Myślenie, działanie, wolność

  Myślenie i działanie to cechy specyficznie ludzkie, jeśli występują razem. Dużo się mówi o sztucznej inteligencji, ale jeszcze nie ma myślących maszyn – są najwyżej takie (jak na przykład szachowe), które rozwiązują dobrze określone i zdefiniowane problemy, (co zawsze musi zrobić za nie człowiek). Działanie polega, więc zawsze na przyjęciu czegoś i rezygnacji z czegoś innego, na dokonaniu wyboru pomiędzy wartościami lub celami i zazwyczaj do dokonania go skłania nas pewien rodzaj dyskomfortu, niezadowolenia ze stanu, w którym się znajdujemy. Po części dlatego możemy powiedzieć, że człowiek szczęśliwy to taki, który osiągnął stawiane sobie cele – jednak pod pewnym warunkiem: że umie sobie stawiać kolejne wyzwania i znajduje sens życia w pokonywaniu trudności, a nie spoczywaniu na laurach. Człowiek […]

Myślenie i działanie to cechy specyficznie ludzkie, jeśli występują razem. Dużo się mówi o sztucznej inteligencji, ale jeszcze nie ma myślących maszyn – są najwyżej takie (jak na przykład szachowe), które rozwiązują dobrze określone i zdefiniowane problemy, (co zawsze musi zrobić za nie człowiek).

Działanie polega, więc zawsze na przyjęciu czegoś i rezygnacji z czegoś innego, na dokonaniu wyboru pomiędzy wartościami lub celami i zazwyczaj do dokonania go skłania nas pewien rodzaj dyskomfortu, niezadowolenia ze stanu, w którym się znajdujemy. Po części dlatego możemy powiedzieć, że człowiek szczęśliwy to taki, który osiągnął stawiane sobie cele – jednak pod pewnym warunkiem: że umie sobie stawiać kolejne wyzwania i znajduje sens życia w pokonywaniu trudności, a nie spoczywaniu na laurach.

Człowiek jest w stanie działać, ponieważ ma zdolność odkrywania związków pomiędzy myśleniem oraz działaniem i konsekwencji, jakie z niego samego wynikają. Pomagają mu w tym dwie zasady: celowości i przyczynowości. To, co nie mieści się w tych kategoriach, jest całkowicie niedostępne dla ludzkiego umysłu.

Niemniej trzeba powiedzieć to jasno, że zasady przyczynowości i celowości są w pewnym sensie niedoskonałe, ponieważ nie umożliwiają dotarcia do ostatecznej prawdy i odkrycia prawdy o sensie życia człowieka. Mają zastosowanie w sensie prakseologicznym – czyli czynią działanie człowieka skutecznym i sensownym.

Myśl, że A mogłoby być jednocześnie nie-A, lub, że ktoś mógłby jednocześnie woleć A od B i B od A, jest dla ludzkiego umysłu po prostu niepojęta i absurdalna.(Ludwik von. Mises)

Działanie i rozum są dwiema stronami tego samego medalu – nawzajem z siebie wynikają i warunkują się wzajemnie. Rozum analizuje i wyjaśniania za pomocą operacji racjonalnych problemy związane z działaniem. Może to robić, ponieważ działanie bierze w nim swój początek – co nie znaczy, że niekiedy działamy w sposób nierozumny i pozbawiony refleksji. Niekiedy przybiera to postać ignorowania rzeczywistości i praw natury.

Wszyscy ludzie, którzy mają władzę obojętnie, czy są zwolennikami rządów autorytarnych, czy ultrasami demokracji i należą do różnych większości parlamentarnych mają tendencję do upajania się jej smakiem w poczuciu infantylnej omnipotencji (Mi tu kadzą – jak powiadał szczur na ołtarzu). Zawsze kończy się to tak samo w dłuższym lub krótszym okresie czasu.

Odrzucając logikę, która jest naszym jedynym narzędziem poznania i w efekcie panowania nad naturą narażamy się na szkody a nawet i katastrofy. Zaklinanie rzeczywistości czy doszukiwanie się nieistniejących w niej praw prowadzi do heglowskich ukąszeń oraz błędów i wypaczeń, ponieważ życie i rzeczywistość nie są ani logiczne, ani nielogiczne; są po prostu dane(Mises). Niejaki Trocki twierdził nawet, że: przeciętny człowiek będzie dorównywał poziomem Arystotelesowi, Goethemu lub Marksowi. A ponad tym poziomem wyłonią się kolejne szczyty. Dziś wiemy, jakie to były szczyty.

Obecnie znów największą popularnością cieszą się wszelkie pomysły i idee, które mają zapewnić wszystkim (albo prawie wszystkim) stabilizację i bezpieczeństwo. Nie każdy sobie zdaje z tego sprawę, że są to utopie i miraże proponowane przez ideologicznych doktrynerów, którzy zapewniają, że poznali uniwersalne zasady rządzące rzeczywistością. Nie dajmy się im zwieść. Ani co do tego, ani tamtego świata.

Uczciwi badacze i myśliciele zawsze otwarcie głosili ograniczone możliwości ludzkiego umysłu i nie dawali nieprawdziwej szansy odpowiedzi na najważniejsze egzystencjalne pytania stojące przed człowiekiem. Odpowiedzi na nie należą do dziedziny i porządku wiary, a nie nauki. Nie stwarzali iluzji, że istnieją recepty mogące na tym najlepszym ze światów wprowadzić powszechny ład i szczęśliwość raz i na zawsze. Człowiek jest niedoskonały i skłonny nader często do złego i bardzo często zdarzało się, że idee powszechnej miłości wprowadzał za pomocą knuta.

Warto być świadomym recenzentem polityków, ponieważ nieustannie szukają wyznawców i realizatorów swoich pomysłów. Mimo, że komunizm zbankrutował spektakularnie i nieodwołalnie to i tak są tacy( nie tylko na Kubie i Korei Północnej), którzy są gotowi przekonywać nas, że to wcale nie był zły pomysł. Uważają, że ludzki umysł nie zdolny do poznania prawdy i nie istnieje jedna logika dla wszystkich a różne jej (jedynie słuszne) klasowe i ideologiczne warianty. Jeszcze w uszach mamy słowa, że Wolność to właściwie rozumiana konieczność pewnego polityka o rewolucyjnym pseudonimie Lenin, którego w nagrodę za głoszenie takich koncepcji zamarynowano i wystawia się od dziesięcioleci na widok publiczny.

Prymas Tysiąclecia Stefan Kardynał Wyszyński miał na tę sprawę zdecydowanie inny pogląd: Gdy człowiek tak bardzo wydobędzie się z siebie, że ma już odwagę być poczytanym za nic, dopiero wtedy jest wolność, wspaniałość i zwycięstwo – najtrudniejsze, bo nad samym sobą.

Ideolodzy najchętniej zabraliby nam wolność i wtoczyli nasze myślenie w ramy doktryny. Często ich głosem są ludzie pracujący w mediach.

Wolność jest ni mniej ni więcej możliwością popełniania błędów i ponoszeniu z tego tytułu konsekwencji – każdy z nas musi mieć prawo do popełniania własnych błędów i tym się różni niewolnik od wolnego obywatela, który wybiera własną drogę i styl życia.