Czyste powietrze

Azot 75-78 procent; tlen 20-24 procent; CO2 0,3-0,6 promila oraz argon i inne gazy szlachetne razem 0,5-1,5 procent. Skład gazowy czystego powietrza. Skład chemiczny atmosfery okołoziemskiej-makroskładniki: azot 75-78 procent; tlen 20-24 procent; CO2 0,3-0,6 promila oraz argon i inne gazy szlachetne razem 0,5-1,5 procent.

Powietrze zawiera różną i zależną od warunków otoczenia ilość pary wodnej. Stężenie tego gazu przy powierzchni jest od 0,5 do kilku procent.
Zanieczyszczenie powietrza innymi substancjami 0,5 – 3,5 procent. W aglomeracjach miejskich obserwuje się zwiększoną ilość antropogenicznych gazów cieplarnianych, pyłów i aerozoli.
Słońce jest źródłem energii dla Ziemi, która jest geosystemem współzależności procesów zachodzących: w litosferze, hydrosferze, biosferze i atmosferze. Atmosfera jest obszarem transmisyjnym pomiędzy źródłem energii a ziemskim geosystemem. Dlatego w relacji Ziemi ze źródłem energii, najważniejszą rolę pełni powietrze atmosferyczne w formie dwustronnej zdolności transmisji energii. Skład ilościowy i jakościowy powietrza atmosferycznego (otoczki gazowej) decyduje o ilości energii docierającej do Ziemi i decyduje o ilości oddawanego ciepła w przestrzeń kosmiczną przez geosystem. Skład gazowy powietrza atmosferycznego powinien odpowiadać naturalnym potrzebom geosystemu i nie może być zanieczyszczony innymi gazami i pyłami szkodzącymi przyrodzie i człowiekowi.
Skład powietrza atmosferycznego (jego podstawowych składników) tworzony był przez wiele milionów lat w różnych złożonych procesach ewolucyjnych przemiany materii zachodzącej na Ziemi i w jej otoczce gazowej. Podstawowym źródłem azotu, tlenu, i dwutlenku węgla są procesy fotosyntezy i przemiany materii. Okołoziemska strefa powietrza atmosferycznego umożliwia nieustającą wymianę tlenu i dwutlenku węgla między ludźmi i całym światem zwierzęcym z jednej strony a światem roślinnym z drugiej. Uwolniony w procesie fotosyntezy tlen jest skutecznym filtrem energii promieniowania słonecznego. Tlen ogranicza ilość docierającej energii słonecznej i ustala proces fotosyntezy na określonym poziomie, a tym samym ogranicza zawartość tlenu w atmosferze. Duży wzrost (ponadnormatywny) ilości tlenu w atmosferze byłby bardzo dużym zagrożeniem. Tlen absorbuje promieniowanie słoneczne i oziębia klimat, co powoduje ograniczenie wzrostu flory, a tym samym ograniczenie produkcji tlenu. Samoregulujący charakter tego procesu doprowadził do tego, że udział tlenu w atmosferze ustalił się z dużą dokładnością na pewnej określonej wielkości. Zjawisko tego sprzężenia zwrotnego nazwano „efektem Ureya” na cześć amerykańskiego chemika Harolda Ureya, laureata nagrody Nobla, za odkrycie tego mechanizmu zachowywania się atmosfery ziemskiej. Przyroda posiada mechanizmy ochronne w istniejącym zwrotnym układzie fito- i zoocenozy – dwutlenku węgla i tlenu. W zależności od nasłonecznienia, temperatury i wilgotności powietrza oraz proporcji między azotem, CO2 i tlenem w powietrzu. Ilość energii słonecznej docierającej do Ziemi decyduje o ilości ciepła i wysokości temperatury na powierzchni globu i tworzeniu się klimatu.
System oceny jakości powietrza stosowany w Unii Europejskiej i w Polsce nie obejmuje na przykład całej grupy toksycznych substancji jak: dioksyny, furany, perfluorowęglowodory PFCS, sześciofluorek siarki SF6 i inne. Badania obejmują pomiary poziomu stężenia tylko kilkunastu wybranych substancji takich jak: pył drobny PM10 oraz PM2,5, dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, benzen, ołów, kadm, arsen, nikiel, rtęć, benzo(a)piren jako wyznacznik wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych oraz ozon i tlenek węgla.
Wymienione powyżej substancje ze względu na duże zdolności absorpcyjne należą do tzw. gazów cieplarnianych. Wszystkich substancji lotnych w powietrzu atmosferycznym o wysokich własnościach absorpcyjnych na terenach aglomeracji miejskich jest kilkaset i szczegółowe badania standardowe ich nie obejmują. Amerykańskie i europejskie medyczne ośrodki badawcze alarmują o lotnych związkach chemicznych w powietrzu, bardzo szkodliwych dla zdrowia. Rząd amerykański na początku 2012 roku zainicjował powstanie nowej międzynarodowej Koalicji na Rzecz Klimatu i Czystego Powietrza (CCAC), w celu ochrony klimatu i czystego powietrza, zgłoszonej na Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC).