Zima tak oczekiwana przez wielu nie tylko z powodu świat czy ferii lub wspaniałych widoków, może być zdradliwa i bardzo niebezpieczna.
Pieszym trudno poruszać się na nieodśnieżonych i oblodzonych chodnikach. Osoby niepełnosprawne w tym czasie prawie w ogóle nie wychodzą z domu. Kto zatem jest odpowiedzialny w naszym kraju za prawidłowe odśnieżanie dróg i ulic, jakie przysługują nam prawa w przypadku doznania z tego powodu uszczerbku na zdrowiu?
Zima to okres częstych kontuzji i złamań przedramienia, zwichnięcia nadgarstka, skręcenia kostek u dzieci jak i osób starszych. Ordynatorzy Oddziałów Ortopedii, jak podają media,informują, że z roku na rok zwiększa się ilość urazów z przyczyn złego lub niedokładnego odśnieżania czy oblodzenia dróg i chodników.
UTRZYMANIE DRÓG I CHODNIKÓW
Obowiązujące w naszym kraju prawo reguluje ten problem. Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn. Dz. U.z 2007 r. nr 19 poz.115 z pózn zm.) wskazuje jednoznacznie, że zarządca drogi wraz z chodnikami oraz infrastrukturą towarzyszącą jest odpowiedzialny za jej prawidłowe, zgodne z obowiązującymi normami utrzymanie. Ustawa stanowi, że zarządca drogi w okresie zimowym ma prawo ustawiania na gruntach przyległych do drogi zasłon przeciwśnieżnych. To zarządca drogi według prawa jest odpowiedzialny za zapewnienie w okresie zimowym bezpieczeństwa w ruchu drogowym.
W razie wypadku z winy złego utrzymania drogi pieszy, czy też kierowca pojazdu ubiegający się o uzyskanie odszkodowania, winien ustalić kto jest zarządcą odcinka drogi na którym wypadek (kolizja) miała miejsce. Czy jest to droga krajowa, wojewódzka czy też gminna. Za prawidłowe utrzymanie autostrad (z wyłączenie spółek, które budowały i eksploatują autostrady na drodze osobnego porozumienia) odpowiedzialny jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, dróg krajowych – wojewoda, a dróg gminnych – burmistrz lub prezydent danego miasta.
W praktyce jednak występują też drogi nie zaliczone do przedstawionych powyżej kategorii dróg publicznych. Są to drogi leśne czy osiedlowe. Za prawidłowe utrzymanie tych dróg odpowiedzialne są podmioty zarządzające tymi terenami na których określona droga jest usytuowana. Np. na osiedlach są to spółdzielnie mieszkaniowe czy wspólnoty mieszkaniowe.
Za utrzymanie przystanków autobusowych i tramwajowych odpowiada Zarząd Transportu Miejskiego danego miasta.
Oprócz wskazanych obowiązków stanowiących o utrzymaniu dróg i autostrad ustawodawca nakazał utrzymanie w czystości przyległych do nich chodników i ciągów komunikacyjnych dla pieszych.
Jaki zatem istnieje katalog czynności wskazany w ustawie, w zakresie obowiązków ciążących na wskazanych powyżej podmiotach, w zakresie pozbycia się śniegu, błota, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników (wydzielonej części drogi służącej do ruchu pieszego położonej bezpośrednio przy granicy nieruchomości) w myśl art.5 ust.4 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu w czystości i porządku w gminach Dz. U. z 2005 r. nr 236 poz. 2008 z pózn. zm. To oczywiście utrzymanie jej w stanie bezpiecznym dla jej użytkowników.
Kolejnym miejscem niebezpiecznym zimą są wejścia do sklepów, kiosków czy punktów usługowych i gastronomicznych. Za utrzymanie tych miejsc odpowiadają właściciele lub najemcy tych lokali.
Dodatkowo właściciel lub zarządca nieruchomości zobowiązany jest do usuwania nawisów śnieżnych czy też sopli lodu zwisających z dachów tych obiektów. Prawo budowlane nakazuje wykonanie tych czynności właścicielowi lub zarządcy nieruchomości.
POSTĘPOWANIE ODSZKODOWAWCZE
Właściciele, lub zarządcy tych obiektów za nie wykonanie ww. czynności i spowodowanie wystąpienia zagrożenia dla zdrowia, życia lub mienia odpowiadają jak za popełnienie czynu niedozwolonego (art. 415 k.c.). Orzecznictwo ujęte w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 2005 r. (sygn. akt II CK 719/04).
