JANUSZ KURTYKA – WSPOMNIENIE WIELKIEGO POLAKA CZ. II

JANUSZ KURTYKA – WSPOMNIENIE CZ.II   Januszowi Kurtyce poświęcono tablice pamiątkowe:   – na Pałacu Konopków w Wieliczce (odsłonięta 13 sierpnia 2010 roku, na elewacji siedziby IPN przy ul. Towarowej 28 w Warszawie (odsłonięta 8 października 2010 roku,   – w kościele św. Kazimierza w Krakowie (odsłonięta 8 kwietnia 2011 roku, – w Węgrowie (odsłonięta 9 kwietnia 2013 roku, – w kościele św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Krakowie (odsłonięta 14 kwietnia 2013 roku.   – 8 października 2010 r. Centrum Edukacyjne IPN Przystanek Historia przy ulicy Marszałkowskiej 21/25 w Warszawie otrzymało imię Janusza Kurtyki.   – 14 kwietnia 2011 roku na terenie Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu został odsłonięty obelisk upamiętniający ofiary zbrodni katyńskiej oraz ofiary katastrofy […]

JANUSZ KURTYKA – WSPOMNIENIE CZ.II

 

Januszowi Kurtyce poświęcono tablice pamiątkowe:

 

– na Pałacu Konopków w Wieliczce (odsłonięta 13 sierpnia 2010 roku, na elewacji siedziby IPN przy ul. Towarowej 28 w Warszawie (odsłonięta 8 października 2010 roku,

 

– w kościele św. Kazimierza w Krakowie (odsłonięta 8 kwietnia 2011 roku,

– w Węgrowie (odsłonięta 9 kwietnia 2013 roku,

– w kościele św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Krakowie (odsłonięta 14 kwietnia 2013 roku.

 

– 8 października 2010 r. Centrum Edukacyjne IPN Przystanek Historia przy ulicy Marszałkowskiej 21/25 w Warszawie otrzymało imię Janusza Kurtyki.

 

– 14 kwietnia 2011 roku na terenie Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu został odsłonięty obelisk upamiętniający ofiary zbrodni katyńskiej oraz ofiary katastrofy smoleńskiej, w tym w sposób szczególny parę prezydencką Lecha i Marię Kaczyńskich oraz Janusza Kurtykę, byłego profesora tej uczelni.

 

Jeszcze za życia Janusza Kurtyki reżyserka Alina Czerniakowska rozpoczęła tworzenie filmu dokumentalnego poświęconego prezesowi IPN.

 

Produkcja filmu „Trwajcie. Janusz Kurtyka. Instytut Pamięci Narodowej 2005–2010” została ukończona w 2011.

 

W 2012 portal internetowy poświęcony Januszowi Kurtyce opublikował film pt. „Janusz Kurtyka – Kustosz Pamięci Narodowej”.

 

Od 2014 r. Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich przyznaje Nagrodę im. Janusza Kurtyki za publikacje o tematyce historycznej.

 

W roku 2010 nakładem, „Małego Wydawnictwa” ukazała się książka autorstwa Janusza M. Palucha, redaktora „Cracovia Leopolis” „Rozmowy o Kresach i nie tylko”.

 

W książce autor pomieszcza rozmowę, którą z prof. Januszem Kurtyką przeprowadził 10 lat wcześniej – w kwietniu 2000 roku.

 

Oto wybrane fragmenty tej rozmowy zamieszczonej również w mojej recenzji tej książki „Lekcja polskości” :

 

http://aleksanderszumanski.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=229&Itemid=2

Aleksander Szumański „Lekcja polskośći”

 

Rozmowę z profesorem Januszem Kurtyką autor przeprowadził w kwietniu 2000 roku.

Kurtyka w 1995 roku obronił doktorat, a w 2000 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk historycznych specjalizując się w genealogii, historii nowożytnej, historii średniowiecza, oraz nauk pomocniczych historii.

