Kompromis w sprawie opłat interchange… bez MasterCarda

Komunikat NBP dotyczący kompromisu w sprawie obniżek opłat interchange

Do dnia 16 lipca 2012 r. Narodowy Bank Polski oczekiwał od głównych uczestników rynku kart płatniczych: wydawców kart płatniczych, agentów rozliczeniowych oraz organizacji zrzeszających akceptantów podpisania deklaracji podjęcia działań niezbędnych dla realizacji „Programu redukcji opłat kartowych w Polsce”. Podpisanie ich miało być alternatywną formą dojścia do rynkowego kompromisu w zakresie obniżenia stawek opłat interchange w stosunku do wielostronnych porozumień, których zawarcie okazało się jednak niemożliwe wskutek negatywnej decyzji tylko jednego podmiotu: organizacji MasterCard.

Deklaracje uczestnictwa w „Programie redukcji opłat kartowych w Polsce” podpisało: 19 wydawców kart płatniczych, z udziałem 70,3 % w rynku pod względem liczby wydanych kart płatniczych, 3 agentów rozliczeniowych, z udziałem 38,5 % w rynku pod względem wartości rozliczonych transakcji kartowych i jedna organizacja zrzeszająca akceptantów. Oznacza to, że w świetle kryteriów określonych przez Radę ds. Systemu Płatniczego na jej posiedzeniu w dniu 29 czerwca 2012 r. i zawartych w komunikacie z tego posiedzenia nie został zawarty efektywny kompromis rynkowy o charakterze nieregulacyjnym w zakresie obniżek opłat interchange, zaproponowany przez Radę ds. Systemu Płatniczego na tym posiedzeniu. Narodowy Bank Polski stoi na stanowisku, że osiągnięcie obniżek opłat interchange zgodnych z „Programem redukcji opłat kartowych w Polsce” jest obecnie możliwe jedynie w drodze regulacji ustawowej i wynikających z niej indywidualnych decyzji organizacji płatniczych.

NBP pozytywnie ocenia jednak podjęte wspólnie z innymi podmiotami i instytucjami publicznymi prace nad znalezieniem rynkowego kompromisu w zakresie rozwiązania problemu wysokich opłat interchange w Polsce. Blisko roczne zaangażowanie Narodowego Banku Polskiego w rozwiązanie tego problemu, polegające m.in. na zorganizowaniu przez NBP tzw. „okrągłego stołu” (z udziałem wszystkich głównych stron systemu kartowego oraz przedstawicieli instytucji publicznych) i podjęciu, za pośrednictwem NBP, dialogu między nimi oraz na przygotowaniu przez NBP pierwszej – pogłębionej analizy problematyki opłat interchange i jej opublikowaniu na stronie internetowej NBP, przyczyniło się do znaczących obniżek opłat interchange przez organizację MasterCard (w zakresie mikropłatności do 20 zł od 1 maja 2012 r. oraz większości produktów od 1 stycznia 2013 r.) oraz VISA (w zakresie płatności publiczno-prawnych od listopada 2012 r.), a także do lepszego poznania i zrozumienia złożonej problematyki opłat kartowych nie tylko przez uczestników rynku, ale, dzięki mediom, także przez opinię publiczną.

W ramach Zespołu Roboczego ds. Opłaty Interchange wypracowano propozycje innych działań wspierających redukcję opłat kartowych w Polsce. Części z nich nadano już bieg formalny, na przykład, zwiększeniu transparentności opłat kartowych czy umożliwieniu akceptantom niehonorowania niektórych kart płatniczych, które wiązałyby się dla nich z koniecznością zapłaty zbyt wysokiej opłaty interchange. Dodatkowe rozwiązania takie jak zintegrowanie kas fiskalnych z terminalami kartowymi czy powstanie konkurencyjnego systemu kartowego mogą być zainicjowane w najbliższym czasie.

Bank centralny wyraża nadzieję, że ustawowa regulacja przyniesie ostateczne rozwiązanie problemu wysokich opłat kartowych w Polsce i przyjmie kształt jak najbardziej zbliżony do wypracowanego „Programu”. Skutkiem tej regulacji powinno być nie tylko zmniejszenie kosztów akceptantów, ale – przede wszystkim – korzyści dla konsumentów i rozwój obrotu bezgotówkowego, na co położono nacisk w wypracowanym przez zespół roboczy „Programie”.