Trybunał: Polska naruszyła przepisy, ograniczając dostęp do zbiorów IPN

Polska naruszyła europejską konwencję, ograniczając swojej obywatelce dostęp do pełnej dokumentacji na jej temat, zgromadzonej w Instytucie Pamięci Narodowej – orzekł we wtorek Europejski Trybunał Praw Człowieka – podaje onet.pl.

Na skutek tego wyroku Polska ma w ciągu trzech miesięcy zapłacić skarżącej pięć tysięcy euro odszkodowania. Trybunał oddalił natomiast jej roszczenie o zadośćuczynienie.

Sprawa rozpatrywana przez Europejski Trybunał Praw Człowieka dotyczyła Joanny Szulc, urodzonej w 1953 r. Jej nazwisko znalazło się na opublikowanej w styczniu 2005 r. tzw. liście Wildsteina, zawierającej ok. 240 tysięcy nazwisk, będącej indeksem archiwalnych zasobów akt Instytutu Pamięci Narodowej.

Już w 2001 r. Szulc zwróciła się do IPN o wgląd do dokumentów zgromadzonych na jej temat. Twierdziła, że w przeszłości komunistyczne służby bezpieczeństwa próbowały zwerbować ją do współpracy, za każdym razem bezskutecznie. W IPN nie uzyskała jednak pełnego dostępu, bo uznano, że nie przysługuje jej status pokrzywdzonej.

W sukurs kobiecie przyszedł Trybunał Konstytucyjny, który w październiku 2005 r. uznał za sprzeczne z konstytucją te przepisy ustawy o IPN, które uzależniały prawo do dostępu do dokumentów IPN od uzyskania statusu pokrzywdzonego.

Powołując się na ten wyrok, Szulc ponownie wystąpiła do IPN o wgląd do dokumentów na swój temat. Tym razem udzielono jej dostępu, przyznając jej status "obiekt zainteresowania SB". Nadal jednak kobieta nie mogła zajrzeć do wszystkich dokumentów, nie mogła dostać żadnych kopii ani robić notatek.

W międzyczasie ustawa o IPN była zmieniona, ale w maju 2007 r. Trybunał Konstytucyjny wydał kolejny wyrok, w którym stwierdził niezgodność z konstytucją przepisów nowelizacji. Kobieta ponownie zażądała wglądu do wszystkich dokumentów jej dotyczących, znów bezskutecznie.

W końcu Szulc złożyła skargę do sądu administracyjnego. W pierwszej instancji przegrała, ale Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wyrok sądu wojewódzkiego. NSA zrobił tak, gdy zapadł trzeci już lustracyjny wyrok Trybunału Konstytucyjnego – w październiku 2010 r.

Po tym wyroku, w sierpniu 2011 r. warszawski oddział IPN przyznał kobiecie pełny dostęp do kopii wszystkich dokumentów jej dotyczących. Nie wstrzymało to jednak toku jej sprawy przed Europejskim Trybunałem.

Więcej:

http://wiadomosci.onet.pl/kraj/trybunal-polska-naruszyla-przepisy-ograniczajac-do,1,5303122,wiadomosc.html