Sienkiewicz i panny o czułych sercach a Ligja z „Quo Vadis”

„Przygotowywałem się do ‘Quo Vadis’” – mówił Sienkiewicz autorowi książki Polska jako rycerz wśród narodów (1) – „przez ośmnaście miesięcy, a była to moja pierwsza poważna wycieczka na pole klasycyzmu. Napisanie Trylogii stokroć więcej trudności przedstawiało, wymagało starannych poszukiwań, a przy tem trzeba było studiować odwieczne zawsze prawie niejasne źródła.”

Sienkiewicz i panny o czułych sercach a Ligja z „Quo Vadis”

Opowiadają zabawne zdarzenie, związane z ukazaniem się „Quo Vadis” w felietonie jednego z dziennikarzy polskich.

Gdy w toku powieści wypadło, że Ligja została uwięziona, zjawiła się u autora deputacya, z panien o czułych sercach złożona, z prośbą, by nie dozwolił na śmierć bohaterki w więzieniu.

„Przecie to tak łatwo zrobić, niech ucieknie”, zadecydowała naiwnie jedna z panien. „Ligja powinna tylko napisać list do narzeczonego, a już on wszystko urządzi”.

Sienkiewicz uśmiechnął się i prosił panienkę, by sama do niego taki list napisała. W kilka dni później otrzymał liścik panienki.

„Droga Ligjo! Powinnaś napisać do Winicyusza, ale choroba zapewne odebrała ci zdolność pisarską.

Przyślij więc najprostszy, bez żadnych stylizowań list do niejakiego pana Henryka Sienkiewicza, który tu zamieszkał w Warszawie, w kilka wieków później. Jestem przekonana, że gdy go poprosisz, urządzi całą sprawę tak, że korespondencya będzie niepotrzebna.

Ściskam cię serdecznie”…

* * * * *

 (…) Uważam za rzecz zupełnie właściwą, że dziś po raz pierwszy, prawdziwą Polskę, kraj Sienkiewicza, przedstawia narodowi amerykańskiemu rodowity Amerykanin. Wyznać muszę, że zwykle ogarnia mnie lęk, gdy biorę do ręki utwory cudzoziemców, opisujących Polskę i nas Polaków. Tyle już się ukazało nieprawdziwych, poprzekręcanych, śmiesznych.

Ale te „wrażenia” są tak sympatycznie napisane, tyle w nich spostrzegawczości, a zarazem bezstronności i sprawiedliwości, iż z prawdziwą przyjemnością polecam tę książkę mieszkańcom drogiej mi ziemi amerykańskiej. (…)

Helena Modrzejewska Chłapowska we Wstępie do książki Polska jako rycerz wśród narodów.

* * * * *

1.  Louis E. Van Norman „Polska jako rycerz wśród narodów”, opracowała Emilia Węsławska, Warszawa 1908.