” zrozumiesz , dlaczego państwo elit szlacheckich , magnackich , biskupich musiało upaść w XVIII wieku …”
W internecie dosyć często poruszana jest zasługa kościoła rzymsko-katolickiego dla podwyższenia poziomu umysłowego naszych przodków
a w szczególności elit politycznych .
Sprawa budzi emocje i skrajne postawy .
Czy słusznie ?
Jeżeli nie miałeś wątpliwości tak jak ja przez
prawie całe swoje dotychczasowe życie,
to prawdopodobnie
po zapoznaniu się z dziełem ,
którego fragmenty poniżej zamieszczam,
zrozumiesz , dlaczego państwo elit szlacheckich , magnackich , biskupich musiało upaść w XVIII wieku .
Autor Nowych Aten, pierwszej polskiej encyklopedii (1754–1764),
(ur. 20 marca 1700 w Łucku, zm. 7 kwietnia 1763 w Firlejowie) ,
kształcony od 1715 w szkołach jezuickich we Lwowie,
a w 1722 przyjęty został do seminarium katedralnego w tym mieście.
Przebywał na dworze Jana Jabłonowskiego, gdzie pracował jako nauczyciel Jabłonowskich. Był preceptorem jego syna Dymitra Jabłonowskiego .
Przed 1743 został prałatem domowym arcybiskupa lwowskiego Wyżyckiego.
W latach 50. XVIII w. był proboszczem w Podkamieniu, a także dziekanem rohatyńskim.
W 1761 został kanonikiem katedralnym kijowskim.
Nie była zatem potraktowana jako dowcip ani satyra .
Prawdopodobnie Nowe Ateny były również wpisane na listę lektur
obowiązkowych dla gimnazjów dla szlachetnie urodzonych .
Fragment 1 http://literat.ug.edu.pl/ateny/0041.htm
KRÓCIUSIEŃKA
od STWORZENIA Świata aż do Narodzenia Pańskiego CHRONOLOGIARzeczy innych cale potrzebnych, drugich przedziwnych WYRAŻAJĄCA SERIEM
NB. Przestrzegam, że Authores w Chronologii, Anatomii i Botanice niezgadzają się; zaczym proszę ich, i mnie nie censurować.
Roku od stworzenia świata
ADAM i EWA od BOGA Kreowani ex limo terrae Roku ………… 1
POLIGAMIA, albo Wielożeństwo wzięło originem od Lamecha, mającego ADĘ, a po tym SELIĘ żony Roku …………… 2
Pierwszy na Świecie ADAM Zwierzętom i wszystkim rzeczom podawał imiona ……….. 2
Pierwszy na Świecie urodził się KAIM ……. 6
Pierwszy z Ludzi, Primogenita, albo Pierwiastki Owiec swoich BOGU Ofiarował i oddał ABEL, Pierwszym tenże był Oraczem, Pierwszy Owiec Pasterzem, Pierwszy z Ludzi umarł …………. 130
Pierwszej na Świecie Wojny authores Kaima Potomkowie ………………. 461
HENOCH przeżywszy lat 365 do Raju przeniesiony … 922
ADAM Mundo Coaevus, Rówieśnik Świata, to jest mający lat 930 umarł …………… 930
NOE Patryarcha urodził się ………… 1056
W też czasy za Noego byli Olbrzymi, Gigantes autem erant super terram in diebus illis. Gen. 6, to jest około Roku … 1536
NOE pierwszy Wino sadził, tłoczył i nim podpił sobie…… 1671
Za Noego Potop Świata z deszczów 40 dni, 40 nocy padających, 15 łokciami nad najwyższe góry podniesiona woda, mający dni 375 był Roku ……… 1656
ESUS CARNIUM, nastał po Potopie …… 1685
SALE spłodził Hebra, od którego Hebrajski język … 1753
Pierwszy Dział Krajów Świata stał się na trzech Noego Synów, to jest na Sema Azya, na Chama Afryka, na Jafeta Europa …………… 1788
Wieża Babylońska poczęła się murować ….. 1909
Abram, to jest Pater Excelsus urodził się z Tary, Antenat i Ociec Messyasza CHRYSTUSA obiecanego …………….. 2039
Abram Obrzezany, od tych czas Abraham, to jest Pater mullitudinis zwany. A tak tego Roku Lex Circumcisionis jest wniesiona. . . . . . . 2138
Melchisedech pierwszy na Świecie Kapłan i Król . . . 2118
Izraelitowie poszli do Egyptu z Jakubem i całą Familią Roku ……….. 2288
Ciż Izraelitowie wyszli z Egyptu Roku …….. 2513
Gdzie nota, że choć Pismo Ś. mówi, że 430 lat bawili w Egypcie Izraelitowie, tedy rozumieią Ojcowie Święci przez te lata całą ich Peregrynacją, nie tylko Egypską.
