Jak się bronić przed burzą

Mamy już wiosnę, robi się coraz cieplej, a to oznacza, że już niebawem nad Polską przejdą pierwsze wiosenne burze. W Polsce sezon burzowy w zasadzie trwa od kwietnia do września.

>W zasadzie. A to dlatego, że zdarzają się ciepłe jesienie i łagodne zimy i pioruny, gradobicia, ulewy, a nawet tornada coraz częściej towarzyszą jesiennym i zimowym wichurom, tzw. orkanom. Np. w nocy 18/19 stycznia 2007 r. nad całą Europą przeszedł orkan Cyryl (Kyrill), któremu towarzyszyły burze z ulewą, gradem i tornadami. Intensywność wyładowań była niemal taka sama jak w lecie, a był to środek zimy. Tę burzę miałem okazję widzieć na własne oczy, ponieważ przeszła m.in. nad moją miejscowością.

>W bieżącym roku w zimie nad Europą i Polską przeszły cztery orkany, którym towarzyszyły wyładowania. Wprawdzie tym razem burze ominęły moje rodzinne miasto, jednak prześledziłem ich przebieg przez internet dzięki radarom polskiego IMGW, a także czeskiego i niemieckiego Instytutu Meteorologii. Doszło już do tego, że coraz częściej w zimie mamy do czynienia z groźnymi zjawiskami, charakterystycznymi dotychczas dla lata. Natomiast latem te zjawiska stają się jeszcze groźniejsze.

>Kiedyś burzy towarzyszył zazwyczaj deszcz, czasem grad. Dzisiaj często mamy do czynienia z pełnym „pakietem” groźnych zjawisk – burzom coraz częściej towarzyszy huraganowy wiatr, ulewa, gradobicie i tornada. Niemal każdy front burzowy pozostawia po sobie znaczne spustoszenia, zerwane dachy, powalone i połamane jak zapałki drzewa, podtopione ulice i piwnice, powodzie i niestety ofiary w ludziach. W dodatku tych burz w ciągu roku jest coraz więcej, a polscy meteorolodzy zaczynają stosować już amerykańską skalę do określania intensywności tych zjawisk, co samo w sobie daje wiele do myślenia o zmianach klimatycznych – jak wiadomo – USA to jeden z krajów, gdzie kataklizmów pogodowych i nie tylko pogodowych jest najwięcej. W Polsce powstała nawet grupa „Polscy Łowcy Burz” wzorowana na amerykańskich „łowcach tornad” – http://www.lowcyburz.pl/. Grupa ta zajmuje się badaniem, śledzeniem i tropieniem burz, tornad i wichur oraz ostrzeganiem ludzi przed groźnymi zjawiskami pogodowymi.

>W związku z nasilaniem się tych groźnych zjawisk atmosferycznych pragnę Państwu podać parę zasad, jak chronić się przed nadciągającą wichurą czy burzą. Przede wszystkim należy śledzić na bieżąco prognozy i komunikaty podawane przez służby pogodowe zarówno w radiu, telewizji czy internecie.

>

>Zanim nadejdzie burza i wichura

> 1. Nie wychodzić z domu, jeżeli nie jest to konieczne.

>2. Przygotować rzeczy, które mogą być przydatne podczas ewakuacji np.: dokumenty, wartościowe, rzeczowe, żywność.

>3. Przeparkować samochody spod drzew, słupów, linii elektroenergetycznych, masztów i tablic reklamowych w bezpieczniejsze miejsca.

>4. Pozamykać wszystkie okna i drzwi wejściowe do budynku czy mieszkania.

>5. Usunąć z okien, balkonów, tarasów i posesji przedmioty, takie jak doniczki, narzędzia, które mogłyby zostać łatwo porwane przez wiatr i zagrozić przechodniom czy wyrządzić inne szkody.

>6. Zabezpieczyć się na wypadek braku prądu i łączności – zaopatrzyć się w baterie do latarek i radia, naładować baterie w telefonach komórkowych oraz w latarkach akumulatorowych.

>7. Zabezpieczyć się na wypadek braku wody pitnej – należy zgromadzić zapas wody i przegotować ją – podczas ulewy i powodzi ujęcia wodne mogą zostać zalane, w dodatku wyłączenia prądu mogą spowodować przerwy w pracy pomp w zakładach wodociągowych, a więc brak wody w kranach.

>8. Sprawdzić stan apteczki pierwszej pomocy i zaopatrzyć się w niezbędne medykamenty.

>9. Przed ewentualnym wyjściem z domu zabezpieczyć sprzęt RTV i AGD przed skutkami wyładowań – należy wyłączyć go z sieci elektrycznej, anten zewnętrznych i satelitarnych, sieci TV kablowej, a komputery także od linii telefonicznych oraz sieci internetowych, aby podczas naszej nieobecności urządzenia te nie zostały zniszczone przez pioruny.

>Gdy burza już nadeszła

>1. Pozostać w domu, wychodzić z niego tylko wtedy, gdy jest to naprawdę konieczne.

