Emerytury częściowe…

Prezydent podpisał ustawę podnoszącą wiek emerytalny do 67 lat i wprowadzającą tzw. emerytury częściowe wypłacane przed osiągnięciem tego wieku. Zgodnie z uzasadnieniem do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, zawartego w druku sejmowym nr 329 po przyjęciu ustawy „wysokość emerytury częściowej wynosiłaby 50% pełnej kwoty emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i nie byłaby podwyższana do kwoty najniższej emerytury.” Warto zastanowić się, co rzeczywiście oznacza ten zapis i jaka będzie wysokość emerytur częściowych w odniesieniu do emerytury otrzymywanej po osiągnięciu wieku emerytalnego. Bo nie w każdym przypadku oznacza to, że emerytura częściowa stanowić będzie 50% kwoty emerytury otrzymywanej po osiągnięciu wieku emerytalnego. Jest zatem prawda jedynie w odniesieniu do ubezpieczonych, których emerytura wypłacana po osiągnięciu wieku emerytalnego oparta będzie wyłącznie na zapisach na indywidualnym koncie w ZUS, a więc ubezpieczonych, którzy w 1999 r. mieli możliwość wyboru między przystąpieniem do OFE, a pozostawieniem całości składki w ZUS i wybrali tę drugą opcję, a więc nie przystąpili do OFE. Oni otrzymywać będą emeryturę wyłącznie w FUS opartą na zwaloryzowanych składkach i kapitale początkowym zapisanych na koncie w ZUS. (W podobnej sytuacji będą także ubezpieczeni w KRUS, gdyż w ich przypadku komponent kapitałowy w ogóle nie występuje) Ubezpieczeni w FUS, którzy przystąpili do OFE (z wyboru lub z obowiązku) są jednak w odmiennej sytuacji. Ich emerytura nie będzie ograniczona do emerytury z FUS, bo do 2011 r. 7,3% procenta ich wynagrodzenia trafiało do OFE, a po zmianach wprowadzonych w 2011 r. – 2,3% wynagrodzenia trafia do OFE, a pozostałe 5% jest zapisywane na odrębnym subkoncie w ZUS (i nie jest uwzględniane przez zapisy dotychczasowego konta w ZUS). W efekcie, w odniesieniu do tych osób, zapisy na ich koncie w ZUS stanowią podstawę do ustalenia jedynie części ich emerytury po osiągnięciu wieku emerytalnego. Tymczasem na potrzeby ustalania wysokości emerytury częściowej, tylko one będą brane pod uwagę. Ponieważ składki zapisywane na indywidualnym koncie w ZUS stanowią jedynie 2/3 składek emerytalnych, zatem tylko ta część składek zostanie uwzględniona przy ustalaniu wysokości emerytury częściowej (oraz w przypadku osób ubezpieczonych także przed 1999 r. – ich kapitał początkowy). Jest to konsekwencją braku regulacji dotyczącej dożywotnich emerytur kapitałowych oraz utworzenia w 2011 r. tak zwanych subkont w ZUS w związku z obniżeniem składki przekazywanej do OFE. Oznacza to, że emerytura częściowa ustalana będzie jedynie w oparciu o 2/3 składek emerytalnych ubezpieczonego, zatem w przypadku osób, które rozpoczęły pracę w 1999 r. i później emerytura częściowa stanowić będzie nie więcej niż 33% a nie 50% emerytury wypłacanej po osiągnięciu wieku emerytalnego.

W efekcie opisanych wyżej mechanizmów ubezpieczeni w FUS, którzy przystąpili do otwartych funduszy emerytalnych otrzymywać będą niższą emeryturę częściową, niż ubezpieczeni, którzy całość składki pozostawili w ZUS. Jedynie w przypadku ubezpieczonych w KRUS i ubezpieczonych w FUS, którzy nie przystąpili do OFE emerytura częściowa rzeczywiście stanowić będzie 50% świadczenia, które otrzymaliby po osiągnięciu wieku emerytalnego.

Paweł Pelc

4 czerwca 2012 r.