NBP – ODSETKODAWCĄ ostatniej instancji.

Natomiast do głowy nie przyszło mi, że NBP stał się „pożyczkobiorcą ostatniej instancji” dla banków komercyjnych.

       Lektura dokumentu „Raport roczny 2011Płynność sektora bankowego – Instrumenty polityki pieniężnej NBP” nie należy do pasjonujących. Warto jednak do niego zerknąć, aby sobie przeczyścić pewne złogi myślowe. Gdyby szło ku lepszemu nie zawracałbym Wam głowy. Jest gorzej niż myślałem.

       Dotychczas wydawało mi się bowiem, że NBP prowadzi pierwotną emisję pieniądza i coś na tym zarabia. Dla ostatniego roku szacowałem to tak: 91mld przyrostu pieniądza M3 rozłożone pomiędzy kredyt redyskontowy i lombardowy powinno dać kwotę jakieś 4 mld zł. Chyba też większość z nas uważa (bądź uważała), że bank centralny jest „pożyczkodawcą ostatniej instancji”. A tu masz!:

• Z instrumentów polityki pieniężnej kredyt redyskontowy znikął w 2002 roku. Nikt później go nie brał. Strona 36 tamże.

• W latach 2010 i 2011 poziom kredytów lombardowych był tak niski, że w tabelce na stronie 6 mamy powpisywane zera.

       Natomiast do głowy nie przyszło mi, że NBP stał się „pożyczkobiorcą ostatniej instancji” dla banków komercyjnych. Z tabeli na stronie 11 dowiadujemy się, że średni poziom działań „absorbcyjnych” to kwota 95 928 mld zł. Takiej wielkości nadpłynność NBP zdjął z banków komercyjnych płacąc odsetki po stopie depozytowej i stopie rentowności bonów. A jeszcze tak niedawno (w mojej skali) uczono, że nadpłynność to zmora banków i powód do obniżania stóp procentowych!?.

       Zastanawiam się po jakiego grzyba istnieje Rada Polityki Pieniężnej. No, widzę sens ogłaszania stopy lombardowej, bo to sygnał dla banków na jakim poziomie mają ustawić lichwę (wiecie – to jest poczwórna stopa lombardowa). Sensu ogłaszania stopy redyskontowej i referencyjnej nie widzę wcale. Przecież banki komercyjne zaopatrują się w gotówkę w swych spółach matkach. Biorąc pod uwagę wysokość stóp w krajach naszych agresorów bankowych, to wystarczy pożyczyć od „banku mamusi” zanieść do NBP i rozpuścić załogę na urlopy. Pieniądze mnożą się same.

Nic z tego nie rozumiem: zamiast 4 mld zysku 3 mld strat.

       Jak pójdziemy na wojnę z banksterami to kosy na sztorc nie wystarczą. Jeśli lektura wskazanego raportu będzie zbyt nużąca, to poćwicz z poniższym glosariuszem. Na blachę!

Glosariusz

Dealerzy Rynku Pieniężnego– banki najbardziej aktywne na rynku pieniężnym i walutowym, z którymi NBP podpisuje umowy w sprawie pełnienia funkcji Dealera Rynku Pieniężnego. Banki te oprócz dostępu do podstawowych operacji otwartego rynku biorą udział w operacjach dostrajających. Ponadto uczestniczą w fixingu stawek referencyjnych WIBOR i WIBID oraz przekazują do NBP informacje o zawartych w bieżącym dniu transakcjach O/N, na podstawie których ustalana jest stawka POLONIA.

Depozyt na koniec dnia– instrument, który pozwala bankom na lokowanie nadwyżek środków w banku centralnym na terminovernight. Oprocentowanie tego depozytu określa dolne ograniczenie dla stawki rynkowej kwotowanej na ten termin.

Kredyt lombardowy –instrument, który umożliwia bankom komercyjnym zaciąganie kredytu na terminovernight. Jego oprocentowanie wyraża krańcowy koszt pozyskania pieniądza w banku centralnym. Kredyt ten zabezpieczany jest papierami wartościowymi, akceptowanymi przez bank centralny.

Kredyt w ciągu dnia operacyjnego (w złotych lub w euro)– nieoprocentowany kredyt, dający możliwość pozyskania środków w czasie trwania dnia operacyjnego, zabezpieczany papierami wartościowymi akceptowanymi przez bank centralny. Jest to instrument ułatwiający bankom komercyjnym zarządzanie płynnością w ciągu dnia operacyjnego.

Krótkoterminowa płynność sektora bankowego –płynność rozumiana jako saldo przeprowadzanych przez NBP operacji otwartego rynku, tzn. operacji podstawowych i dostrajających, a także transakcji typu SWAP walutowy oraz operacji depozytowo-kredytowych.

Operacje depozytowo–kredytowe– operacje podejmowane z inicjatywy banków komercyjnych, w ramach których banki mają możliwość lokowania nadwyżek środków finansowych w NBP w formie depozytu na koniec dnia, jak również są źródłem uzupełnienia niedoborów płynności w postaci kredytu lombardowego.

Operacje dostrajające– operacje, które mogą zostać podjęte przez NBP w celu ograniczenia wpływu zmian w warunkach płynnościowych w sektorze bankowym na wysokość krótkoterminowych rynkowych stóp procentowych.

Operacje otwartego rynku– podstawowy instrument banku centralnego, wykorzystywany w celu utrzymania krótkoterminowych rynkowych stóp procentowych na poziomie spójnym z określonym przez Radę Polityki Pieniężnej poziomem stopy referencyjnej NBP.

