CMENTARZ OBROŃCÓW LWOWA CZ. III

CMENTARZ OBROŃCÓW LWOWA CZ. III

Nad sklepioną bramą środkową, ku której zbiegały się oba skrzydła kolumnady, wyryto łaciński napis: „Mortui sunt ut liberi vivamus” (Polegli, abyśmy żyli wolni).

 

 

Po przeciwnej stronie pomnika znajdowała się płaskorzeźba, przedstawiająca miecz na tle pięknej ornamentacji. Skrzydła pomnika zamknięte były potężnymi pylonami.

 

Na jednym z nich wyliczono miejsca bitew z czasów obrony Lwowa, jak: Wulka, Szkoła Kadecka, Kozielniki, Persenkówka, Cytadela, Poczta, Ogród Kościuszki, Dyrekcja Kolejowa, Góra Stracenia, Żółkiewskie, Zamarstynów, Kleparów, Koszary Bema, Dworzec Główny, Szkoła Sienkiewicza, Kulparków, Sokolniki, Zimna Woda, Rzęsna.

 

Na drugim pylonie wyliczono miejsca walk na terenie Małopolski Wschodniej: Winniki, Pasieki, Zubrza, Brzuchowice, Grzybowice Wielkie, Dublany, Malechów, Zaszków, Kulików, Żółtańce, Jaryczów, Laszki, Zadwórze, Kurowice, Mikołajów, Przemyślany, Gołogóry, Złoczów, Wołków, Cecowa, Zborów, Olejów, Załoźce, Jezierna, Tarnopol, Zbaraż.

 

Odsłonięcie „Pomnika Chwały” nastąpiło 11 listopada 1934.

 

UCZESTNICY OBRONY LWOWA POCHOWANI NA CMENTARZU

 

NAJMŁODSI

 

Kukawski Jaś. Najmłodszy obrońca Lwowa. Miał zaledwie 9 lat. Jego karabin był większy od niego.

  

Petrykiewicz Antoni. Miał 13 lat i był uczniem drugiej klasy gimnazjalnej.

  

Bitschan Jurek. Miał lat 14 i zginął od dwóch eksplodujących, ukraińskich pocisków, dnia 21 listopada na cmentarzu Łyczakowskim, przy odsieczy Lwowa.

  

Jabłoński Tadeusz, lat 14, uczeń trzeciej klasy gimnazjalnej, wykradł się z domu, aby dostać się do polskich szeregów, padł w ataku na Szkołę Kadecką 18 listopada 1918.

  

Dufrat Jaś (lat 12). Poległ 9 listopada 1918 roku.

  

Loewenstamm Tadeusz (lat 13)

  

Wąsowicz Ksawery (lat 13)

  

Kłosowski Jan (lat 14)

  

Skawiński Antoni (lat 14)

  

Wiesner Tadeusz (lat 14)

  

Baczyński Janusz (lat 15)

  

Badzyński Stefan (lat 15)

  

Brojanowski Marian (lat 15)

  

Doleżal Adolf (lat 15)

  

Haluza Wilhelm (lat 15)

  

Manowarda de Jana Franciszek (lat 15)

  

Szczepański Józef (lat 15)

  

Walawski Józef (lat 15)

  

Welser Franciszek (lat 16)

 

KOBIETY

 

W katakumbach pochowane są:

 

  

Bieganówna Antonina , lat 23, urzędniczka Namiestnictwo, sanitariuszka.

  

Franiszynówna Stefania, sanitariuszka.

  

Kozłowska Stefania, modniarka, lat 17, sanitariuszka.

  

Niewiadomska Prus Janina, lat 24, Ochot. Legia Kobiet.

 

Poza katakumbami spoczywają:

 

  

Brutelówna Helena, lat 19, sanitariuszka, zmarła 12 I 1919.

  

Brzozowska Teresa.

  

Chudecka Ludwika, sanitariuszka, lat 28, zmarła 10/II 1919.

