Wyrwane z kontekstu: Poradnik dla poszukujących przywódcy

Taką odpowiedź daje Jan Chrzciciel tłumom pytającym „Cóż więc mamy czynić?” (Łk, 3,11)

„Cóż więc mamy czynić?” Odwieczne pytanie tłumów.

Tłum, tłuszcza, bezosobowa masa. Ileż przerażających rzeczy wyczyniał tłum w historii. Od „Ukrzyżuj Go” na dziedzińcu Piłata do ogłuszającego, dzikiego „Heil” przed gmachem Reichstagu. Mądrość tłumu, sumy jednostek, wcale nie jest arytmetyczną sumą ich mądrości.
Tłum może być dziki, aż do granic bestialstwa, lecz może być też bezradny jak baranek. Wtedy rozgląda się tęsknie za kimś kto powiedzie za sobą, wskaże drogę. Może to być prorok dobry, na miarę Jana Chrzciciela, może być zły, na miarę Hitlera, Stalina.

Po czym to poznać? Po odpowiedzi na pytanie „cóż mamy czynić?”. Jeśli odpowie zdaniem w stylu kto ma dwie suknie, niech jedną da temu, który nic ma – idź z nim. Jeśli jednak wskaże ci sąsiada, naród, politycznego oponenta jako źródło twej nędzy i wszelkich niepowodzeń – uciekaj.

Uciekaj, bo jeśli tego nie zrobisz, zostaniesz bestią nim się spostrzeżesz.