W poszanowaniu śmierci i ku przestrodze…

Tuż przed Pilicą, niewielkim miasteczkiem zaraz obok Ogrodzieńca, w Biskupicach, znajduje się założony jeszcze przez Austriaków cmentarz wojenny. Obok siebie leżą zgodnie żołnierze walczących ze sobą armii.

W listopadzie i grudniu 1914 w okolicy toczyły się ciężkie walki pomiędzy Austriakami i Rosjanami; pogrzebanych w różnych miejscach żołnierzy obu stron w 1918 przeniesiono na nowo utworzony, staraniem władz austriackich, cmentarz wojenny, położony na ziemi wykupionej od Kazimierza Arkuszewskiego. Zgodnie z ówczesnymi założeniami polegli z wrogich sobie armii mogli być pochowani w tym samym miejscu, w symboliczny sposób zrównując się w obliczu śmierci. Znajdowało się tutaj 5 mogił zbiorowych oraz 53 pojedyncze, na których umieszczono drewniane krzyże. Plan cmentarza, wykonany przez Kriegsgraber – Abteilung des K.u.K Kreiskomandes Olkusz (Wydział Grobownictwa C. i K. Komendy Powiatowej w Olkuszu) przedstawiał rozmieszczenie grobów, ich wymiary, mur, fosę i drzewostan. Cmentarz został zaprojektowany przez inżyniera Knella z Lublina.

Nie zachowała się austriacka dokumentacja zawierająca pochowanych w Biskupicach, dlatego informacje o nich są bardzo skąpe. Wiadomo, że przeniesiono tutaj żołnierzy pierwotnie spoczywających w Smoleniu (125 ciał), Sławniowie (120), Strzegowej (110), Złożeńcu (711) oraz prawdopodobnie pochowanych w Pilicy na terenie targowiska miejskiego (około 140). W połowie lat 30. odnotowano, że spoczywa na nim 779 Austriaków i 219 Rosjan, ogółem 998 osób. Później przybyły jeszcze 2 kolejne mogiły zbiorowe, powstałe w wyniku kolejnych akcji komasacyjnych. W tym okresie na cmentarzu znajdowało się jeszcze 35 tabliczek z danymi personalnymi żołnierzy, obecnie zachował się tylko jeden zidentyfikowany nagrobek – austriackiego podporucznika Ernesta Jentkiewicza.
(za: wikipedia)
Ostatni pochówek odbył się w 2010 roku, kiedy to w mogile złożono szczątki nieznanego c. i k. żołnierza.

W odległości ok. 40 km, w Sosnowcu, inny cmentarz stanowi lekcję historii ostatnich dwóch stuleci.

Na założonym w latach 1860-tych cmentarzu przy dzisiejszej ul Zuzanny spoczywają obok siebie powstańcy z 1863 r.,

zabici demonstrujący robotnicy z 1905 roku,

sowieccy żołnierze

oraz Edward Gierek.

W jednym z grobowców spoczywają doczesne szczątki Aleksandra Widery, lekarza zakładowego Towarzystwa Kopalń i Zakładów Hutniczych w Sosnowcu, który stanowił pierwowzór postaci dr Tomasza Judyma.
Czasem przechodzący w ciszy przystają zadumani, a czasem opowiadają najmłodszym o historii Polski.
W poszanowaniu śmierci i ku przestrodze żyjącym, bo w obliczu śmierci wszyscy są przecież równi…

1.11 2014

Foto: net, autor