 

Zawodowo związany z Instytutem Historii Polskiej Akademii Nauk (od 1985) oraz Państwową Wyższą Szkołą Wschodnioeuropejską w Przemyślu, w której objął stanowisko profesora.

 

Po utworzeniu Instytutu Pamięci Narodowej został pierwszym dyrektorem jego oddziału w Krakowie. 21 kwietnia 2005 Kolegium IPN rekomendowało jego kandydaturę Sejmowi na stanowisko prezesa tej instytucji. 9 grudnia tego samego roku jego kandydatura została zaakceptowana przez Sejm (większością 332 głosów), a 22 grudnia zatwierdzona przez Senat. Urzędowanie rozpoczął po złożeniu przed Sejmem ślubowania w dniu 29 grudnia 2005 roku, 22 grudnia zatwierdzona przez Senat. Urzędowanie rozpoczął po złożeniu przed Sejmem ślubowania w dniu 29 grudnia 2005.

W pracy swojej „…zawsze walczył niezłomnie o prawdę historyczną i godność ludzi przez historię pokrzywdzonych…” – podaje autor.

Informacyjna Agencja Radiowa (IAR) – agencja prasowa funkcjonująca od 1992 roku przy Polskim Radiu, 17 marca 2010 roku podała:

„…prezes IPN uważa, że przy okazji obchodów rocznicy katyńskiej Rosja próbuje poróżnić polskie elity polityczne. Janusz Kurtyka powiedział w Programie III Polskiego Radia, że zachowanie ambasadora Władimira Grinina przypomina relacje polsko –

rosyjskie w XVIII w.

Prezes Kurtyka przestrzega polskich polityków przed wciągnięciem w grę, która służy tylko interesom naszego sąsiada. Może to doprowadzić do sytuacji, gdy głos Rosji będzie rozstrzygał o sprawach wewnętrznych w Polsce – uważa Kurtyka.

 

Jak dodał, sprawa obchodów 70 rocznicy mordu katyńskiego może posłużyć jako precedens.

 

Janusz Kurtyka podkreśla, że przy okazji ważnej dla nas rocznicy, Rosja próbuje pokłócić ze sobą prezydenta i premiera. Nie można dopuścić, by najważniejsze osoby w państwie były rozgrywane przez obce państwo przy okazji symbolicznej i traumatycznej dla Polaków rocznicy – dodał prezes IPN.

Obchody rocznicy mordu katyńskiego budzą wiele emocji w związku z planowaną wizytą na grobach polskich żołnierzy prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Prezydent w przeciwieństwie do premiera Tuska nie został zaproszony na obchody z udziałem Władimira Putina, ale mimo to chce odwiedzić w kwietniu polski cmentarz w Katyniu.

Rosyjska ambasada w ostatnim czasie kilka razy publicznie informowała, że nie ma oficjalnych informacji o planach Lecha Kaczyńskiego. Wczoraj MSZ przekazał informację, że złożono oficjalną notę dyplomatyczną w sprawie wizyty prezydenta na grobach w Katyniu. Wyjazd prezydenta zaplanowano kilka dni po wspólnych uroczystościach z udziałem premierów Polski i Rosji”.

W udzielonym Januszowi M. Paluchowi wywiadzie Kurtyka odpowiedział szeroko na pytanie: „…wasza praca będzie polegała na odkłamywaniu i odtwarzaniu prawdziwej historii powojennej Polski”?

„Tak. Dla mnie, jako historyka, największym wyzwaniem związanym z pracą w IPN jest fakt, że staje przed nami wyjątkowa możliwość położenia podwalin nowej dziedziny badań, którą można umownie nazwać „historią PRL”, czy też „historią systemu komunistycznego w Polsce”.

 

Jest to wyjątkowa szansa na prowadzenie badań naukowych, ale również na wprowadzenie w obieg społeczny tych wyników, a więc szeroko pojmowane oddziaływanie tych wyników na mentalność społeczną i na świadomość historyczną Polaków.

