Przyłączmy etos Kresów do Ojczyzny

Europa, podobnie jak każda wspólnota wartości i tradycji, wymaga pielęgnowania znaków swojej tożsamości. Etos Kresów Rzeczpospolitej Wielu Narodów, jako przejaw owocowania europejskiego humanizmu, powinien się stać jednym z nich.

Dzielność

1. Etos Wschodnich Kresów Rzeczpospolitej wynikał z prowadzenia przez Polaków przez wieki, misji szerzenia rozwiązań ustroju życia publicznego opartego na wolności i równości, wśród narodów Wschodniej Europy.

2. Rozwijająca europejski humanizm, ale wymagająca ofiar od naszych rodaków, rola rycerzy przedmurza chrześcijaństwa, stała się nieodłączną składową polskiej tożsamości, polskiej kultury, polskiej racji stanu.

3. Ostatni raz Polsce, jako wspólnocie politycznej, przyszło stanąć przeciw barbarzyńskich planów zniszczenia europejskiej cywilizacji, przez hitlerowskie Niemcy i sowiecką Rosję, w roku 1939.

4. Zaatakowana ze wszystkich stron i zdradzona militarnie przez Anglię i Francję, Polska przegrała kampanię wrześniową, płacąc za utratę suwerenności największą cenę.

Ofiara

5. Zgodnie z uzgodnionym zamierzeniem, okupanci przystąpili do planu całkowitej zagłady polskiego narodu.

6. Konflikt pomiędzy okupantami, opór polskiego państwa podziemnego, światowe rzecznictwo polskich władz, uchroniły Polaków przed całkowitą fizyczną likwidacją.

7. Jałtańskie uzgodnienia zwycięzców, odebrały jednak Polakom prawa do politycznego samostanowienia, przekazały Rosji władanie nad ponad połową polskich ziem.

8. Zestawienie ofiar poniesionych przez Polskę dla obrony Europy, przed państwowo zorganizowanymi nazizmem i komunizmem, otwierają śmierć 6 milionów obywateli, utrata politycznej suwerenności, utrata wschodnich Kresów.

Zadośćuczynienie

9. Dzięki duchowemu, moralnemu i politycznemu przywództwu zwierzchników Kościoła katolickiego, sile solidarności społecznej oraz globalnemu otwarciu w stosunkach międzynarodowych, po 50 latach Polska odzyskała niepodległość.

10. Właściwym zadośćuczynieniem, winno być teraz uznanie przez całą Europę naszej dzielności i ofiary dla obrony jej fundamentalnych wartości i wprowadzenie tych postaw, do systemu jednoczącej się europejskiej kultury pamięci.

Ojczyzna Europie

Dokonanie tego zadośćuczynienia, jest zarówno naszym moralnym zobowiązaniem, jak i szansą dla wykorzystania zasobów naszego dziedzictwa, w edukacji kultury pamięci.

W pracy tej, musimy się jednak liczyć z bardzo realnymi ograniczeniami.

Jednym z ich źródeł, jest niechęć, politycznych elit zjednoczonej Europy, do uznania wartości chrześcijańskich za fundament naszej cywilizacji. Drugim, jest niechęć społeczeństw i władz Białorusi, Litwy i Ukrainy, do kultywowania dobrej pamięci o wielowiekowej obecności Polaków na Kresach Rzeczpospolitej Wielu Narodów. Trzecim, jest wykorzystanie przez władze Rosji, pamięci XVII wiecznego odrzucenia łacińskich wpływów, do budowania fundamentu założycielskiego współczesnej Rosji.

Zaczynająca zaledwie oddychać dwoma płucami, nasza zrodzona przed wiekami Europa, będzie musiała przemyśleć i pokonać jeszcze wiele konfliktów i niespójności. To koszty inicjacji, warunkujące jakość przyszłych pożytków z jej dojrzałości. 

Weźmy udział w tym gigantycznym wysiłku.

Ukażmy i uwznioślmy etos Kresów, jako obszaru gdzie, kluczowe dla naszej ojczystej kultury, umiłowanie wolności i równości, najmocniej owocowało dzielnością i ofiarnością za „Wolność naszą i waszą”.

Niech słowa te staną się przesłaniem, nie tylko dla Muzeum Kresów, ale i dla nowego europejskiego regionu turystyki edukacyjnej, Brama Kresów.