PASCHA Żydowska, inaczej Pasche, instituitur i Baranka pożywanie Roku. …… 2544
Pierwsze obchodzenie Anni Sabbatici, to jest co siedm lat pauzowanie od Orania i Siania (aby też i ziemia Sabbatizet) było ………. 2595
Ilium albo Troia, założona od Troesa …….. 2600
Ilium spalone od Greków …. …… 2800
Pierwsze Anni Jubilaci obchodzenie, to jest co lat 50, alias po leciech siedm (kiedy pauza i odpoczynek był od BOGA pozwolony, w której sobie Izraelitowie długi darowali i Possesję oddawali) było ………….. 2637
Debbora Prorokini, nad Mężów Heroina, Judicabat Populum & sedebat sub palma, na Górze Ephraim Sądy odprawując . . 2760
Homerus Poeta urodził się …………. 2900
Sauł oślic szukający, od Samuela Proroka na Króla namazany …….. 2961
ARKA Pańska od Filistynów wzięta, Dagona Bożka skruszyła, 50 tysięcy Betsanitów trupem położyła (nie uczciwie patrzących na nie) i Ozę Kapłana . . … 2939
Salomon od BOGA wziął Mądrość i Bogactwa …. 3022
Salomon założył Dom Boży ……. 3023
Salomon rzucił fundamenta na Bałwochwalnicę Bożków Metres swoich …….. 3054
W Królestwo Izraelskie Bałwochwalstwo wprowadził Jeroboam Król, Syn Salomona ……. 3061
Aza Król też zniósł Bałwochwalstwo, jako Bogobojny …….. 3080
ELIASZ, Prorok Wielki, ognistym wozem wzięty do Raju ……. 3139
JOAS lat siedm tylko Wieku swego mając, Królom uczyniony ……… 3157
Romulus, Fundator Rzymu, urodził się Teste Kirchero 3214
Amos Prorok Dziesięciu Pokoleniom za lat 659 niewolę obiecuje ………. 3249
Rzym od Romulusa założony ……….. 3230
Tenże Rzym według Varrona inakszej supputacji wziął swoje fundamenta Roku od Stworzenia Świata 3251. dnia 21. Kwietnia przed Narodzeniem Pańskim 749
Jeruzalem od Chaldejczyków wzięta i Królestwo Judzkie lat 485 stojące, upadło ………. 3446
Septuaginta Hebdomades Daniela Proroka nastały przed Chrystusem laty 453 albo według Drugich 555. Nie co inszego są, tylko siedmdziesiąt tygodni lat, alias 490, po których skończonych, obiecuje BÓG Danielowi wyzwolenie Świata z Niewoli grzechu, śmierci i czarta przez Messyasza CHRYSTUSA, Et ungatur Sanctus Sanctorum; Danielis 9. Zdaje się Autorom, że zaczęte te Hebdomades Roku …………… 3393
Dom Boży, który stał lat 424, od Nabazardy spalony . . 3447
Taż Swiątnica Boża po wyściu z Niewoli Izraelitów restaurowana …… 3518
PLATO Filozof, nazwany Divinus (Teste Kirchero) urodził się …………….. 3615
ARISTOTELES, Princeps Philosophorum, urodził się, Teste eodem ………… 3565
Alexander Wielki, Król Macedoński, Helluo Regnorum, urodził się ……… 3595
Alexander Wielki Daryusza Króla Perskiego zwyciężył, sto tysięcy Piechoty, Jazdy dziesięć tysięcy zbiwszy, a z ludzi Alexandra Wielkiego pieszych padło Żołnierza 300 a Jazdy 150. Wiktorya ta była …… 3721
Alexander Wielkie umierając między swoich Państwo podzielił Roku od Stworzenia Świata . . . . 3731
PTOLOMAEUS Philadelphus, Król Egypski, chcąc prawdy dociec in rectitudine Biblii Septuaginta duos Tłumaczów zebrawszy z Dwunastu Pokolenia, z każdego po sześć najmędrszych, i osobno ich każdego zamknąwszy, kazał im tłumaczyć Pismo Święte; factum, że jakby uno Ore & Calamo napisali, tak się zgodzili w Interpretacji, około Roku ………. 3837 a przed Narodzeniem Pańskim 279.
