Leczenie zimnem znane jest i stosowane od najdawniejszych czasów. Dopiero od niedawna zaczęła się zimnem posługiwać ówczesna medycyna. Od stuleci wiadomo, że na ostry stan zapalny najskuteczniejsze jest zimno.
Do krioterapii należą zabiegi polegające na stosowaniu temperatury poniżej 0 stopni C.
Zimno działa na organizm w dwóch etapach. Na początku następuje zwężenie powierzchownych naczyń krwionośnych chroniących organizm przed utratą ciepła. Wewnątrz następuje natomiast rozszerzenie naczyń krwionośnych i przekrwienie tkanek na które działa zimno. Mówimy wtedy o fizjologicznej reakcji na zimno. Długotrwałe ochłodzenie mięsni i stawów nie jest dla nich korzystne.
Krioterapia ma działanie przeciwzapalne, przeciwkrwotoczne, zmniejszające krwawienie i zapobiega krwiakom pourazowym. Zabiegi krioterapii nie obciążają układu krążenia co ma także bardzo korzystne znaczenie w leczeniu.
Do wskazań do stosowania leczniczego zimna zaliczamy : ostre, podostre i przewlekłe zapalenia, obrzęki pourazowe. W zapaleniach lub po operacjach, stany po urazach, zapalne choroby stawów.
Do przeciwwskazań zaliczamy patologiczną reakcje na zimno (odczuwanie bólu zamiast chłodu lub występowanie pokrzywki). Zabiegi krioterapii są nie wskazane u osób z chorobami naczyń obwodowych, w zaburzeniach odżywienia tkanek, niedokrwistości, odmrożeniach, nowotworach, ciężkich chorobach serca i układu krążenia, w chorobach nerek i pęcherza moczowego.
Wyróżniamy krioterapię miejscową np. polewanie chorej części ciała zimną wodą, kompresy z ręcznika schłodzonego w lodówce, okłady żelowe zmrożone lub krioterapia za pomocą ciekłego azotu stosowana w gabinetach zabiegowych.
Krioterapia ogólna (całego ciała) wykonywana jest w specjalnie skonstruowanej komorze, w której za pomocą płynnego azotu otrzymuje się temperaturę minus 176 stopni C. Na ogół w celach leczniczych stosuje się terapię -70 stopni C do – 110 stopni C. Po wyjściu z komory obserwuje się zwiększoną łatwość wykonania ruchów, dlatego zaleca się ćwiczenia gimnastyczne. Do krioterapii ogólnej wskazane są przewlekłe choroby stawów, przede wszystkim reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Bechterewa, gościec łuszczycowy, liszaj rumieniowaty, reumatyzm tkanek miękkich, kolagenozy. Zabiegów ogólnoustrojowych nie zaleca się u osób z chorobami serca i układu krążenia, stanem pozawałowym, nadciśnieniem i chorobami płuc.