Nowe technologie w nowej biżuterii

Żyjemy w czasach rewolucji jubilerskiej. Dotychczas królujące w marzeniach kobiet złoto – jeden z najcenniejszych pierwiastków chemicznych – jest wypierane przez inne metale – nie tak szlachetne, ale dużo ciekawsze. Sklepy jubilerskie coraz częściej oferują biżuterię z metali egzotycznych – do której wyrobu jubierzy wykorzystują najnowsze technologie. Zwykle kolczyki, które z takim upodobaniem młodzież nosi w nosie, brwiach, wargach czy sutkach są wykonane nie ze złota, ale ze stali chirurgicznej, pozornie prostego stopu żelaza i węgla, który jest odporny na korozję i doskonale obojętny dla organizmu. Te właściwości jeszcze pół wieku temu były zarezerwowane wyłącznie dla złota. To złoto – metal szlachetny i najcięższy ze znanych do niedawna – swoim właściwościom fizycznym zawdzięczało wyjątkową pozycję w historii ludzkości. Przede wszystkim […]

Żyjemy w czasach rewolucji jubilerskiej. Dotychczas królujące w marzeniach kobiet złoto – jeden z najcenniejszych pierwiastków chemicznych – jest wypierane przez inne metale – nie tak szlachetne, ale dużo ciekawsze. Sklepy jubilerskie coraz częściej oferują biżuterię z metali egzotycznych – do której wyrobu jubierzy wykorzystują najnowsze technologie.

Zwykle kolczyki, które z takim upodobaniem młodzież nosi w nosie, brwiach, wargach czy sutkach są wykonane nie ze złota, ale ze stali chirurgicznej, pozornie prostego stopu żelaza i węgla, który jest odporny na korozję i doskonale obojętny dla organizmu. Te właściwości jeszcze pół wieku temu były zarezerwowane wyłącznie dla złota. To złoto – metal szlachetny i najcięższy ze znanych do niedawna – swoim właściwościom fizycznym zawdzięczało wyjątkową pozycję w historii ludzkości. Przede wszystkim wyroby ze złota nie starzały się. Bez względu na ich wiek metal wciąż pozostawał błyszczący i świeży. Żółta barwa sugerowała związki ze Słońcem, dla wielu dawnych kultur reprezentującego Najwyższego Boga. W przeciwieństwie do innych metali, złoto nie powodowało uczuleń i przebarwień skóry. I występowało w naturze na tyle sporadycznie, że jego wartość była bardzo wysoka.

Jednak dzisiaj złoto w biżuterii jest detronizowane przez metale, które ludzkość zna ledwie od 200 lat. Chodzi o tytan – najlżejszy we Wszechświecie metal, oraz wolfram, który ciężarem jest porównywalny ze złotem zaś jego stopy twardością z najdoskonalszymi diamentami. I tu zaczyna się wyścig o prymat w wyrobach jubilerskich. I tytan, i wolfram dystansują złoto pod względem odporności na mechaniczne zniszczenia.

Tytan, szary z wyglądu, choć dający się zeszlifować do połysku, jest tak odporny, że wykorzystują go do produkcji samolotów bojowych najnowocześniejsze armie świata oraz agencje kosmiczne, które składają z niego swoje sondy. Do produkcji biżuterii jako żywo potrzebny jest najnowocześniejszy technologicznie sprzęt. To tłumaczy dlaczego tak trudno jest dostać zindywidualizowaną biżuterię z tytanu. Większość produkują fabryki.

Nieco inaczej wygląda sprawa wolframu. Choć doskonale znamy go ze starych żarówek (świecący drucik żarówki był właśnie z wolframu) swoją szlachetnością, czyli odpornością na korozję oraz działanie zasad, kwasów i wody królewskiej dorównuje a czasem przewyższa złoto. W połączeniu z węglem daje węglik wolframu, z którego wyrabiane są wyjątkowo piękne pierścienie, kolczyki i bransolety. Węglik wolframu jest z wyglądu nieco ciemny – ciemniejszy od srebra i stali, choć równie błyszczący. Biżuterii wykonanej z tego materiału nie sposób porysować. Nawet kilku minutowe szorowanie jej papierem ściernym nie powoduje pojawienia się rys. Chyba, że jest to specjalny papier o podwyższonej twardości – ale takiego właśnie używają jubilerzy do osiągania połysku swoich produktów.

Ostatnie lata pokazują, że oba metale z powodzeniem są w stanie konkurować ze złotem, nawet na płaszczyźnie ozdób tak tradycyjnych, jak dewocjonalia, czy obrączki ślubne. Tym bardziej, że oba metale są stosunkowo trudne do pozyskania. Tytan występuje na Ziemi w postaci tlenków, zaś wolfram jest ogromnie rzadki. Ewolucja układu słonecznego przebiegała w taki sposób, że większość tego metalu znalazła się w okolicach planet zewnętrznych i ich księżyców.

Choć produkty wyrabiane seryjnie są zauważalnie tańsze od złota, ich obróbka jubilerska wymaga równie dużej uwagi i wytrwałości. Dlatego zamówienia na konkretne, zaprojektowane indywidualnie przedmioty cenowo wcale nie odbiegają od tych z najwyższej próby złota. I choć wydaje się to dzisiaj niemal niemożliwe, kwestią kilku pokoleń jest moment, w którym w spadku będziemy zostawiać potomkom nie tylko rodowe srebra i złota, ale również tytany i wolframy.