W praktyce zatem poszkodowany, dochodząc swoich roszczeń odszkodowawczych winien wskazać, kto ponosi winę oraz jakich dopuścił się zaniedbań.
Wnosząc o odszkodowanie z tytułu utraty uszczerbku na zdrowiu winniśmy wykonać nw. czynności:
– Ustalić fakt powstania uszczerbku na zdrowiu lub szkody w mieniu szkody np. złamanie ręki, skręcenie nogi, uszkodzenie ciała w wyniku upadku, uszkodzenie felgi w pojeździe w wyniku wjazdu w „dziurę” na drodze, rozbicie szyby, uszkodzenie maski pojazdu itp.
– Określić czy szkoda powstała w przypadku zawinionego działania instytucji czy osoby. Oblodzony chodnik, nieodśnieżona droga publiczna, zerwanie i upadek lodu z dachu powodujący szkodę itp.
– Wskazać czy zaistniał związek przyczynowy między szkodą a działaniem lub zaniechaniem np. złamanie ręki spowodowane zaniechaniem odśnieżania śliskiego chodnika, uszkodzenie pojazdu spowodowane brakiem odśnieżania i powstanie kolein w nawierzchni itp.
W praktyce jednak liczyć się musimy z winą lub zaniedbaniem osób odpowiedzialnych za stan utrzymania drogi czy chodnika z uwzględnieniem występujących czynników przez nich niezależnych jak: intensywnych opadów śniegu, wystąpieniu dodatkowo gołoledzi itp. W takim przypadku ustawodawca zmniejszył odpowiedzialność tych osób. Jednak winny one uprzedzić korzystających z dróg czy chodników o zaistniałym niebezpieczeństwie w postaci tablicy lub znaku informującego o powstałym zagrożeniu.
Osoby chore i cierpiące z powodu zachowania braku równowagi, łamliwości, cukrzycy oraz epilepsji mogą mieć większe kłopoty z dochodzeniem swoich roszczeń odszkodowawczych. W praktyce mogą otrzymać umniejszone odszkodowanie.
Osoba poszkodowana może ubiegać się zatem o przyznanie odszkodowania:
– Jednorazowego zadośćuczynienia pieniężnego za doznany uszczerbek na zdrowiu (art. 445 k.c. w zw. z art. 444 k.c.).
– Zwrotu kosztów leczenia oraz wyrównania strat powstałych w mieniu np. remont pojazdu (art. 444 k.c. paragraf 1).
– Ubieganie się o rentę uzupełniająca z uwagi na wyrównanie różnicy dochodów poszkodowanego z uwagi na ograniczenia zdrowotne np. powstanie inwalidztwa i renty zdrowotnej (art. 444 k.c. paragraf 2 art. 447 k.c.).
– Ubieganie się o uzyskanie odszkodowania celem poprawy poszkodowanemu stanu zdrowia. Głównie związane z rehabilitacją po odbytym leczeniu specjalistycznym (art. 444 k.c. paragraf 2).
– Zwrotu kosztów zniszczonych rzeczy w wyniku wypadku czy kolizji np. odzieży, obuwia lub innych szkód majątkowych w pojeździe itp.
Wypłata odszkodowania następuje zgodnie z ustawą z dnia 21 września 2004 r. z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zarządcy danej nieruchomości (Dz.U. nr 207, poz. 2114).
Gdy nie mamy pewności kto jest odpowiedzialny za nieodśnieżony chodnik lub mamy problemy z egzekwowaniem jego uporządkowania, wystarczy bezpłatny telefon do Straży Miejskiej na numer 986.
Oczywiście zdarzyć się może, że o fakcie odszkodowania lub zadośćuczynienia może zdecydować właściwy sąd.
Zrozumiałym jest, iż w czasie wypadku czy kolizji jesteśmy w szoku. Niejednokrotnie ból po powstałym urazie uniemożliwia komunikację czy zbieranie danych do odszkodowania. Ale warto, o ile istnieją takie możliwości, zebrać jak najwięcej danych, wykonać zdjęcia telefonem komórkowym, poprosić świadków o personalia. Może to w przyszłości zminimalizować trudy i nerwy związane z dochodzeniem roszczeń odszkodowawczych czego osobiście nikomu nie życzę.
Autorstwo: poznaniak
