Polska jest jedynym krajem Unii Europejskiej, który nie reguluje w całości umów z deweloperami.
Poza spółdzielniami mieszkaniowymi klienci firm deweloperskich w wypadku ich upadłości są pozbawieni ochrony, a ich roszczenia są zaspakajane w dalszej kolejności. Mimo, że poprzez przedpłaty w znacznej części finansują inwestycję prowadzoną przez dewelopera. Prowadziło to do wielu dramatów ludzkich, gdy potencjalni nabywcy nowych mieszkań lub domów jednorodzinnych tracili oszczędności życia.
Na lukę prawną w tym zakresie zwrócił uwagę Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z 2 sierpnia 2010 r. oraz w wielokrotnych wystąpieniach Rzecznik Praw Obywatelskich. Wobec braku zaawansowanych prac ze strony rządu w imieniu Klubu Parlamentarnego PiS złożyłem stosowny projekt ustawy o umowach deweloperskich. Głównymi elementami tego projektu są:
1) Pełna ochrona nabywców odrębnej własności lokali oraz domów jednorodzinnych w firmach deweloperskich, niebędących spółdzielniami mieszkaniowymi,
2) Objęcie firm deweloperskich nadzorem Ministra Infrastruktury,
3) Pełne określenie na zasadzie symetrii praw i obowiązków stron zawartej umowy deweloperskiej,
4) Zabezpieczenie interesów klientów deweloperów na wypadek ich upadłości,
5) Ukształtowanie umowy deweloperskiej funkcjonującej na pierwotnym rynku mieszkaniowym jako umowy nazwanej, regulowanej w pełnym zakresie ustawą,
6) Nałożenie obowiązku na deweloperów sporządzania prospektów informacyjnych, zawierania umów deweloperskich pod rygorem nieważności w formie aktu notarialnego oraz przyjmowanie wpłat na poczet przyszłej ceny w zależności od zaawansowania realizowanej inwestycji,
7) Na deweloperów, którzy nie mają doświadczeń w tym zakresie nakłada się dodatkowe obowiązki: uzyskanie gwarancji bankowej lub utworzenie rachunków powierniczych, na które mogą być dokonywane przez nabywców wpłaty.
Na konferencji prasowej w Sejmie poświęconej przedstawieniu projektu zaznaczyłem, że ze względu na jego wagę społeczną liczę na ponad partyjne porozumienie i uchwalenie ustawy jeszcze w tej kadencji parlamentu.
Bogusław Kowalski
polityk i publicysta, posel na Sejm RP, czlonek komisji infrastruktury i spraw zagranicznych, byly samorzadowiec