Moj drogi caracajou.

[ o Nowym Ekranie i wolnym czasie]

Wszyscy wiemy, co oznacza "wolny czas" w świecie maszyn i masowej produkcji. "Wolny czas" oznacza, że kiedy człowiek odejdzie od taśmy, ma do wyboru cały wachlarz rozrywek. Jeśli chce, może przeczytać gazetę i dowiedzieć się z niej, że wiwatujący tłum powitał księcia Fontarabii, gdy zszedł on z pokładu swego jachtu "Atlantis"; że wielcy amerykańscy finansiści przeprowadzają nowe fuzje finansowe; że Nowoczesna Dziewczyna to urocze stworzenie, pomimo (lub za sprawą) swoich krótkich włosów i spódniczek mini; i że prawdziwa religia, której szukamy w kościołach, polega na tolerancji i postępie społecznym, jak również na tym, by odprawiać śluby, rozwody i pogrzeby bez żadnej wzmianki o dokładnym znaczeniu tych ceremonii.

Z drugiej strony człowiek, który woli inaczej spędzać czas wolny, może pójść do kina. Ujrzy tam ożywioną scenę powitania księcia Fontarabii przez wiwatujące tłumy po zawinięciu do portu jachtu "Atlantis"; następnie zobaczy amerykański film o amerykańskich finansistach, zaś aktorzy będą wspaniale oddawać każde drgnienie powieki i skrzywienie ust, towarzyszące zazwyczaj przeprowadzaniu wielkich fuzji finansowych; będzie tam również urocza i pełna temperamentu bohaterka, łatwo rozpoznawalna jako Nowoczesna Dziewczyna po swych krótkich włosach i mini spódniczkach; niewykluczone, że pojawi się też poczciwy duchowny, który wyjaśni, że prawdziwa religia polega na tolerancji, postępie i na udzielaniu ślubów i pogrzebów każdemu, kto akurat jest pod ręką.

Przyjmijmy jednak, że jakiś człowiek nie żywi upodobania do kina i sztuk pokrewnych, lecz, dajmy na to, woli czytać powieści. Bez najmniejszego trudu znajdzie popularną powieść o rozterkach poczciwego duchownego, który powoli odkrywa, że prawdziwa religia polega na postępie i tolerancji; wspomaga go w tym Nowoczesna Dziewczyna, zaś jej krótkie włosy i mini spódniczki głoszą wszem i wobec zupełną obojętność wobec kwestii, kto powinien uzyskać pogrzeb, a kto rozwód; całkiem też możliwe, że w powieści wystąpi amerykański finansista przeprowadzający wielkie finansowe fuzje, lub że pojawi się jakiś książę krwi; jacht w każdym razie będzie na pewno.

Są jednak jeszcze inne rozrywki – mamy na przykład wspaniałą instytucję radia, dzięki której każdy może wysłuchać najnowszych wiadomości o wielkiej fuzji finansowej, przeprowadzonej przez amerykańskich finansistów; albo pogadanki doradzającej, w jaki sposób Nowoczesna Dziewczyna ma skracać włosy i spódniczki; albo fragmentów kazania wielkiego kaznodziei, który ogłasza światu rewelacyjną nowinę, że prawdziwa religia polega na tolerancji i postępie społecznym, a nie na dogmatach wiary; z całą pewnością zahuczy również grzmot oklasków i wiwatów, witających księcia Fontarabii, gdy schodził z pokładu swego wspaniałego jachtu "Atlantis".

Tak, tak – współczesny człowiek w czasie wolnym od pracy ma przed sobą do wyboru zaiste cały wachlarz wyszukanych i starannie dobranych rozrywek.