Jak chronić się przed tornadem?

W Polsce największe zagrożenie tornadami występuje od kwietnia do września, a więc wiosną i latem. Ma to związek z częstym występowaniem w tym okresie burz, tornada bowiem najczęściej tworzą się w chmurach burzowych typu Cumulonimbus. Powstawaniu tornad i wichur sprzyjają ponadto różnice temperatur między falą upałów a frontem chłodnym – im ta różnica jest większa, tym zjawiska są gwałtowniejsze i większe jest prawdopodobieństwo wystąpienia tornada. Zagrożenie tornadami występuje również jesienią i zimą, sprzyjają temu coraz cieplejsze zimy i występujące coraz częściej także i w tym czasie zjawiska charakterystyczne dotychczas dla lata, jak burze, gradobicia i wichury. Niemniej jest ono mniejsze niż wiosną i latem.

Najlepszą ochroną przed tornadem są podziemne schrony. Mieszkańcy słynnej Alei Tornad w USA posiadają takie schrony na swoich prywatnych posesjach. W Polsce chyba nikt takich schronów nie posiada, może poza wojskiem, obroną cywilną czy strażą pożarną. Dotychczas nie było to konieczne. A na pewno nie mają takich schronów osoby prywatne. Niewykluczone, że w najbliższej przyszłości może to się zmienić, ponieważ wszystko wskazuje na to, że zjawiska te będą się nasilać. Dobrym schronieniem mogą być istniejące schrony przeciwatomowe, twierdze, podziemne korytarze, lecz nie w każdej miejscowości mamy takie miejsca i nie zawsze mamy do nich łatwy dostęp.

Jak chronić się przed tornadem? Przede wszystkim zastosować się do wskazówek, które opisałem w artykule „Jak się bronić przed burzą”. Z tym, że najważniejszy jest tu pkt. 6: W miarę możliwości schować się w najniższych partiach budynku z dala od okien, sufitów i drzwi. Należy więc zejść najlepiej do piwnicy, jeżeli mamy taką możliwość, pozamykać tam wszystkie okna i drzwi i przeczekać, aż zagrożenie minie, zwłaszcza jeżeli zauważymy schodzący z chmury burzowej lej trąby powietrznej. Tak samo należy postępować podczas wichur i huraganów,ponieważ te zjawiska niszczą w pierwszej kolejności dachy i najwyższe kondygnacje budynków. A więc im niżej, tym bezpieczniej. O ile przed samymi piorunami, ulewą czy gradem wystarczy się schronić w jakimkolwiek zamkniętym pomieszczeniu, np. w mieszkaniu czy w garażu, przed tornadem w piwnicy mamy znacznie większe szanse na przetrwanie, niż na wyższych kondygnacjach.

Należy pamiętać o bezwarunkowym zamknięciu okien i drzwi w pomieszczeniu, w którym się schroniliśmy, ponieważ wir powietrza w tornadzie wytwarza olbrzymie podciśnienie, zasysa i podnosi do góry wszystkie napotkane przedmioty niczym gigantyczny odkurzacz, a potem rzuca je nawet wiele kilometrów dalej. Siła wiatru w tornadzie jest w stanie porwać nawet tira czy wagony kolejowe. Ponadto należy obserwować każdą nadchodzącą burzę – im chmura burzowa jest większa, cięższa i ciemniejsza, tym ryzyko wystąpienia tornada jest większe. Jeżeli burza ma charakter nawałnicy, wyładowania atmosferyczne są silne i częste, występuje tzw. „oberwanie chmury” – ulewa, grad i do tego wichura, to ryzyko wystąpienia tornada jest bardzo duża. Dlatego należy wzmóc czujność, gdy tylko usłyszymy pierwsze grzmoty i zauważymy pierwsze błyskawice. Powoli kończą się czasy wiosennych i letnich burz, które przynosiły jedynie deszcz i orzeźwienie po fali upałów, nie czyniąc przy tym większych szkód, a najgroźniejszym zjawiskiem były tylko pioruny.

Poniżej podaję kilka linków do stron, na których można śledzić ostrzeżenia i bieżący stan pogody, w tym burze i opady:

 Ostrzeżenia meteo:

 Radary burz:

Radary opadów: