Cywilizacja Polska – (2)

Nowa redakcja opracowania

 

Społeczeństwo. Cywilizacje

 

Do niedawna uważałem, że wyjaśnienie we w miarę prosty sposób tego, co zawarłem w części pierwszej będzie bardzo trudne. Po przestawieniu akcentów – wydaje się, że zawarłem tam wszystkie elementy o których chciałem wspomnieć.

I teraz okazuje się, że ta część „społeczna” będzie chyba dużo większym wyzwaniem.

 

Budowa społeczeństwa zaczyna się od związku kobiety z mężczyzną. Ten związek obdarowany jest zdolnością podtrzymania życia. Jest zatem zgodny z zasadą Miłości – kontynuowania trwania.

Nasze istnienie odbywa się w cyklu narodzin i śmierci; zatem, aby podtrzymać istnienie konieczny jest udział w tym cyklu.

Istnieje w przyrodzie możliwość kontynuacji istnienia drogą podziału osobnika, ale ten cykl rozwojowy nie jest udziałem ludzi. Zatem rozważania tyczące społeczeństwa ludzkiego nie wymaga uwzględniania tej opcji.

 

Powstanie związku może mieć charakter zgodności lub niezgodności.

To pierwsze rozróżnienie wynikające z poprzednich rozważań. Czyli są to związki należące do różnych PORZĄDKÓW.

 

Porządek Niezgodności warunkuje związek z dominacją jednej ze stron. To objawia się ustanowieniem prawa jakie ma obowiązywać w związku.

Strona dominująca prawo określa w dowolny, ale wygodny dla siebie sposób. Mało. W zasadzie może to prawo zmienić zależnie od okoliczności, które, jej zdaniem, są ważne.

 

Warto zauważyć, że w takim związku strona dominująca reprezentuje związek na zewnątrz. Czyli jest pośrednikiem .  Wewnątrz związku strona podległa jest odpowiedzialna za wykonywanie prawa przed stroną dominującą, ta zaś nie podlega prawu, ale może je interpretować.

 

Wnioski, jakie się nasuwają są tego rodzaj:

–        związki oparte na Porządku Niezgodności tworzą strukturę hierarchiczną

–        w tych związkach strona dominująca reprezentuje związek na zewnątrz i jest pośrednikiem kontaktu strony podległej z czynnikami zewnętrznymi.

–        prawo ustanowione przez stronę dominującą reguluje relacje w związku.

 

Wprowadzę w tym miejscu, dla przejrzystości wywodu – (bo wnioski w tej kwestii stają się jasne dopiero po porównaniach cywilizacji metodą prof. Konecznego), moje ustalenia tyczące podstaw rozróżnień cywilizacyjnych.

 

Te wnioski to stwierdzenie, że cywilizacje tworzone są w oparciu o trzy odmienności, które:

 

–        uświęcają  osobę – jako władcę stanowiącego prawo i będącego pośrednikiem/kapłanem w kontaktach zewnętrznych  (w wariantach) – władcę naznaczonego, czy ustanowionego przez Boga,

–        uświęcają strukturę – porządek społeczny uznany za nakazany przez Boga,

–        uświęcają zasady społecznego współżycia (prawo), jako nadane przez Boga

 

Warto sobie uświadomić, że wartości uznane przez prof. Konecznego za podstawę rozróżnień cywilizacyjnych, będą miały inne znaczenie zależne od typu przyjętych zasad.

Przede wszystkim rozróżnienie wynika z przyjętego typu Porządku. W omawianym przypadku związku Porządku Niezgodności

–        dobro  będzie rozumiane jako wyłącznie dobro indywidualne strony podległej; jeśli tworzone są większe grupy, to powstają one dla powiększenia korzyści indywidualnych. Dobro wspólne – nie jest czynnikiem rozważań.

–        prawda – jest relatywna, zależna od interpretacji strony dominującej.

–        zdrowie – jest podstawową wartością jednostki, ale dla strony dominującej zdrowie strony podległej może nie być istotną wartością.

–        dobrobyt – nie jest związany z własnym wysiłkiem, a z decyzją strony dominującej.

–        piękno – nawet ten element nie ma walorów samodzielnego bytu – jest zależny od stosunku doń strony dominującej.

 

Jedyną rzeczą, którą należy tu jednoznacznie stwierdzić to ta, że znaczenie i rozumienie wskazanych  wartości kształtuje się na poziomie spójności cywilizacyjnej. W danym typie cywilizacji to znaczenie jest takie samo.

 

I jeszcze jedna konkluzja. Budowa i podtrzymanie cywilizacji jest zależne od elit. Elity – to grupa społeczna mająca świadomość idei cywilizacyjnej i zainteresowana (m.in. z racji korzyści) jej utrzymaniem. To strażnicy i realizatorzy ustalonych zasad współżycia.

 

Porządek Zgodnościw związku charakteryzuje się równą rolą partnerów. Nie można zatem mówić o  ustanawianiu prawa w takim związku, a raczej o podziale obowiązków i tworzeniu zasad regulujących życie społeczne.

 

Już w tym miejscu konieczne zwrócenie uwagi, że w zasadzie cały nasz system pojęciowy tyczący organizacji społeczeństwa powstał w odniesieniu do Porządku Niezgodności.

Samo skojarzenie określenia PRAWO – jest skojarzeniem pozytywnym, gdy w Porządku Zgodności – jest narzuconą normą postępowania wskazującą na przedmiotowe traktowanie społeczeństwa.

 

Prawo, prawidłowy, prawy, poprawny  itd. To określenia kształtujące pozytywne odniesienie do prawa.

Proponowane ujęcie – nie przyniesie mi licznej grupy zwolenników, bo już na wstępie dokonuję „mentalnego przewrotu”.

 

Jest jeszcze jeden element, który skutecznie może blokować rozumienie problemu; we wcześniejszych rozważaniach wprowadziłem kwestię świadomości.

Świadomość po urodzeniu jest „czysta” i tworzy się wraz dopływem informacji w procesie wychowania – kształtowania. Ten proces nigdy się nie kończy. Jednak we wczesnej fazie – osoba kształtująca – zazwyczaj matka – tworzy zestaw „praw” , którym dziecko jest podporządkowane. Jest zatem faza rozwojowa, gdy „prawo” – jako zestaw norm postępowania na które dziecko nie ma wpływu, a którym musi się podporządkować, stanowi wartość pozytywną.

Te same zasady można przenieść na społeczeństwo; kształtowanie społeczeństwa czynione bywa „prawem”.

Jednak, wraz z określonym stopniem rozwoju świadomości „prawo” zostaje zastąpione świadomym udziałem w kształtowaniu norm postępowania.

Tak jak i człowiek – wychowywany w rodzinie, pod okiem matki, który uzyskuje samodzielność w podejmowaniu decyzji. „Prawo” domowe ma go  przygotować do sprostania wyzwaniom życia.

 

Wracając do tematu.

W związku opartym na Porządku Zgodności nie ma prawa, a jest wspólnie ustalony podział obowiązków. Obie strony mają równą możliwość kontaktów z „elementem zewnętrznym” – nie ma instytucji pośrednika. Struktura nie ma charakteru hierarchicznego.

 

Na tej podstawie można wskazać, jak kształtuje się rozumienie wartości podstawowych wg systematyki prof. Konecznego.

 

–        Prawda. W relacjach dąży się do przedstawiania zdarzeń i zjawisk w formie jak najbardziej obiektywnej. Mylne wyobrażenia zostają zastąpione wraz z ich ukształtowaniem nowymi informacjami. Także w zakresie wierzeń – wyobrażenia dotyczące Boga są dostosowywane do nowych okoliczności. Fundamentalizm – jako trzymanie się sprzecznych z duchem czasu ustaleniami – jest odrzucany.

–        Dobro. Pierwszą fazą jest dobro rozumiane jako dobro jednostki, ale dobro związku jest wartością przewyższającą dobro jednostki. Kształtuje się zatem pojęcie dobra wspólnego. Na tej drodze powstaje rozumienie hierarchiczności pojęć związanych z miłością; Eros, Caritas, Agape.

–        Dobrobyt. Jest zależny i zgodny z rozumieniem potrzeb życiowych wspólnoty od rodziny zaczynając na  społeczeństwie państwa kończąc. Jest też zależny od wysiłku wkładanego w jego tworzenie.

–        Zdrowie. Istnieje taki sam stosunek do zdrowia (cielesności) własnej jak i innych.

–        Piękno. Jest to dążenie do poszukiwania harmonii otaczającego świata

 

I to by było na tyle. Na podstawie przyjętych odniesień – w dalszej części – dokonam rozróżnień cywilizacyjnych. A dopiero w podsumowaniu można będzie przejść do rozważań o cechach Cywilizacji Polskiej.

 

CDN