O miłości

Po trzecie ….

    – Powiedz, co to jest, tak naprawdę

     dla ciebie miłość ?

– Myślę, że miłość jest po prostu wiarą w drugą osobę, że nie odepchnie mnie, nie zapomni, nie skrzywdzi. Zauważ, że to dzieci są najbardziej zdolne do kochania. Niespaczone kulturą merkantylną, kulturą posiadania. Właśnie dzieci są jeszcze pełne wiary i nadziei. Chciałoby się rzec – pełne niewinności ludzkiej, co w naszej cywilizacji zysku brzmi bardzo naiwnie. Ale także dorośli, którzy umieją zachować w sobie tę postawę dziecka, oni też są zdolni do życia w relacji miłości z innymi osobami. Nawet w starszym wieku.

– No tak, ale sam mówiłeś kiedyś, że trzeba się najpierw czegoś nauczyć, żeby potem dobrze zrobić jakąś rzecz. Wiele ważnych osobistości napisało książki o sztuce miłości, a ty, mam wrażenie, że mówisz teraz o jakimś intuicyjnym, spontanicznym odruchu, który byłby miłością.

– Czyli przeczę moim teoretycznym przemyśleniom ? To chcesz powiedzieć ?

– Acha.

– Z własnego życia wiesz, że wiedzieć coś, nie jest równoznaczne ze zrealizowaniem tego, co wiesz. Czy nie zdarzyła ci się kiedyś taka sytuacja, że na przykład wiedziałaś, iż w ciemnej piwnicy nie ma niczego, co by było dla ciebie niebezpieczne, a jednak bałaś się do niej wejść czy przejść w bezgwiezdną noc przez ciemny las, albo wspiąć się na stromą skałę, chociaż byłaś ubezpieczona linką i kilka osób czuwało nad twoim bezpieczeństwem ? Nieraz strach jest paraliżujący, nawet gdy wiesz, że to jest nieracjonalne. Na pewno wiedza jest nie do pominięcia, ale można nie umieć jej użyć czy nie być w stanie jej zastosować w codziennym życiu. Możesz znać na pamięć wszystkie pozycje z « Kāma sutry », a nie umieć ich zastosować w praktyce. Możesz nawet umieć je doskonale wykonywać, ale to jeszcze nie znaczy, że jesteś pełna miłości. Z miłością jest trochę inaczej. Może ważniejsze jest nauczenie się tego, jak traci się miłość ? Po to, by jej właśnie nie utracić.

– Ale sam dzieliłeś miłość na różne stany czy formy. Pamiętam agape, caritas, amicitia …

– Tak. Masz rację. Powiedziałaś, że nie znałaś tego podziału, a więc na pewno dobrze jest coś wiedzieć. Ale sama wiedza nie załatwi sprawy miłości.

– No właśnie. Więc jak ?

– Jak ze wszystkim. Zamęczę cię teoretyzowaniem. Każda osoba, w każdym pokoleniu, od dziecka powinna : nauczyć się dobrej, realistycznej filozofii, umieć ją zastosować w codziennym życiu wybierając to, co istnieje w rzeczywistości, a nie tylko w wyobraźni. I umieć rozróżnić te dwie sytuacje. Istnienie, przebywanie w relacjach z innymi osobami jest tą podstawową wartością, prawdziwą, a nie wyobrażoną.

– Czyli jednak jakaś nauka ?

– Tak, ale czasami miłość przejawia się w odruchu, w geście. Po prostu w życzliwości, w akceptacji drugiej osoby jako dobro dla mnie. Większość dzieci o tym wie, a starsi, jakby zastraszeni codziennością, o tym zapomnieli. Prawda ?

[…]

« Takie będzie … życie, jakie będą … rozumienia tej rzeczywistości. Kiepska filozofia, kiepska teologia i wynikająca z nich kiepska ideologia czy kiepski światopogląd wprowadzą … na drogę kiepskiego życia. Jednym z podstawowych rozumień tej rzeczywistości jest rozumienie problemu miłości. Jeżeli zrozumiemy miłość jako uczucie czy emocję, nasze życie wśród innych zredukuje się wyłącznie do emocjonalności lub sentymentalizmu. Jeżeli zrozumiemy miłość pragmatycznie, nasze życie będzie zbiorem « podpisanych układów » czy kontraktów.

Natomiast, jeżeli zrozumiemy miłość jako przejaw faktu istnienia, które jest dobrem (przy założeniu, że nie-istnienie jest złem), wtedy jedyną sensowną postawą w relacjach z innymi powinna być zwykła życzliwość i ochrona relacji osobowych. Wówczas nasze życie wśród innych osób i bytów nieosobowych będzie zespołem relacji wypełnionych humanizmem, tą szczególną własnością, która charakteryzuje wyjątkowość człowieka. Neoplatońska propozycja Awicenny, tak bardzo jeszcze dominująca w dzisiejszej kulturze, nie daje poprawnych i konsekwentnych odpowiedzi, aby budować humanizm. Starożytni uważali, że jedyną, specyficzną własnością człowieka jest zdolność do śmiechu. Później twierdzili, że to intelekt, następnie wolność, w końcu miłość. Wszystkie te charakterystyczne dla człowieka cechy, gdy osiągną poziom mądrości składają się na humanizm, który jest postawą wyrażającą prawdę, dobro, piękno i miłość. W życiu codziennym, brak postawy życzliwości sprawia, że relacje z innymi osobami stają się wprost nieznośne. A to jest wyraz nie-rozumności tego, czym jest rzeczywistość i kim jest osoba ludzka… » *

·*« O miłości » – to fragmenty książki : Marek P. Prokop, Podróże z Awicenną, Wydawnictwo Littera, Olsztyn 2010, ss. 152.

·cf. http://littera.pl/