Cebula warzywo pełne zalet

Cebula  to roślina dwu- lub wieloletnia z rodziny Liliowatych, pochodząca prawdopodobnie ze środkowej lub zachodniej Azji, uprawiana do celów spożywczych, od co najmniej 5 tysięcy lat. U nas jest znana zwłaszcza odmiana żytawska dość ostra, wydająca małe, czerwonawe cebulki oraz moderska, łagodniejsza w smaku, o cebulkach dużych, nieco słodkawych.

Roślina wytwarza płytko pod ziemią, pojedynczą cebulę. Liście i głąbik kwiatowy dęte. Głąbik ma około 60 cm wysokości. Kwiaty w wielokwiatowych baldaszkach kulistych. Cała roślina obdarzona jest swoistym zapachem. Surowcem są świeże cebule, szeroko stosowane w lecznictwie.

Krótka historia cebuli:

Uprawa cebuli jest znana ponad 4000 lat p.n.e. Jej pierwotny ośrodek znajduje się w Azji Środkowej i Południowo – Zachodniej gdzie występuje dużo jej odmian.

Następnie sprowadzono cebulę z Persji do Egiptu i Grecji, gdzie szeroko ją rozpowszechniono. Dopiero w 1871r. w Rosyjskim Ludowym Zielniku opublikowano zastosowanie cebuli jako środka zapobiegającego „najbardziej zaraźliwym chorobom i morowemu powietrzu”.

Składnikiem cebuli jest także biotyna, czyli witamina H, która znajduje się także w innych warzywach m.in.: w grochu, bobie, kalafiorze. Zapotrzebowanie na biotynę zaspakaja się przy normalnym odżywaniu, zaś niedobór tej witaminy powoduje u małych dzieci zapalenie skóry z łuszczeniem się, objawy niedokrwienia i podwyższenie poziomu cholesterolu we krwi.

Przy okazji rozwodów na temat cebuli, możemy wymienić też tutaj rośliny, które zawierają glikozydy. Glikozydy są bardzo toksyczne, ale działają bezpośrednio na mięsień sercowy, zwiększając siłę jego skurczu, przez co likwidują się zastoje krwi i obrzęki, wraca napięcie naczyń. Do roślin, które zawierają ten składnik należy cebula morska, konwalia majowa, miłek wiosenny i inne.

Rodzaje cebul:

– morska

– siedmiolatka

– wielopiętrowa

– zwyczajna

Działanie:

Najbardziej cenione wśród wszystkich nas jest działanie bakteriobójcze, które wywierane jest przez związki lotne, uwalniające się podczas krojenia lub miażdżenia cebuli, jak i przez te nielotne, znajdujące się w miąższu.

Cebula ma też korzystne działanie na błony śluzowe naszego organizmu, gdyż zwalcza stany nieżytowe górnych dróg oddechowych, zwiększając wytwarzanie śluzu i przywraca samoistne ruchy nabłonka rzęskowego oraz hamuje rozwój bakterii.

Cebula także bardzo łagodnie obniża podwyższone ciśnienie krwi i jest czynnikiem witaminizującym o dużym znaczeniu. Oczywiście po podaniu doustnym odpowiedniej ilości.

Jak zapewne każdemu z nas wiadomo roślina ta stanowi popularną przyprawę kuchenną bogatą w siarkę.

Zastosowanie:

Przetwory z cebuli stosuje się w suchym, męczącym kaszlu.

Najchętniej łączymy cebulę z miodem lub syropem, co zwiększa działanie wykrztuśne.

Przy trudno gojących się ranach, czyrakach, ropniach i owrzodzeniach stosuje się okłady z cebuli gotowanej lub upieczonej w kuchence czy piecyku.

Świeży sok z cebuli pije się przy żylakach odbytu i nieżycie jelit, a sok z miodem piję się przy kaszlu, zapaleniu oskrzeli czy kokluszu.

Miazga ze świeżej cebuli i sok leczą rany, oparzenia, odmrożenia, wrzody, urazy, gościec, wysypki, a także odciski, brodawki, piegi i wągry.

W Indiach cebula uważana jest za środek pobudzający, moczopędny i wykrztuśny, ponadto stosuje się ja przy nieżytach nosa.

