowo bolesność ta występuje w czasie długotrwałego opierania się na przodostopiu ( chodzenie w butach na wysokim obcasie lub praca w pozycji kucznej np. w ogrodzie ). Zaniedbane płaskostopie poprzeczne skutkuje powstawaniem bolesnych modzeli na podeszfowej stronie stóp oraz stany zapalne rozcięgna podeszfowego będącego częstą przyczyną ostróg piętowych.
– Koślawe paluchy. Często występują one z powyższymi zniekształceniami będąc ich rozwinięciem. Przyczyny powstawania koślawego paluch mogą wynikać ze zbyt ciasnego lub szpiczastego obuwia, zmian zapalnych w obrębie stawów przodostopia ( choroby reumatyczne ), osłabienia się mięśni stabilizujących stopę do podłoża na skutek źle dobranych butów lub nie wykrycia płaskostopia podłużnego. W skrajnych przypadkach osłabienia się mięśni i trwałej deformacji palców zalecane jest korekcyjne leczenie chirurgiczne.
– Odciski i modzele. Charakteryzują się przerostem naskórka i bolesnością w czasie obciążenia. Często są bagatelizowane i traktowane jako problem wyłącznie kosmetyczny. Należy jednak pamiętać, że są one następstwem nieprawidłowości w obrębie stóp, co powinno skłaniać do zastanowienia się nad ich przyczyną. Ponadto bolący odcisk zawsze wpływa na sposób stawiania stopy w czasie chodu i może być przyczyną dalszych patologii przenoszących się na sąsiednie stawy.
Aby przeciwdziałać przeciążaniu stóp od stuleci produkuje się coraz wymyślniejsze rodzaje obuwia jednak do tej pory nie udało się znaleźć rozwiązania zastępującego chód boso po wilgotnej trawie czy słońcem rozgrzanym piasku.