Znamienna dla państw totalitarnych jest niemożność zmian w drodze pokojowej. Pokojowe formy sprzeciwu są tu bezcelowe, a opozycja chcąc niechcąc pozorowana; wobec niemożliwości wywierania wpływu traci rację bytu. Totalitarne państwa są też szczelne: ogniwa łańcucha niewoli zachodzą jedne na drugie, jedne drugie...
Niepodległości nie odzyskamy. Mieliśmy swe pięć minut, mieliśmy szansę; a nawet, jak rzadko w historii Polski, realną perspektywę odzyskania niepodległości. I perspektywę tę utraciliśmy. Na własne życzenie. Trzeba opisać przyczyny naszej katastrofy. Byłby to jakiś (lichy) pomysł na to, jak być zwyciężonym...
Od 1944 r. sądy podporządkowane są władzy wykonawczej, zwłaszcza tajnej policji politycznej. Ta zasada obcego dyktatu mimo kosmetycznych zmian i przetasowań obowiązuje i dziś. Sądami naprawdę niezależnymi (i prawdziwymi) w Polsce współczesnej mogą być praktycznie tylko ławy przysięgłych, złożone z 12...