Walne zgromadzenia w spółdzielniach mieszkaniowych

Ważne sprawy dla wszystkich członków spółdzielni mieszkaniowych – zbliżają się walne zebrania!

W celu wyjaśnienia członkom spółdzielni mieszkaniowych ich praw w organie samorządowym jakim jest spółdzielnia warto właśnie w czerwcu w trakcie walnych zgromadzeń spółdzielni zwrócić uwagę na bardzo istotne uregulowania prawne, które czynią kompetencje członków realnymi, a nie tylko formalnymi.
Kierując się potrzebą wzmocnienia demokracji i kontroli członków nad ich majątkiem ustawodawca ustawą z dnia 14 czerwca 2007r. o spółdzielniach mieszkaniowych wprowadził „zakaz” zastępowania walnego zgromadzenia zebraniem przedstawicieli umożliwiając jednocześnie spółdzielniom podzielenie walnego zgromadzenia na części, jeżeli liczba członków przekracza 500 osób (art. 83).
W świetle tych uregulowań każdy członek spółdzielni mieszkaniowej ma prawo do bezpośredniego brania udziału w obradach walnego zgromadzenia, uchwalania zmian statutu, głosowania nad projektami uchwał, zgłaszania projektów uchwał i poprawek do tych projektów itp.
W większości spółdzielni mieszkaniowych w czerwcu odbywają się walne zgromadzenia członków. Zasady zwoływania walnych zgromadzeń regulują przepisy art. 83 ust. 1 – 13 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Do zebrań tych mają również częściowe zastosowanie przepisy ustawy Prawo spółdzielcze. Walne zgromadzenie winno odbyć się przynajmniej raz w roku do 30 czerwca każdego roku.
O dacie, miejscu i porządku obrad winni być powiadomieni członkowie na 21 dni przed odbyciem walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części.
Walne zgromadzenie może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad i uchwałę uważa się za podjętą jeżeli była poddana pod głosowanie wszystkich części walnego zgromadzenia a za uchwałą głosowała większość ogólnej liczby uczestniczących w walnym zgromadzeniu.
Jednak na podstawie art. 49 § 4 ustawy Prawo spółdzielcze walne zgromadzenie, na wniosek jego członków, może odwołać tych członków zarządu, którym nie udzieliło absolutorium.
Członkowie spółdzielni na 15 dni przed walnym zgromadzeniem lub jego pierwszą częścią mają prawo zgłaszać projekty uchwał z żądaniem zamieszczenia ich w porządku obrad zwołanego walnego zgromadzenia. Projekt ten powinien być poparty przez co najmniej 10 członków. Ponadto przepisy stwarzają możliwość zgłaszania przez członków poprawek do projektu uchwał co najmniej na 3 dni przed walnym zgromadzeniem lub jego pierwszej części.
Do przygotowania pod względem formalnym projektów uchwał i poprawek do uchwał zgłoszonych przez członków oraz do przedłożenia ich na walnym zgromadzeniu pod głosowanie zobowiązany jest zarząd spółdzielni.
Gdy w spółdzielni występują istotne dla interesu członków problemy lub gdy zarząd niewłaściwie zarządza majątkiem członków i spółdzielni walne zgromadzenie może być także zwołane na żądanie przynajmniej liczby 1/10 członków, które powinno być złożone na piśmie z podanie celu jego zwołania.
Gdy zarząd w terminie 4 tygodni nie zwoła powyższego zebrania zwołuje rada nadzorcza, związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona lub Krajowa Rada Spółdzielcza na koszt spółdzielni.
Zmiany powyższe miały na celu umożliwienie członkom brania bezpośredniego udziału w zebraniach walnych, które rozliczają zarząd i radę nadzorczą spółdzielni z działalności za miniony rok. Walne zgromadzenie zatwierdza bowiem sprawozdanie finansowe zarządu za poprzedni rok i sprawozdanie opisowe zarządu, sprawozdanie z działalności rady nadzorczej. Jeżeli nie udzielono absolutorium to, mimo, że w porządku obrad nie było punktu o odwołaniu zarządu można zarząd odwołać.
Wprowadzając walne zgromadzenia ustawodawca jednocześnie zobowiązał spółdzielnie mieszkaniowe do dokonania zmian swoich statutów nie później niż do dnia 30 listopada 2007r. i zgłoszenie tych zmian do Krajowego Rejestru Sądowego nie później niż do dnia 30 grudnia 2007r. dopuszczając funkcjonowanie spółdzielni mieszkaniowych na „starych zasadach” (zebranie przedstawicieli) do czasu zarejestrowania zmian statutów.
Fakt ten wykorzystały niektóre zarządy spółdzielni mieszkaniowych i chcąc uniknąć walnych zebrań zaniechały dostosowania statutu nowego ładu prawnego bądź przygotowały projekt zmiany statutu lecz organ uprawniony (walne zgromadzenie członków lub zebranie przedstawicieli członków) nie podjął uchwały w tym zakresie.
W spółdzielniach, które nie podjęły działań, o których mowa wyżej bądź, które przygotowały projekt zmian statutu lecz organ uprawniony nie podjął uchwały w tym zakresie – zebrania przedstawicieli członków po terminie 30 grudnia 2007r. nie mogą być uznane za organ spółdzielni uprawniony do podejmowania uchwał „co powoduje, że podjęte przez niego wszelkie uchwały są na podstawie art. 58 Kodeksu Cywilnego sprzeczne z prawem i nieważne” –według opinii Ministra Sprawiedliwości.
Poprawność tej opinii potwierdza dotychczas ukształtowana jednolita linia orzecznictwa sądów jako organów uprawnionych do dokonywania wykładni przepisów prawa. 
Zmiany powyższe dają więc możliwość członkom spółdzielni skutecznego zadbania o ich majątek pod warunkiem aktywności członków. Doświadczenie pokazuje, że mamy do czynienia z rażąco niską frekwencją na walnych zebraniach w spółdzielniach mieszkaniowych. Jeżeli np. na 2000 uprawnionych na zebranie przychodzi 40 osób, to przy takiej bierności nawet najlepsze przepisy, a także przekształcenia spółdzielni we wspólnoty mieszkaniowe nie załatwią spraw.