Sympozjum „Polonijny Nowy Jork”

W Nowym Jorku mieszka około 1,3 mln ludzi pochodzenia polskiego, którzy często mają do pokazania swoje piękne historie. 2,7% mieszkańców tego miasta deklaruje polskie pochodzenie. Zajmują oni wiele ważnych stanowisk w administracji.

Sympozjum "Polonijny Nowy Jork"

22 października odbyło się sympozjum naukowe pt. "Polonijny Nowy Jork", które zostało zorganizowane przez Instytut Józefa Piłsudskiego pod patronatem Marszałka Senatu RP – Bogdana Borusewicza.

Senat RP od kilku lat wspiera działalność Instytutu przeznaczając fundusze na realizację ciekawych programów realizowanych przez Instytut, takich jak digitalizacja zbiorów archiwalnych, nagrody dla dzieci i młodzieży polonijnej i projekty naukowe. Sympozjum to było dofinansowane przez grant z Senatu RP koordynowany przez Fundację Semper Polonia.

Sympozjum "Polonijny Nowy Jork" organizowane jest co dwa lata. Pierwsze odbyło się w październiku 2009 roku pod przewodnictwem dr Danuty Piątkowskiej, przybyło na nie liczne grono badaczy i naukowców z Polski i USA. Obecnie zorganizowane sympozjum wzbudziło żywe zainteresowanie wśród Polonii, przybyło wiele osób zainteresowanych historią i osiągnięciami polskiej grupy etnicznej w Nowym Jorku. Sympozjum to zostało przygotowane przez dr Iwonę Korga, dyrektora wykonawczego Instytutu.

Za najważniejsze cele uznano: ocalenie od zapomnienia historii Polonii nowojorskiej i edukację na tematy związane z życiem i działalnością Polaków w Nowym Jorku. Cele te w dużej mierze udało się zrealizować dzięki bardzo ciekawym wykładom i dużemu zainteresowaniu publiczności.

W tym roku odbyły się dwie sesje: przedpołudniowa w siedzibie Instytutu Piłsudskiego i popołudniowa w gmachu Konsulatu Generalnego RP.

Sesja 1: Historia zawierała tematy związane z przeszłością Polaków mieszkających w Nowym Jorku. W sesji tej wygłoszono następujące wykłady:

Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce – 90 lat w służbie Polonii i Polsce dr Teofila Lachowicza[i], historyka i badacza z Nowego Jorku. Referat ten został odczytany i uzupełniony podczas sesji przez Anitę Połczyńską-Zadrożną, która pełni funkcję Sekretarza Protokołowego Placówki 21/201 SWAP oraz Sekretarza Fundacji Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce.

Polski federalizm w przestrzeni Nowego Jorku wygłoszony przez dr Sławomira Łukasiewicza, pracownika Instytutu Pamięci Narodowej (IPN), koordynatora programu naukowego IPN poświęconego dziejom polskiej emigracji politycznej 1939–1990, który przybył specjalnie na sympozjum z Lublina. W swoim wykładzie przypomniał wielu wspaniałych ludzi związanych z ideą federalizmu a jednocześnie z Instytutem Piłsudskiego.

Nowojorski Wydział Stanowy Kongresu Polonii Amerykańskiej w okresie Zimnej Wojny przygotowany przez Prof. Joannę Wojdon z Uniwersytetu Wrocławskiego. Został on odczytany przez dr Iwonę Korga. Z komentarzem wystąpił Frank Milewski, wieloletni prezes wydziału stanowego KPA na "Dolny Nowy Jork". Wywiązała się interesująca dyskusja między uczestnikami sympozjum ze szczególnie trafnymi spostrzeżeniami Eugeniusza Witta ze Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej (SWAP).

Podczas Sesji 2: Teraźniejszość słuchacze wysłuchali pięciu wykładów, które dotyczyły problematyki współczesnej i charakterystyki polskiego środowiska w metropolii nowojorskiej.