  

Dulębianka Maria, zasłużona działaczka społeczno-polityczna. W imieniu Czerwonego Krzyża, zwiedzając ukraińskie więzienia i obozy internowanych, jeńców i osób cywilnych w Stanisławowie, w Kołomyi, w Tarnopolu, Złoczowie, Mikulińcach i Strusowie, wraz z T.Dzieduszycką i M. Opieńską, zaraziła się tyfusem i zmarła.

  

Dzieduszycka hr. Teodozja, przełożona sanitariuszek, towarzyszka poprzedniej, również zmarła na tyfus.

  

Hoboń Józefa (pseudonim Balzer Józef), z Wiednia, lat 21, walczyła w pierwszym szeregu na placówce Bema. Przy niej walczył 14-letni, nieznany ochotnik. Oboje polegli.

  

Jabłońska Stanisława

  

Karłowicz Janina Inż., dyrektorka szkoły gospodarczej w Snopkowie.

  

Kornaszewska Ida, lat 20, seminarzystka, służba pom., zmarła 17 IV 1919.

  

Katowska Felicja, sanitariuszka, poległa 21 XI 1918.

  

Lechowin Wanda, kurierka Naczelnej Komendy.

  

Legionistka nieznana z 2 p, p. Strzelców Lwowskich.,

  

Matuszkiewicz Maria Stefania z Cepników, służba pom. w Szkole Sienkiewicza (matka

Władysława Matuszkiewicza).

  

Michalik Helena, lat 22, służba kancelaryjna., zmarła 28 XI 1920.

  

Maryniakówna Aleksandra, sanitariuszka, zmarła z ran 18 XI 1918.

  

Ogibowska Jadwiga.

  

Paleolog-Juszkiewiczowa Helena.

  

Płanetówna Karolina, lat 18, szereg. III Odc. poległa 8 XII 1918.

  

Rogoyska Jadwiga.

  

Skibniewska Helena.

  

Sulimirska Felicja, kurierka, zraniona na ulicy Fredry 21 listopada 1918, zmarła nazajutrz.

 

Tołłoczkówna Halina

  

Trzcińska Ewa, kurierka, lat 18, poległa 28 XI 1918.

  

Zaczkowa-Gajewska Wiktoria.

  

Wąsowicz Dunin Leokadia.

 

GROBY ZBIOROWE

 

Legia Akademicka Warszawska, składająca się niemal wyłącznie z warszawskiej młodzieży akademickiej, wchodziła w skład grupy operacyjnej gen. Romera (4 tys. żołnierzy). Oddział ten przybył na rozkaz Naczelnika Józefa Piłsudskiego w styczniu 1919 z Lublina i był najliczniejszy.

 

14 Legionistów. Skutkiem wybuchu miny w Mariówce zginęło 14 żołnierzy 5 p. p. Legionów z 13 kompanii kapitana Dechu. Dowodził nimi podchorąży, któremu wybuch oderwał nogi.

 

Lotnicy Polscy. Kpt. Stefan Bastyr, mjr inż. Stefan Stec i ppłk Władysław Toruń.

 

Rodzina Miechońskich: Jan (ojciec), Antonina (matka), Leopold (syn legionista), Józef (syn), Maria (córka), wymordowani przez Rusinów dnia 7 XI 1918 dlatego, że byli Polakami.

 

Poznańczycy, groby poległych w samodzielnej kompanii tzw. Poznańsko-Lwowskiej pod wodzą por. Ciaciucha.

 

Rarańcza, Karpacka II. Brygada Legionistów, którzy od 1914 r. walczyli z Rosją, a w krwawym proteście przeciw pokojowi w Brześciu zerwali się pod wodza płk. Józefa Hallera dnia 15 lutego 1918 do boju z Austrią i polegli pod Rarańczą.

 

Konstanty i Władysław Husakowscy – dwaj bracia z Legii Akadem. Warszawskiej polegli dnia 13 I 1919 na Persenkówce, o tej samej godzinie.