Fragment 2 http://literat.ug.edu.pl/ateny/0003.htm
ŚWIAT NA WIOSNĘ OD BOGA STWORZONY
JOSEPHUS, Historyk Żydowski, Scaliger, Calvisius i inni trzymają, że Stwórca wszech rzeczy, Świata machinę stworzył w JESIENI pod czas Aequinoctium Jesiennego; probując, że to był czas Jesienny, ponieważ były w Raju frukta, ale ta racja non convincit. Mógł BÓG tak śliczne Niebo, Luminarze, i Człeka na swój Obraz kreować ex nihilo, a mizernych fruktów nie mógłbyextra czasu swego? A po tym w Azyi, osobliwie koło Palestyny, Syrii, w Afryce, cały Rok Drzewa wydają frukta jedne odchodzące, drugie nastające. Druga Sentencya jest, że Świat od BOGA stworzony na WIOSNĘ podczas AequinoctiumWiosnowego; i ta sentencya probabilior, dla większej liczby pewniejszych Autorów, bo Nowy Adam CHRYSTUS, Świat restaurujący, począł się na Wiosnę 25. Marca w Żywocie Najświętszej MARYI, toć i Stary Adam, psujący Świat, w takimże Wiosnowym czasie miał być stworzony. 2do. W ten czas miał być Mundus creatus, kiedy recreatus. Trzymających te zdanie wylicza Ojców Świętych Torniellus 20, Ascanius Martinongus 25. Za tą idą sentencyą Genebrardus, Clavius, główny matematyk, Delrio a Lapide, Saltanus, i Rabin Jozue. Synod Palestyński konwokowany przez Teofila Biskupa Cezaryeńskiego,ex Mandato Wiktora Papieża, decydował swoim Dekretem, że Świat na Wiosnę od BOGA stworzony, jako świadczy Wielebny Beda.
Fragment 3 http://literat.ug.edu.pl/ateny/0024.htm
W tej Encyklopedii można przeczytać precyzyjną definicję :
" KOŃ jaki jest, każdy widzi. "
oraz
Czym Zwierzęta żyły w Korabiu Noego?
Odpowiadam, że wszystkie miały swojej naturze służące Victualia, według Textu Świętego Gen. 6… Które trawą, liściem, sianem żyją, miały trawę, liście, siano w Korabiu od Noego złożone; które są Carnivora, alias mięsem żyjące, jako to ORŁY, JASTRZĘBY, miały w sadzach i kojcach gołębie, kury, kurczęta; Wilkom były zgotowane barany; na których sto według Pereriusza Autora demonstracji, każdemu ósmą część barana dając, trzeba było Baranów co dnia 12 i pół; a na rok cały, który ma dni 355 trzeba by Baranów 45622. Noe też dla siebie, Synów i Synowych musiał wziąć nie mało Zwierząt (supposito, że był esus carnium przed i podczas Potopu). Dla Zwierząt też Amphibia zwanych, alias raz na lądzie, drugi raz na wodzie żyjących supposito, że tam były według wielu Autorów, trzeba było i wodnego pożywienia, alias ryb suchych, i lądowego, to jest korzenia, trawy, liścia, ziół.
Dla porównania ,
w tym samym okresie Anglicy
zajmowali się
np. maszynami parowymi
James Watt w 1763 roku udoskonalił
atmosferyczny silnik parowy zbudowany
wcześniej przez T. Newcomena.