W Rosji wyciąg alkoholowy z cebuli, miał działanie bakteriobójcze i pobudzające na czynności wydzielnicze jelit. Preparat ten był przepisywany podczas osłabienia napięcia jelit, w cukrzycy, w biegunkach. Drugim preparatem, który można spotkać jest wyciąg z cebuli i gliceryny, którego używa się do zapalenia pochwy wywołanego przez rzęsistka.

Ciekawostką jest, że w celu zwalczania szczurów i myszy stosuje się środki deratyzacyjne. Takim silnym środkiem deratyzacyjnym jest cebula morska, która jest chętnie zjadana mimo gorzkiego smaku.

Lecznicze przepisy:

Syrop z cebuli na przeziębienia, kaszel i zapalenie gardła

250 g obranej i posiekanej cebuli,

250 g miodu,

250 g cukru

1 l wody

Wymieszać cebulę z wodą, miodem i cukrem, ugotować gęsty syrop i zażywać 3 razy dziennie po łyżeczce.

Sok z cebuli na przeziębienia, kaszel i zapalenie gardła

Posiekać drobno cebulę, posypać cukrem i pozostawić w naczyniu w ciepłym miejscu do następnego dnia, następnie wycisnąć sok przez płótno. Pić 2-4 razy dziennie po 1 łyżce stołowej po jedzeniu przy kaszlu, chrypce i nieżycie gardła. Dzieciom podawać po 1 łyżeczce.

Wzmacniając i zapobiegające szkorbutowi wino cebulowe

Do 300 g miazgi cebuli dodać 100 g miodu i butelkę (700 ml) wytrawnego białego wina, starannie wymieszać, macerować 4-5 dni i przecedzić. Pić 1-3 razy dziennie.

Miazga cebulowa do okładów

Cebulę posiekać, wymieszać z solą i mlekiem. Stosować do okładów na gardło i stopy. Zmieniać okład po zagrzaniu się. Zaleca się także przy bólu głowy.

Maść cebulowa na czyraki i trudno gojące się rany

Dużą cebulę obrać, utrzeć na tarce, do otrzymanej miazgi dodać 1 łyżkę miodu, 1 łyżeczkę lub nieco więcej mąki pszennej, 1/2 tuby maści Tormentiol i zarobić na gęstą papkę. Przykładać na czyraki, wrzody i trudno gojące się rany.

Roztwór na zapalenie krtani

Łyżeczkę soku z cebuli i łyżeczkę soku z czosnku dokładnie wymieszać. Dodać 3 łyżki przegotowanej wody i mocno wstrząsnąć. 5 kropli tego roztworu dodać do ½ litra wrzącej wody i wdychać opary przez 5 minut. Zabieg powtarzać 2 razy dziennie.

Masa przy bólach mięśni, karku i potylicy

Posiekać drobno kilka cebul, wymieszać z cukrem, octem winnym i olejem. Moczyć ścierkę w przygotowanej masie i okładać potylicę, przykrywając z wierzchu suchym ręcznikiem.

Syrop na miażdżycę

Zetrzeć cebulę na drobnej tarce, wycisnąć sok. Szklankę tak uzyskanego soku wymieszać ze szklanką miodu. Jeśli mamy miód zgęstniały, bez obaw możemy go podgrzać. Przyjmować po 1 łyżce stołowej 3 razy dziennie, godzinę przed jedzeniem lub 2-3 godziny po jedzeniu. Profilaktycznie zażywać łyżeczkę od herbaty 3-4 razy dziennie.

Na ukąszenia owadów

Korzeń imbiru, cebulę, kwiaty nagietka lub rutę przepuścić przez sokowirówkę i otrzymanym sokiem smarować ukąszenia.

Uwaga!

Chociaż z wymienionych do tej pory zastosowań i działań wynika, że cebula odznacza się samymi doskonałymi właściwościami leczniczymi, to jednak należy pamiętać, że jej nadmierne używanie może okazać się szkodliwe w przypadkach ciężkich chorób nerek, wątroby, żołądka i serca.

Literatura:

P. Czikow, J.Łaptiew „Rośliny lecznicze i bogate w witaminy” Wyd. Rolnicze i Leśne, 1983.

A. Ożarowski, W. Jaroniewski „Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie”, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1987.

Anna Lonczak