Operacje podstawowe– operacje przeprowadzane standardowo w sposób regularny (raz w tygodniu). W warunkach nadpłynności sektora bankowego polegają na emisji bonów pieniężnych NBP z 7-dniowym terminem zapadalności. Na przetargach obowiązuje stała rentowność na poziomie stopy referencyjnej NBP.

Operacje REPO– operacje mające na celu zasilenie sektora bankowego w płynność, krótkoterminowe i długoterminowe, których zabezpieczenie stanowią papiery wartościowe akceptowane przez NBP.

Operacje strukturalne– operacje przeprowadzane w celu długoterminowej zmiany struktury płynności w sektorze bankowym. W ramach tych operacji bank centralny może przeprowadzić następujące operacje strukturalne: emisję obligacji, przedterminowy wykup obligacji, zakup lub sprzedaż papierów wartościowych na rynku wtórnym.

Operacje typu SWAP walutowy– operacje, w ramach których NBP ma możliwość zakupu (lub sprzedaży) złotego za walutę obcą, na rynku kasowym i jednocześnie sprzedaży (lub odkupu) złotego, w ramach transakcji terminowej, w określonej dacie waluty.

Rezerwa obowiązkowa –instrument polityki pieniężnej, wykorzystywany przez bank centralny m.in. do regulowania płynności w sektorze bankowym i ograniczania w ten sposób zmienności krótkoterminowych stóp procentowych. Obowiązek utrzymywania rezerwy jest także elementem zarządzania płynnością w bankach. Wymóg utrzymywania rezerwy obowiązkowej polega na zobowiązaniu banków do utrzymywania na rachunkach w banku centralnym określonej procentowo części gromadzonych przez nie środków.

Obowiązkowi utrzymywania rezerwy obowiązkowej na rachunkach w NBP podlegają banki, oddziały instytucji kredytowych i oddziały banków zagranicznych działających w Polsce. Rezerwa obowiązkowa jest utrzymywana w systemie uśrednionym. Banki są zobowiązane do utrzymywania średniego stanu środków na rachunkach w NBP w okresie rezerwowym na poziomie nie niższym od wartości rezerwy wymaganej. Podstawę naliczania rezerwy obowiązkowej stanowią zwrotne środki pieniężne gromadzone na rachunkach bankowych oraz uzyskane ze sprzedaży papierów wartościowych. Z podstawy naliczania rezerwy wyłączone są środki przyjęte od innego banku krajowego, pozyskane z zagranicy na co najmniej dwa lata oraz gromadzone na rachunkach oszczędnościowo-kredytowych w kasach mieszkaniowych i na indywidualnych kontach emerytalnych. Rezerwa obowiązkowa jest naliczana i utrzymywana w złotych. Wartość naliczonej rezerwy banki pomniejszają o równowartość 500 tys. euro.

Stawka POLONIA– stawka POLONIA (ang.Polish Overnight Index Average) została wprowadzona przez NBP oraz ACI Polska z początkiem 2005 r. Jest ona średnią stawkąovernightważoną wielkością transakcji na rynku depozytów międzybankowych. Poziom stawki odzwierciedla rzeczywiste oprocentowanie krótkoterminowych lokat międzybankowych. Stawka POLONIA publikowana jest przez NBP na stronie serwisu informacyjnego Reuters (NBPS) każdego dnia o godzinie 17:00.

Fixing stawki POLONIA jest przeprowadzany w każdym dniu operacyjnym przez NBP o godz. 16.45. Jego uczestnik zobowiązany jest do przekazania bankowi centralnemu wykazu transakcji o terminie O/N zawartych z innymi uczestnikami i przesłanych do rozliczenia w danym dniu do godz. 16.30.

Stopa referencyjna NBP– określa rentowność podstawowych operacji otwartego rynku, wpływając jednocześnie na poziom krótkoterminowych rynkowych stóp procentowych.

Stopa lombardowa NBP –wyznacza koszt pozyskania pieniądza w NBP. Określa górny pułap wzrostu rynkowej stopyovernight.

Stopa depozytowa NBP– wyznacza oprocentowanie depozytu w NBP. Określa dolne ograniczenie dla wahań rynkowej stopyovernight. Stopa depozytowa i lombardowa tworzą korytarz wahań stawkiovernight, który jest symetryczny względem stopy referencyjnej banku centralnego.

Publikacja informacji w serwisach informacyjnych– w serwisie informacyjnym Reuters, na stronie NBPM oraz w serwisie informacyjnym Bloomberg na stronie NBPX, NBP przekazuje bankom bieżące informacje na temat sytuacji płynnościowej na rynku dotyczące:

– rachunku bieżącego banków, depozytu na koniec dnia składanego w NBP oraz kredytu lombardowego, zaciągniętego w NBP w układzie dziennym,

– poziomu rezerwy wymaganej w danym okresie rezerwowym,

– średniego poziomu rachunku bieżącego banków w okresie utrzymywania rezerwy obowiązkowej,

– prognozy średniego dziennego stanu rachunku bieżącego w okresie od dnia emisji bonów pieniężnych (w ramach operacji podstawowych) do dnia poprzedzającego ich dzień zapadalności. Na stronie Reuters publikowany jest prognozowany średni stan rachunku bieżącego banków po podjęciu decyzji o wielkości oferowanych przez NBP bonów.

W serwisie informacyjnym Reuters, na stronie NBPT oraz w serwisie Bloomberg na stronie NBP7 publikowane są ponadto informacje na temat bieżących przetargów sprzedaży bonów pieniężnych, zaś wyniki przeprowadzonych przetargów umieszczane są na stronie NBPU (Reuters) oraz NBP8 (Bloomberg).