Rozwój dziecka

Kamieniami milowymi w rozwoju dziecka określamy pewne istotne etapy jego rozwoju, na podstawie których możemy wnioskować o prawidłowym  lub patologicznym jego przebiegu. Skupię się na okresie niemowlęcym (czyli do ukończenia pierwszego roku życia), gdyż wyłączając okres wewnątrzmaciczny, jest on czasem najintensywniejszych przemian w całym życiu człowieka. Wtedy też zazwyczaj wychodzą na jaw ewentualne nieprawidłowości. Podawane przeze mnie niżej przedziały czasowe będą dotyczyć dzieci urodzonych w terminie. Są one swego rodzaju uśrednieniem, stąd dopuszcza się jednomiesięczne wahania w każdą ze stron.    Motoryka mała (czyli sprawność manualna) 3. miesiąc życia- niemowlę chwyta w sposób dowolny i zamierzony drobne przedmioty; w 4. miesiącu chwyta pieluszkę i zakrywa nią twarz, zaś ściąga nałożoną na twarz pieluszkę dwa m-ce później; 7. miesiąc życia- stosuje […]

Kamieniami milowymi w rozwoju dziecka określamy pewne istotne etapy jego rozwoju, na podstawie których możemy wnioskować o prawidłowym  lub patologicznym jego przebiegu. Skupię się na okresie niemowlęcym (czyli do ukończenia pierwszego roku życia), gdyż wyłączając okres wewnątrzmaciczny, jest on czasem najintensywniejszych przemian w całym życiu człowieka. Wtedy też zazwyczaj wychodzą na jaw ewentualne nieprawidłowości. Podawane przeze mnie niżej przedziały czasowe będą dotyczyć dzieci urodzonych w terminie. Są one swego rodzaju uśrednieniem, stąd dopuszcza się jednomiesięczne wahania w każdą ze stron.

 Motoryka mała (czyli sprawność manualna)

3. miesiąc życia- niemowlę chwyta w sposób dowolny i zamierzony drobne przedmioty; w 4. miesiącu chwyta pieluszkę i zakrywa nią twarz, zaś ściąga nałożoną na twarz pieluszkę dwa m-ce później;

7. miesiąc życia- stosuje chwyt nożycowy (z użyciem kciuka , palca wskazującego i palca środkowego), zaś od 9. miesiąca chwyt pęsetowy (kciuki i palec wskazujący), samodzielnie trzyma butelkę i wkłada smoczek do ust; 

11. miesiąca życia- piętrzy dwa klocki i powtarza proste gesty, np. „pa pa”; 

Motoryka duża (czyli postawa i poruszanie się)

3. miesiąc życia- niemowlę trzyma głowę prosto, zaś w 5. miesiącu utrzymuje ją prosto także w pozycji na brzuszku, miesiąc później odwraca się z brzuszka na plecy;

8. miesiąc życia- siada i siedzi bez podtrzymywania (zazwyczaj próbuje siadać od 6. m-ca), porusza się do przodu i tyłu pełzając;

9.-10. miesiąc życia- raczkuje oparte na rękach i stopach, staje i stawia pierwsze kroki z pomocą, między 12. a 20. miesiącem zaczyna chodzić samodzielnie i uczestniczy w ubieraniu.

Rozwój mowy

2.-3. miesiąc życia- dziecko grucha, 6. miesiący-gaworzy(powtarza pojedyncze sylaby), w kolejnym etapie gaworzy śpiewnie, a od 12. miesiąca zaczyna wymawiać proste słowa, rozumieć i spełniać proste polecenia;

Sfera kontaktów społecznych

W 1. miesiącu uśmiecha się na głos matki, a w 2.-3. miesiącu na widok jej twarzy. Od 5.-6. miesiąca odróżnia osoby obce od znanych;  w 8.- 9. miesiącu reaguje jękiem na osoby nieznane i nieobecność matki (odczuwa lęk separacyjny); w 11. miesiącu życia pije samodzielnie z kubka niekapka lub ze słomką i korzysta z nocnika.

Rozwój funkcji poznawczych

1. miesiąc życia – przez chwilę utrzymuje (fiksuje) wzrok na przedmiocie, 3. miesiąc życia –  ogląda swoje dłonie, bawi się palcami, szuka wzrokiem źródła dźwięku; 5. miesiąc życia – reaguje na swoje odbicie w lustrze; 7. miesiąc życia – szuka schowanego przedmiotu, a miesiąc później wyrzuca celowo zabawki z łóżeczka; 11. miesiąc życia – wkłada i wyjmuje mniejsze przedmioty z większych. 

Kamienie milowe wieku wczesnodziecięcego (ok. 2.-3. roku życia)

W tym okresie dziecko doskonali zdobyte wcześniej umiejętności. W 18. miesiącu chodzi pewnie, biega sztywno, wchodzi po schodach krokiem dostawnym, podejmuje próby jedzenia łyżeczką i picia ze zwykłego kubka. Od 3 do 6 miesięcy później kopie piłkę, popycha i ciągnie zabawki na kółkach. W 30. miesiącu wchodzi i schodzi ze schodów, stawiając stopy naprzemiennie (czyli jak osoba dorosła), zapina i rozpina duże guziki. Jeśli chodzi o kontakty społeczne w 15. miesiącu rozumie zakazy, trzy m-ce później sygnalizuje potrzeby fizjologiczne, interesuje się obcymi i nie towarzyszy temu lęk. Także w tym czasie rozpoznaje siebie na zdjęciu. W 24. miesiącu rozumie pojęcie własności a pół roku potem przestrzega ustalonej kolejności przy ubieraniu, myciu itd. Niemal wszystko chce wykonywać samo.

Pod koniec 3. roku życia dziecko świadomie używa zaimka” ja”, potrafi określić swoją płeć, rozpoznaje drogę do domu, pamięta krótkie opowiadanie, używa ok. tysiąca słów, zaczyna budować zdania złożone, stoi na jednej nodze, przeskakuje przez niskie przeszkody, wyraźnie zaznacza się dominacją jednej ręki. W kontaktach z rówieśnikami przejawia egocentryzm a nawet agresję. W stosunku do dorosłych cechuje je negatywizm, upór, przekora.

Kończąc ,warto po raz kolejny podkreślić, że każde dziecko rozwija się w indywidualnym tempie. W przypadku podejrzeń, że rozwój dziecka pozostaje w tyle względem grupy rówieśniczej warto spróbować ustalić jak w analogicznym wieku rozwijali się jego rodzice oraz zasięgnąć opinii pediatry (najlepiej takiego, który ma ciągłość opieki nad dzieckiem).

Bibliografia.:

„Zarys propedeutyki pediatrii” pod red. Marii Wróblewskiej- Kałużewskiej i Bożeny Werner wyd. 2008

„Propedeutyka pediatrii” Marian  Krawczyński

„Pediatria” pod red. Krystyny Kubickiej i Wandy Kawalec, t. 1