Jak pisać, żeby nas czytano

Każdy dziennikarz chciałby, aby jego teksty były czytane. Niestety, często przez podstawowe błędy sam uniemożliwia to czytelnikom. Istnieje kilka prostych zasad, które należy spełnić, by nasze teksty cieszyły się popularnością.

Foto: commons.wikimedia.org

Zanim zaczniemy pisać

Zanim zaczniemy pisać, powinniśmy zgromadzić jak najwięcej informacji na temat, na który będziemy pisać. Każdy dobry dziennikarz powinien sprawdzić co najmniej kilka wiarygodnych źródeł danego tematu. Po zebraniu różnych informacji należy je odpowiednio wyselekcjonować i wybrać te, które są wiarygodne oraz mogą zainteresować czytelnika. Po dokonaniu tych dwóch czynności możemy zabrać się za pisanie naszego tekstu.

Piszemy do konkretnej osoby

Przy rozpoczęciu pisania naszego tekstu musimy pamiętać, że piszemy do konkretnego odbiorcy. Najlepiej będzie, gdy na samym początku określimy grupę ludzi, których nasz tekst może zainteresować. Następnie możemy wyobrazić sobie, że piszemy do naszego znajomego, (którego przywołujemy sobie w pamięci), a który należy w jakiś sposób do tej grupy ludzi.

Przykład: kiedy piszemy tekst o żegludze, a mamy znajomego marynarza, przypominamy sobie, jakie ciekawostki czy tematy dotyczące żeglugi chciałby przeczytać oraz jaki ma zasób słownictwa. Po dokonaniu takiej analizy zmniejszymy ryzyko niezrozumienia naszego tekstu lub odrzucenia go z powodu braku zainteresowania.

Określamy cel naszego pisania

Potem należy pamiętać, że temu konkretnemu odbiorcy chcemy coś konkretnego przekazać. Najgorszym błędem jest rozpoczęcie pisania z myślą: „bylebym zaczął, a potem jakoś pójdzie”. Musimy mieć określoną informację, którą chcemy przekazać i umieszczamy ją na początku tekstu. W artykułach dziennikarskich główną informację umieszcza się w lidzie. Kolejne akapity są rozwinięciem tego lidu.

Po opracowaniu tych wstępnych punktów zaczynamy pisać tekst. Spróbujmy odpowiedzieć teraz na pytanie: co zrobić, aby tekst był zrozumiały dla naszych czytelników? Tekst, który napiszemy, będzie zrozumiały dla czytelników wtedy, kiedy będą rozumieć: poszczególne wyrazy, zdania oraz cały tekst. W przypadku niezrozumiałości czytelnik niczego nie dowie się z naszego tekstu lub może zrozumieć go na opak albo w ogóle go nie przeczyta, bo stwierdzi, że jest dla

niego za trudny. Poniżej postaram się przedstawić w kilku punktach zasady, które spowodują, że nasz tekst będzie zrozumiały dla naszych czytelników.

Cztery błędy dziennikarskie

Na początku pokażę cztery podstawowe błędy dziennikarskie. Pierwszym błędem, którego dziennikarz powinien unikać przy pisaniu tekstu jest abstrakcyjność. Wyrazy abstrakcyjne to takie, których nie możemy sobie wprost wyobrazić, skonkretyzować. O wiele lepiej jest podawać wyrazy konkretne i rzeczowe, żeby nasz czytelnik odczytał nasz tekst zgodnie z naszymi intencjami.

Drugim błędem jest statyczność tekstu. Przeciętni ludzie wolą czytać teksty, w

których coś się dzieje, które są dynamiczne i zaskakujące. Nie chcemy przecież, żeby czytelnik przestał czytać nasz tekst już po jednym czy dwóch akapitach.

Trzecim błędem jest niezrozumiałość. Zdania powinny być proste oraz niezbyt długie (maksymalnie do 20 słów; przy dłuższych zdaniach czytelnik może zapomnieć, co było na początku zdania). Niezrozumiałość osiąga się też przez stosowanie niewłaściwych wyrazów, o czym napiszę nieco dalej. Czwartym podstawowym błędem jest monotonia. Tekst powinien być urozmaicony, żeby nie zanudzić czytelnika.

Przyczyny niezrozumiałości tekstu

Wróćmy teraz do jakości zdań oraz doboru wyrazów. Istotną rzeczą przy pisaniu ważnych tekstów jest to, by zwroty nie były dalekie od mowy potocznej, ponieważ mogą spowodować niezrozumiałość tekstu. Język potoczny jest najbardziej wskazany przy pisaniu tekstów dziennikarskich. Ten styl pisania jest najbardziej ekonomiczny i pozwala ominąć nadrzędną ilość zbędnych wyrazów. Stosuje się wtedy krótkie zdania, od 8 do 10 wyrazów. Niezrozumiałość mogą spowodować też nieodpowiednie wyrazy. W prostych tekstach lub w artykułach, które nie są skierowane do specjalistycznej, naukowej grupy ludzi, powinniśmy unikać specjalistycznego słownictwa. Nie powinno się także używać słownictwa terminologicznego, abstrakcyjnego, wyszukanego anizapożyczeń z języków obcych. Niezrozumiałość można uzyskać także przez skomplikowane składnie zdań i nadużywanie imiesłowów w zdaniach. Najlepiej jest używać konkretne wyrazy oraz jak najwięcej polskich słów.

Unikajmy błędów językowych

Oprócz słownictwa bardzo ważne jest, by pisać tekst bez błędów językowych. Bardzo popularne jest popełnianie błędów gramatycznych, stylistycznych, ortograficznych oraz interpunkcyjnych. Błędy te popełniamy najczęściej przez nieuwagę, pośpiech, niewiedzę i bezkrytyczne naśladowanie pseudo wzorców.

Zaufanie odbiorców

Kolejną ważną kwestią, która powinna być spełniona, aby nasz tekst był czytany jest zdobycie zaufania u odbiorców. Można zastosować takie sformułowanie jak: zależy mi na naszym dobru. Takie zdania budują zaufanie i przychylność do przeczytania tekstu. W tekstach należy zachować obiektywizm i przedstawiać przeciwne stanowiska, inaczej zanudzimy czytelnika przez zbyt częste powtarzanie naszej tezy. Bardzo ważne jest również to, by odwoływać się do doświadczenia życiowego i podawać konkretne przykłady.

Wygląd tekstu

Aby nasz tekst był czytany, ważna jest nie tylko część merytoryczna. Dzisiaj nie tylko bierze się pod uwagę treść, ale jej opakowanie. Ważne jest, aby stosować różne rodzaje czcionki, odpowiednią wielkość czcionki (od 12 do 14 punktów), by było kilka akapitów na stronie. W czytelności pomagają także śródtytuły. Interlinia powinna wynosić od 1,15 do 1,5 punktów. Tekst powinien być wyjustowany. Na początku dobrze jest zawrzeć lid, który wprowadzi czytelnika do tekstu. Powinien zawierać informacje: kto, gdzie, kiedy, co zrobił i z jakim skutkiem. Pierwsze zdanie każdego akapitu powinno być jego główną myślą, a następne zdania rozwinięciem tej myśli.

Piszmy teksty codziennie

Stosowanie powyższych zasad może bardzo pomóc w tym, by nasze teksty były czytane i rozumiane przez czytelników. Należy wyćwiczyć je w sobie, a nie tylko wykuć na pamięć. Częste pisanie tekstów, przynajmniej jednego dziennie, pomoże nam w osiągnięciu naszego celu i w byciu dobrymi dziennikarzami.