Bunkry w Nowogrodzie

Nowogród jest miasteczkiem malowniczo położonym na wysokim brzegu Narwi

Na ogół mało wiemy o przygotowaniach wojennych Polski w 1939 roku. Propaganda komunistyczna lansowała tezę o całkowitym zaskoczeniu polskiego wojska, zupełnie nie przygotowanego do walki. Od tego czasu utrwalił się pogląd o słabej i chaotycznej, choć często bohaterskiej obronie. A rzeczywistość była zupełnie inna, wysiłek przygotowań obronnych naszego kraju był wprost imponujący. 1 września agresor napotkał silny i zdecydowany opór naszych oddziałów dobrze zorganizowanych i przygotowanych do obrony. Że pomimo tego los Polski był już przesądzony, to już zupełnie inna sprawa. Dawid z Goliatem wygrywa tylko w Starym Testamencie.

schron z kopułą obserwacyjną w okolicy Nowogrodu (szerokość : 53.2317 długość : 21.9055)

Jednym z elementów przygotowań wojennych była budowa umocnień. W lipcu i sierpniu 1939 r. wzdłuż całej linii planowanej obrony wybudowano umocnienia polowe, których zasadniczym elementem były betonowe i żelbetonowe schrony bojowe mieszczące stanowiska ciężkich karabinów maszynowych, działa przeciwpancerne i punkty obserwacyjne.
Prawdopodobnie nigdy nie wykonano pełnej inwentaryzacji tych budowli. Nie wiem czy ktokolwiek ustalił ile ich było i ile przetrwało do naszych czasów. Ukryte wśród pól i zarośli niszczeją, są rozkradane, zasypywane i zaśmiecane.

Kopuła pocieta przez złomiarzy, którzy próbowali ją ukraść.

Wewnątrz kopuły nazwa producenta i numer

Nowogród jest miasteczkiem malowniczo położonym na wysokim brzegu Narwi naprzeciw ujścia Pisy, 15 km od Łomży. W dniach od 7 do 10 września 1939 r. broniły się tutaj oddziały 33 a później 42 pułku piechoty. O tych wydarzeniach przypomina kilkanaście bunkrów, z których część mimo upływu lat jest jeszcze zupełnie dobrze zachowana.

Schron z kopułą dla ckm przy moście na Narwi (Szerokość : 53.2261Długość : 21.864)

Na drzwiach kartka z tekstem:

Polski schron bojowy odcinka umocnionego „Nowogród” z 1939 roku
Schrony obsadzone były przez załogi z kompanii fortecznej dowodzonej przez kpt. Kordaczyńskiego. Całością obrony odcinka dowodził dowódca III batalionu 33 pp mjr Sikora. Walki toczyły się w dniach 7 – 10 września 1939 r.
Obecnie wnętrze schronu w trakcie przygotowań do prezentacji obrony całego odcinka. Schron pod opieką Stowarzyszenia KLUB FORT w Łomży.
Zwiedzanie grupowe i indywidualne:
polskiego odcinka umocnionego „Nowogród”
niemieckiego zespołu obronnego Dębniki
schronów z „linii Mołotowa”
po uprzednim ustaleniu
tel. komórkowy 600 039 532
tel. stacjonarny 322 815 240
Klucze w siedzibie Stowarzyszenia KLUB FORT, 18-400 Łomża Al. Legionów 133 (Klub Garnizonowy).

W drodze na Mazury czy Suwalszczyznę warto zboczyć kilka kilometrów. W miasteczku znajduje się również malowniczo położony Skansen Kurpiowski i zabytkowy kosciół.

Szczegółową lokalizację zachowanych bunkrów można znależć TU.

W pobliżu można też natknąć się na bunkry z innego okresu. Tak zwana linia Mołotowa to ciąg umocnień biegnący wzdłuż całej sowiecko niemieckiej granicy. Ich budowę Sowieci rozpoczęli na początku 1940 roku i nie zdołali ukończyć do ataku Niemiec w czerwcu 1941 r. Podobno tylko część obiektów została obsadzona wojskiem. W każdym razie fortyfikacje te nie spełniły pokładanych w nich nadziei.

Bunkier "linii Mołotowa" w pobliżu miejscowości Zaruzie (długość: 53.14231,szerokość: 21.79160°E)
 

Zdiecie wprowadzające: Schron dowódcy (szerokość: 53.2338 długość: 21.9046), widać ślady walki.

P.S. Do miejsc pokazanych na zjęciach dojechałem samochodem. Gdybyś jednak Drogi Czytelniku próbował uczynic to samo, to wiedz że robisz to na własną odpowiedzialność. Ja zachecam do pozostawienia samochodu w Nowogrodzie i spaceru. Nie jest daleko a okolica ładna.