Leczenie koślawych paluchów

Koślawe ustawienie paluchów jest częstą wadą spotykaną w dojrzałym wieku. Większość z nas uważa je za defekt kosmetyczny, jednak brak ich leczenia może doprowadzić do zniekształcania kolejnych stawów.

   Do najczęstszych przyczyn koślawienia się paluchów należy płaskostopie podłużne, czyli wypłaszczenie łuku długiego stopy, noszenie obcisłych lub szpiczastych butów oraz choroby zwyrodnieniowe stawów w obrębie stopy. W początkowej fazie powstawania zniekształcenia jesteśmy w stanie mu zapobiec poprzez ćwiczenia korygujące oraz działania profilaktyczne.

 W celu sprawdzenia czy możliwe jest skorygowanie ustawienia palucha poprzez ćwiczenia powinno się wykonać prosty test. Należy stanąć boso na gładkiej podłodze i rozsunąć jak najszerzej palce przy pomocy mięśni stóp. Jeśli koślawe paluchy ustawiają się prosto to do ich korekcji wystarczą codzienne ćwiczenia i odpowiednie szerokie obuwie. W przypadku kiedy mięśnie stóp są zbyt słabe, jednak paluchy można ustawić poprawnie za pomocą rąk i utrzymać to ustawienie, należy zaopatrzyć się w specjalną wkładkę do butów, aparat na noc oraz codziennie wykonywać ćwiczenia wzmacniające mięśnie stóp i podudzi. Przy zaawansowanych zmianach stawowych w obrębie przodostopia, w przypadku których niemożliwa jest nawet korekcja ręczna zalecane jest korzystanie z aparatów korekcyjnych na dzień i noc oraz indywidualnie dopasowanych wkładek do butów.

  Zapobieganie powstawaniu koślawości paluchów powinno być rozpoczęte się jak najszybciej od czasu zauważenia wady gdyż nigdy nie jest za późno aby im zaradzić. Zaniedbania wynikające z braku leczenia koślawości w obrębie stóp może skutkować zwyrodnieniem stawów skokowych oraz koślawym ustawieniem kolan, które z czasem ogranicza możliwość samodzielnego chodzenia.

Do działań profilaktycznych zalicza się:

–        częste zmienianie obuwia na ”wygodniejsze”. Praca przy biurku nie wymaga szpilek na nogach,

–        chodzenie boso po zmiennym podłożu. Aktywizuje to mięśnie stabilizujące stopę,

–        dobieranie buta z zapasem miejsca na palce. Zwłaszcza dotyczy to dzieci, którym nie przeszkadzają zbyt małe buty,

–        wybieranie obuwia z prawidłowo wyprofilowaną wkładką,

–        pozbywanie się zdeformowanych butów i kapci nawet jeśli są najwygodniejsze na świecie.

Ćwiczenia korygujące ustawienie stopy:

–        dzieci chętnie ćwiczą stopy poprzez zabawę w rysowanie i pisanie stopami. Polega ona na chwyceniu flamastra między paluch a drugi palec stopy i rysowanie nim obrazków na kartce leżącej na podłodze. Dziecko w czasie zabawy powinno siedzieć prosto na krzesełku. Należy zwracać uwagę na to aby w czasie rysowania palce stóp nie były zgięte.

–        dorosłym zaleca się ćwiczenia w chodzie. Powinny być one wykonywane w taki sposób aby dokładnie przestrzegać prawidłowej kolejności obciążania stopy. Jako pierwsza dotyka podłoża pięta, następnie boczna krawędź stopy i na końcu nasada palucha ( głowa pierwszej kości śródstopia ). W czasie prawidłowego chodzenia należy unikać obciążanie opuszki palucha zamiast jego nasady. Zaleca się również jak najczęstsze prostowanie palców stóp. Powoduje to rozciąganie ścięgna zginacza długiego palucha, którego skrócenie powoduje koślawienie palucha.

Aparaty korygujące koślawe ustawienie palucha dzielą się na sztywne oraz elastyczne. Pierwsze z nich stosowane są na noc, a ich działanie polega na odciąganiu palucha do prawidłowej osi. Początkowo łączy się to ze znacznym bólem rozciąganych tkanek miękkich. Aparaty te są jednak niezbędne w średnio zaawansowanym stadium powstawania zniekształcenia oraz jako przygotowanie tkanek do zabiegu operacyjnego.

 Korekcyjne aparaty miękkie mają wiele postaci od specjalnych plastrów korekcyjnych poprzez elastyczne taśmy z rzepami do wyrafinowanych ruchomych ortez umożliwiających chodzenie. Wybór rodzaju korekcji miękkiej należy do osoby zainteresowanej. Przy odrobinie wprawy korzystanie z każdego z nich spełnia swoje zadanie.

Wkładki ortopedyczne do obuwia powinny być stosowane jeśli oryginalna wkładka nie jest odpowiednio wyprofilowana po wewnętrznej stronie stopy. W takiej sytuacji powinno się zaopatrzyć we wkładkę na płaskostopie poprzeczne i podłużne. Wkładki tego typu posiadają zagłębienie na piętę, wysklepioną część wewnętrznej krawędzi oraz pelotę ( podparcie/ górkę ) pod środkowe palce stóp. Powinna być ona wykonana z naturalnego materiału dającego się czyścić.

 W skrajnych przypadkach deformacji przodostopia z towarzyszącymi koślawymi palcami zaleca się zabieg ortopedyczny korygujący oś stawów stopy oraz specjalnie wykonywane wkładki do butów, których zadaniem jest zmniejszenie bolesności w obrębie odcisków i bolesnych modzeli. Często spotykane są elastyczne przekładki pomiędzy palce. Należy jednak pamiętać, że nie korygują one ustawienia palców a jedynie zapobiegają tworzeniu się bolesnych odcisków między nimi.

  Zachęcam do rozpoczęcia ćwiczeń i cieszenia się  pozytywnymi rezultatami dbania o swoje stopy bo mają nas nosić przez wiele lat.