Z wykładem pt. My interactions with Polish sciencists along my research activity in New York during 1974–2011 wystąpił prof. Zbigniew Darżynkiewicz, światowej sławy badacz w dziedzinie onkologii, dyrektor Brander Cancer Research Institute i profesor w New York Medical College. Słuchacze dowiedzieli się jak duża grupa polskich lekarzy została wyszkolona w placówce prowadzonej przez prof. Z. Darżynkiewicza i jak wiele polscy badacze wnieśli do nauki polskiej.

Dorota Andraka, prezes Centrali Polskich Szkół Dokształcających zaprezentowała wykład pt. Sytuacja i perspektywy szkolnictwa polonijnego na Wschodnim Wybrzeżu a dr Artur Kowalski, dr Katarzyna Kowalska i Magdalena Pietrzak przygotowali prezentację pt. Polonijne organizacje studenckie w metropolii nowojorskiej w latach 1989 – 2011. Z kolei Małgorzata Kałuża, dziennikarz, filmowiec i radiowiec przybliżyła uczestnikom historię radia polonijnego w referacie pt. Szczęśliwa 13-tka – czyli działalność polonijnego Radia MOST prowadzonego przez Małgorzatę Kałuża i Janusza Marciniaka.

Na zakończenie dr Iwona D. Korga i dr Marek Zieliński z Instytutu Piłsudskiego w prezentacji pt. Kolekcje Instytutu Piłsudskiego w dobie Internetu przestawili projekt digitalizacji wybranych kolekcji Instytutu i pokazali możliwość dotarcia do dokumentów on-line poprzez stronę Internetową Instytutu: http://www.pilsudski.org/archiwa/ .

Po wykładach odbyło się spotkanie przy lampce wina i specjałach przygotowanych przez prezes Instytutu i grono wolontariuszy. W pięknych salonach Konsulatu długo toczyły się dyskusje na tematy związane ze społecznością polską w Nowym Jorku. Warto dodać, że w tym roku sympozjum towarzyszyło większe zainteresowanie ze strony młodzieży i studentów, którzy licznie zgromadzili się podczas wykładów.

Teraz przed organizatorami pozostaje kolejne wyzwanie czyli przygotowanie publikacji złożonej z referatów wygłoszonych podczas konferencji i kontynuacja kolejnych sympozjów. Następne odbędzie się już za dwa lata.

* * * * *

Tekst za ostatnim Biuletynem Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Yorku, Nr 11/2011, Listopad 2011.

Kliknij tutaj — aby obejrzeć ten biuletyn w swojej przeglądarce

Click here to read the English language version of the Bulletin

W Nowym Jorku mieszka około 1,3 mln ludzi pochodzenia polskiego, którzy często mają do pokazania swoje piękne historie. 2,7% mieszkańców tego miasta deklaruje polskie pochodzenie. Zajmują oni wiele ważnych stanowisk w administracji i przemyśle, odgrywają dużą rolę w nauce, kulturze i sztuce.

Największe skupiska polonijne znajdują się przeważnie w znanej dzielnicy Greenpoint. w północnym Brooklynie, a także w Staten Island oraz innych, mniejszych ośrodkach administracyjnych Nowego Jorku.

W Nowym Jorku istnieje wiele polskich organizacji, m.in.: Fundacja Kościuszkowska[ii], Polski Instytut Naukowy, Fundacja Paderewskiego, Instytut J. Piłsudskiego. Wydawane są także polskie czasopisma, jest wiele galerii artystycznych, klub żeglarski a nawet polski teatr.

W mieście tym, od wielu lat wychodzi także polskojęzyczna gazeta, Nowy Dziennik.

Niedawno ukazała się nowa wartościowa publikacja o Polonii amerykańskiej "The Polish American Encyclopedia". Encyclopedię tę przygotowywano pod redakcją znanego polonijnego naukowca, dr. Jamesa S. Puli.[iii]