Lodowe fascynacje

Masz dosyć upałów? Pomyśl o lodzie – jednej z największych zagadek i fascynacji naszego świata. Bez niego nie byłoby naszej cywilizacji, ani prawdopodobnie nawet człowieka. Lód jest wehikułem czasu dla setek naukowców, może kryć pozaziemskie formy życia, a w najbardziej ekstremalnych warunkach mieć temperaturę… 192 stopni C. Tak, to nie pomyłka. Ten sam lód, który jest zwiastunem zimy, na którym z radością jeździmy na łyżwach na niektórych planetach osiąga temperaturę, w której w normalnych warunkach woda dwukrotnie by wyparowała. Taką temperaturę ma lód wodny w głębi Plutona, najdalszej dużej planety w naszym układzie słonecznym. Ale tylko dlatego, że działa na niego trudne do wyobrażenia ciśnienie 39 tys. atmosfer. Nieco bliżej Ziemi, na Europie, czwartym co do wielkości księżycu Jowisza, lód […]

Masz dosyć upałów? Pomyśl o lodzie – jednej z największych zagadek i fascynacji naszego świata. Bez niego nie byłoby naszej cywilizacji, ani prawdopodobnie nawet człowieka. Lód jest wehikułem czasu dla setek naukowców, może kryć pozaziemskie formy życia, a w najbardziej ekstremalnych warunkach mieć temperaturę… 192 stopni C.

Tak, to nie pomyłka. Ten sam lód, który jest zwiastunem zimy, na którym z radością jeździmy na łyżwach na niektórych planetach osiąga temperaturę, w której w normalnych warunkach woda dwukrotnie by wyparowała. Taką temperaturę ma lód wodny w głębi Plutona, najdalszej dużej planety w naszym układzie słonecznym. Ale tylko dlatego, że działa na niego trudne do wyobrażenia ciśnienie 39 tys. atmosfer.

Nieco bliżej Ziemi, na Europie, czwartym co do wielkości księżycu Jowisza, lód przykrywa gigantyczny ocean oblewający cały księżyc wielkości niewielkiej planety. Ocean, w którym prawdopodobnie jest życie. I choć astronomowie są pewni, że nie jest to życie inteligentne, w najbliższej dekadzie na Europie ma wylądować bezzałogowy statek kosmiczny, który dowierci się do oceanu przez wielokilometrowy lodowiec, sprawdzając i tajemnice kosmicznego oceanu, i jego historię zaklętą w księżycowym lodzie.

To, że w lodzie ukryte są tajemnice tysięcy lat, naukowcy odkryli już w ubiegłym stuleciu, badając lodowce obu ziemskich biegunów. Znajdowali w nich nie tylko bakterie i pęcherzyki powietrza (dzięki którym można było określić skład atmosfery sprzed tysięcy lat) ale również zamarzniętych ludzi pierwotnych, mamuty i zwierzęta, o których istnieniu dotychczas nie wiedziano. Lód doskonale konserwuje – w warunkach ziemskich zaczyna powstawać w temperaturze zera stopni C. Przy niższych niszczy drobnoustroje i grzyby, co zapobiega psuciu się pokarmów – stąd lodówka w każdym domu.

Lodowi w końcu zawdzięczamy nasze własne, ludzkie istnienie. Kolejne epoki zlodowaceń przetrzebiły największe drapieżniki polujące na pierwsze wyprostowane małpy. Gdyby nie lodowce ani ssaki, ani ludzie nie mieliby szansy na zdominowanie planety i dzisiaj nie byłyby niczym więcej, niż posiłkiem dla dinozaurów.

Również dzisiaj pozycja lodu jest trudna do przecenienia. Niewielkie kostki pływające w szklankach z napojami przynoszą ulgę w największe upały. Wielkie bloki lodowe stanowią natomiast budulec dla lodowych hoteli, z których słyną Skandynawowie. Szwedzi i Norwedzy co roku budują u siebie nowe hotele, w których ściany, podłogi a nawet meble wykonane są z lodu. Choć nocleg w takim hotelu nie należy do najtańszych, warto się zdobyć na taki wydatek. Z końcem zimy hotel topnieje i spływa do rzeki. Kolejny, który powstanie w tym samym miejscu będzie wyglądał zupełnie inaczej. A ten, w którym się zatrzymaliśmy pozostanie jedynie na zdjęciach i w naszych wspomnieniach.

Pierwszy na świecie hotel z lodu powstał w pobliżu wsi Jukkasjärvi w północnej Szwecji. W połowie kwietnia hotel spływa do rzeki Torneälv, po czym w grudniu buduje się go od nowa.

Ta nietypowa budowla posiada 60 pokojów, kino, świątynię, galerię sztuki, w której wystawiane są arcydzieła sztuki lodowej, bar, gdzie drinki podaje się w lodowych szklankach, a do jedzenia jest kuchnia lapońska.

Hotele lodowe tak naprawdę nie są w skandynawskiej kulturze niczym nowym. Od tysiącleci mieszkańcy terenów podbiegunowych mieszkali w iglach – domach zbudowanych z lodu i śniegu, które dawały im schronienie i… ciepło.