>2. Przebywając w domu nie korzystać z urządzeń elektrycznych i telefonów stacjonarnych przewodowych, jeżeli nie jest to niezbędne – grozi to porażeniem piorunem w razie uderzenia w sieć elektryczną / telefoniczną oraz zniszczeniem tych urządzeń, jeżeli musimy zadzwonić, korzystajmy z komórki lub z telefonu bezprzewodowego.

>3. Zabezpieczyć sprzęt RTV i AGD przed skutkami wyładowań – należy wyłączyć go z sieci elektrycznej, anten zewnętrznych i satelitarnych, sieci TV kablowej, a komputery także od linii telefonicznych oraz sieci internetowych, aby urządzenia te nie zostały zniszczone przez pioruny.

>4. Włączyć radio zasilane z baterii na częstotliwość radia regionalnego albo rozgłośni lokalnej w celu uzyskania komunikatu o zagrożeniu i sposobach postępowania.

>5. Wyłączyć główny wyłącznik prądu i gazu – ograniczy to niebezpieczeństwo powstania pożaru, a także zmniejszy ryzyko uszkodzenia instalacji elektrycznej i podłączonych do niej urządzeń w przypadku uderzenia pioruna w sieć zasilającą lub w jej pobliżu.

>6. W miarę możliwości schować się w najniższych partiach budynku z dala od okien, sufitów i drzwi.

>7. Znajdując się poza domem należy schować się w zagłębieniach terenu, jaskiniach, a w mieście w bramach lub w ogólnodostępnych budynkach (sklepy, dworce itp.), chroniąc się pod budynkami należy zwrócić uwagę, żeby nie stanąć w pobliżu piorunochronu.

>8. Jeżeli dysponujemy samochodem można się w nim schronić – w razie uderzenia pioruna prąd wyładowania spłynie po karoserii, bezpieczni jesteśmy również w autobusie, tramwaju czy pociągu.

>9. W razie braku schronienia należy przykucnąć ze złączonymi nogami, w miarę możliwości odizolować się od ziemi, np. usiąść na plecaku (pod warunkiem, że nie ma on metalowego stelaża), odrzucić przedmioty metalowe, również parasol, nie wolno się kłaść na ziemi ani stawać w rozkroku ze względu na tzw. napięcie krokowe powstające na skutek rozkładu potencjału elektrycznego na powierzchni ziemi.

>10. Unikać szybkiego ruchu na otwartej przestrzeni, np. biegania – wpływa to na zmianę rozkładu pola elektrycznego.

>11. W razie wyczuwania ładunków elektrycznych w powietrzu (włosy stają dęba) – szybko przykucnąć ze złączonymi nogami, odczucie ładunków oznacza, że zaraz w pobliżu uderzy piorun.

>12. Przebywając w grupie należy się rozproszyć.

>13. Nie korzystać na otwartej przestrzeni z telefonów komórkowych, odtwarzaczy mp3, iPodów, laptopów, aparatów fotograficznych ani innych urządzeń elektronicznych, jeżeli nie jest to konieczne, stwarzają one zagrożenie takie samo, jak inne metalowe przedmioty, ponadto komórki i inne urządzenia działające w oparciu o łączność radiową, np. telefony komórkowe, krótkofalówki, wysyłają promieniowanie elektromagnetyczne, które może wywołać jonizację powietrza i tym samym zwiększyć jego przewodność elektryczną – urządzenia te należy wyłączyć.

>14. Jadąc na rowerze czy motocyklu należy z niego zejść, odrzucić pojazd od siebie i przeczekać burzę w bezpieczniejszym miejscu.

>15. Nie przebywać w otwartych zbiornikach wodnych, jak baseny, stawy, jeziora, kąpieliska – woda bowiem przewodzi elektryczność i ściąga wyładowania, a w przypadku przebywania w morzu i na nadmorskich plażach istnieje dodatkowo zagrożenie sztormem.

>16. Przebywając w górach zejść do najbliższego schroniska, a w razie braku schronienia zejść ok. 100 m poniżej szczytu, od strony zawietrznej, tj. przeciwnej do kierunku zbliżającej się burzy.

>17. Nie zatrzymywać się pod liniami elektroenergetycznymi i telekomunikacyjnymi, słupami, planszami reklamowymi, drzewami, masztami, kominami itp. Możemy zostać przygnieceni przez taki obiekt, należy też pamiętać, że obiekty te ściągają wyładowania.

>Należy też pamiętać, że ze podczas ciepłych jesieni i łagodnych zim również w sezonie jesienno-zimowym w razie pojawienia się wichur istnieje zwiększone zagrożenie burzą. Jeżeli więc nawet w zimie prognozy pogody przewidują wystąpienie wichur, orkanów czy huraganów, należy również zabezpieczyć się przed możliwością wystąpienia wyładowań atmosferycznych – nawet wówczas, gdy w prognozach nie ma wzmianki o burzach.

>Opracowano na podstawie: http://www.twojapogoda.pl/, http://um.stalowawola.pl/mioc3.html