 

„To jest niezwykle ważne zadanie, gdyż – obaj chyba się co do tego zgadzamy – że obecnie system komunistyczny jest okresem spychanym przez Polaków w podświadomość. Niby nikt chętnie do tego okresu nie wraca, a z drugiej strony możemy zaobserwować swoistą idealizację tego systemu”.

Kurtyka wyjaśniał istotę śledztwa dotyczącego zbrodni popełnionych na Polakach na terenach zabranych na Kresach, stwierdzając, iż śledztwa zostały zapoczątkowane kilka lat wcześniej właśnie w Krakowie przez byłą Komisję Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, która pracowała pod kierownictwem Ryszarda Kotarby.

 

Z pewnym żalem Kurtyka powiedział, iż śledztwa związane ze zbrodniami ukraińskimi zostały przekazane do Wrocławia. Argumentowano to faktem, iż Wrocław i Dolny Śląsk jest zamieszkiwany przez znaczna liczbę Kresowiaków i tam łatwiejsze będzie prowadzenie śledztw.

 

W Krakowie są natomiast prowadzone śledztwa w zakresie deportacji ludności polskiej w okresie pierwszej okupacji sowieckiej z obszarów takich jak:

 

Kamionka Strumiłłowa, Trembowla, Zaleszczyki, Radziechów, Zbaraż, Kopyczyńce, Brody i Brzeżany.

 

Krakowski Oddział Instytutu Pamięci Narodowej zajmuje się jeszcze zbrodniczą działalnością UB w Krakowie, Olkuszu, Chrzanowie, Bochni, Brzesku, Limanowej, Nowym Targu, Zakopanem, Dąbrowie Tarnowskiej, Miechowie, Tarnowie i Nowym Sączu i działalnością Informacji Wojskowej.

 

Odnośnie śledztw związanych z Kresami, trwają one intensywnie, przesłuchano dużą ilość osób przy współpracy ze Związkiem Sybiraków. Z punktu widzenia świadomości Polaków ważne aby zidentyfikować sprawców, oczywiście z problemem osądzenia tych ludzi.

 

Należałoby spenetrować archiwa NKWD zarówno na Ukrainie, jak i w samej Moskwie. Ta identyfikacja jest istotą śledztw identycznie jak to miało w przypadku zbrodni katyńskiej. Żaden z tych sprawców nie został przez Rosjan osądzony po zidentyfikowaniu. Wiadomo bowiem kto dowodził i kto strzelał.        

Słusznie też Aleksandra Ziółkowska – Boehm , recenzując książkę tytułem „ Czuła, wierna pamięć o Kresach” pomieszczonym w dodatku kulturalnym nowojorskiego „Nowego Dziennika” uważa, iż : „wywiad ma dwa życia, jedno gdy na gorąco jest publikowany, i drugie, gdy się później po niego sięga, by zacytować, sięgnąć jako świadectwo. Po latach może być ważnym dokumentem historycznym, jak na przykład rozmowa Melchiora Wańkowicza z Edwardem Rydzem Śmigłym, czy z Józefem Beckiem”.

Za słowami Janusza Kurtyki podążają i czyny, oto „Rzeczpospolita” ( 4 czerwca 2011) w tekście Ewy Łosińskiej „Krewni ofiar obławy KGB apelują do władz” czytamy:

 

„…pomóżcie nam dotrzeć do sowieckich archiwów – proszą prezydenta, premiera i prokuratora generalnego rodziny zamordowanych pod Augustowem…krewni ofiar są też zainteresowani domaganiem się od Rosjan podjęcia śledztwa w sprawie obławy z 1945 r. i …szukaniem sprawiedliwości przed Europejskim Trybunałem Praw

Człowieka…

 

Obowiązkiem suwerennego państwa polskiego jest odszukanie grobów swych obywateli…