Konferencja rocznicowa Dmowskiego – video

Zapraszam do obejrzenia wystąpień z Konferencji Rocznicowej R. Dmowskiego z 5 stycznia, zorganizowanej przez CRSIO.org. Wystąpienia w kolejności: Pawłowca, prof. Giertycha, Ziemkiewicza, Piłki, Kuraszkiewicza, Szołuchy, Zgorzelskiego i moje.

Konferencja Rocznicowa poświęcona myśli Romana Dmowskiego miała miejsce 5 stycznia br., zorganizowana została przez CRSIO.org. Wystąpienia w kolejności: Daniela Pawłowca, prof. Macieja Giertycha, red. Rafała Ziemkiewicza, Mariana Piłki, Roberta Kuraszkiewicza, dr Mariana Szołuchy, dr Rafała Zgorzelskiego i moje na koniec (2.38.35 – czyli ostatnie 20 minut). Sporo tego, ale warto.

Na konferencji tej, poświęconej w szczególności zagadnieniu aktualności myśli Romana Dmowskiego zaprezentowano różne ideowe punkty widzenia, ale i różne dziedziny przywoływano z dorobku przywódcy Endecji. Różne punkty widzenia i różne dziedziny bo: 



(1)Daniel Pawłowiec z pasją obalał trzy mity pokutujące współcześnie o Dmowskim, a mianowicie, że był on (a)rusofilem, (b)zdystansowanym wobec Kościoła i religii oraz (c)propagatorem myślenia quasi-totalitarnego (a przynajmniej autorytarnego). Pawłowiec przedstawił Dmowskiego wprost przeciwnie: jako (a)gardzącego moskiewskim prymitywizmem, (b)lojalnego wobec Kościoła ortodoksyjnego katolika i (c)demokratę (choć nieufnego wobec liberalizmu i szalejącego parlamentaryzmu). Pawłowiec dokonał więc swoistej apologii Dmowskiego z pozycji katolickich, „zachodnich” i demokratycznych.

(2)Prof. Maciej Giertych dowodził, że Dmowski potrafił zmieniać strategie polityczne i iść wbrew obiegowym opiniom całego społeczeństwa. Formułował jeden program dla wszystkich podzielonych rozbiorami ziem i miał wolę po temu, żeby do tego programu przekonać większość Narodu. Dmowski ukazany został jako mąż stanu w najlepszym tego słowa znaczeniu: odpowiedzialny za naród i państwo, przeciwny rozruchom, powstaniom i rewolucjom, ale jednocześnie kreślący wielkie ambitne plany na przyszłość. Giertych ukazał więc Dmowskiego jako realistę, stratega ale i wyważonego państwowca.

(3)Rafał Ziemkiewicz najwięcej walorów aktualności Dmowskiego widzi w jego zdolności mobilizacji szerokich kręgów społeczeństwa, zwłaszcza tych z warstw niższych – włościańskich, plebejskich, robotniczych. Wykształcił się w wyniku wielkiej pracy ideowo-wychowawczej Endecji nowoczesny Naród. Naród prawdziwie „wszechpolski” w znaczeniu – nie tylko obejmujący Polaków ze wszystkich zaborów, ale i ze wszystkich warstw społecznych. Dmowski Ziemkiewicza jest zatem politycznym wychowawcą Narodu i genialnym organizatorem mas plebejskich.

(4)Robert Kuraszkiewicz wpisał Dmowskiego w bardzo współczesne i przez to jak najbardziej aktualne wyzwania strategiczne, geopolityczne, społeczne i ustrojowe Polski. Pokazał, jak metody analizy, które stosował Dmowski mogą i dziś być użyteczne. Dmowski Kuraszkiewicza to bardzo nowoczesny myśliciel, podejmujący najbardziej aktualne wyzwania i rozwiązujący je w duchu interesów narodowych.

(5)Marian Piłka oczytał Dmowskiego z perspektywy wielkich zagrożeń cywilizacyjnych i moralnych. Jednoznacznie opowiedział się za integracją pierwiastków chrześcijańskich i narodowych w jeden spójny chrześcijańsko-narodowy nurt myślenia o Państwie i Cywilizacji. Dmowski według Piłki broniłby dziś rodziny, życia, małżeństwa monogamicznego i tradycji religijnej.

(6)Marian Szołucha analizował koncepcje ekonomiczne Dmowskiego. Pokazywał, które jego przewidywania się sprawdziły, a które były nie trafione oraz które pomysły (np. zniesienie ubezpieczeń społecznych, redukcja aparatu biurokratycznego) i na ile są realne w dzisiejszej rzeczywistości. Dmowski to zwolennik taniego Państwa, wolności gospodarczej, ale przy zastrzeżeniu respektowania gospodarczych interesów Państwa. 

(7)Rafał Zgorzelski z przekąsem zauważył, że Dmowski pewnie wolałby, żebyśmy dziś nie organizowali konferencji o nim samym, ale o Polsce i jej roli w świecie. Podjął zagadnienia geopolityczne i geostrategiczne (relacje Polski z Niemcami, z całą UE, z Rosją i Dalekim Wschodem) i odczytał Dmowskiego jako realistę twardo stępującego po ziemi.

(8)Wojciech Wierzejski zanalizował trzy obszary, w których myśl Dmowskiego wydaje się najbardziej oryginalna, twórcza i aktualna: (a)z filozofii politycznej – polityczno-kulturowa koncepcja Narodu, (b)z etyki – koncepcja etyki narodowej, wreszcie (c)z myśli ustrojowej – bardzo nowocześnie i przekonująco zarysowany model relacji Państwo – Kościół (nie klerykalny, ale pełen wzajemnego szacunku i zakładający ścisłą współpracę np. w dziedzinie wychowania w szkołach). Dmowski to wielki filozof polityczny, oryginalny etyk i twórczy myśliciel państwowy.

Nikt z prelegentów nie próbował wpisywać Dmowskiego we współczesne podziały partyjne. Owszem przejawiały się glosy w dyskusji, czy myśl Dmowskiego może być interpretowana jako integralnie prawicowa (konkretnie: na prawo od PiS), czy centrowa (pomiędzy PiS a PO, a ściślej – ponad tym podziałem), ale czyniono to raczej celem (uwspółcześniającej) ilustracji pewnych jego konkretnych decyzji strategicznych, niż jako argument w polemikach o słuszności tej czy innej drogi politycznej osób odwołujących się dziś do Dmowskiego. 

I tu ujawnił się jeden z ważniejszych walorów tej Konferencji – pokazaliśmy, że można rozmawiać o polityce, o ideach, strategiach i kierunkach polityki polskiej, biorąc całkowicie w nawias fikcyjne spory na dzisiejszej scenie politycznej, ale też nie próbując na siłę wpisywać Dmowskiego w jakieś żenujące partyjniackie przepychanki. Dmowski to myśliciel i nauczyciel oferujący swoje idee każdemu, bez względu na afiliację partyjną, byleby tylko uczeń miał otwarty umysł oraz szczerą odwagę myślenia wbrew obiegowym opiniom. 

(Wkrótce będzie opublikowana broszura z referatami wygłoszonymi na Konferencji).