1905 – Rok chemicznej sławy cz.3

Nowemu, pełnemu wariantowi Układu Okresowemu Pierwiastków (UO) poświęcam.

Pisząc pierwszy wariant swojego UO Mendelejew przypuszczał, że powinien on rozpoczynać się "zerową" grupą, ale ponieważ nie posiadał namacalnych dowodów dla takich przypuszczeń, to o nich publicznie nie wyrażał się.

Jednak, gdy w 1894 r. Lord Rayleigh i W. Ramsay ogłosili w Oxfordzie o odkryciu argonu, to takie dowody zaczęły się pojawiać.

Czy Mendelejew mógł o nich znać w 1902 r., to jest wtedy, gdy pisał swoją pracę o rozumieniu światowego eteru? Jednoznacznie tak! O tym jak szybko rozchodziły się informacje w konkretnym środowisku niech świadczy taki przykład: argon odkryto w 1894 r., a w 1895, polski chemik, Karol Olszewski, dokonał jego skroplenia.

W bardzo krótkim czasie okryto jeszcze cztery takie inertne gazy.

Kiedy Mendelejew przekonał się o elementarności tych pierwiastków, stało koniecznym wprowadzenie ich do UO i to w oddzielną grupę. Tym razem, mając twarde podstawy dla swoich decyzji Mendelejew wprowadził inertne gazy do grupy, którą oznaczył symbolem "zero" (o czym można się przekonać patrząc na foto aktualizowanego wariantu Tablicy).

Mimo tego, że grupa zerowa znalazła swoje miejsce, Mendelejew rozumiał, że Tablica nie jest skończona. W niej brakowało mu conajmniej dwóch pierwiastków, o masach mniejszych od masy wodoru.

W swoich rozważaniach Mendelejew oznaczał te dwa pierwiastki symbolami x i y.

Interesujące jest to, że własności pierwiastka y porównywał Mendelejew z własnościami helu, który zaliczał do grupy "zerowej". A o masie pierwiastka x twierdził, że oscyluje blisko zera.

W ostatnim wydaniu książki "Podstawy chemii", dokonanym jeszcze za życia Mendelejewa, gdrupa inertnych gazów liczyła 5 pierwiastków. Dzisiaj jest ich już 7 i widocznie wszyscy doszli do wniosku, że atomy x i y, z masą atomową mniejszą od 1 nie będą odkryte.

W nowej, dopisanej przez Bazijewa Tablicy, grupa inertnych gazów została uzupełniona dwoma pierwiastkami. Są to elementarny atom i mononeutron.

Samą charakterystyczną cechą zerowej grupy jest to, że 8 z 9-ciu składników tej grupy nie posiada nadmiernej ilości elektronów. Tylko u radioaktywnego rodonu jest taki elektron i to on włażnie zabezpiecza temu pierwiastkowi radioaktywność.

Pierwiastki tej grupy posiadają najniższy nadmierny ładunek, co nadaje im chemiczną obojętność i małą wartościowość, przy tym, wielkość ich ładunku jest uwarunkowana tylko tym, że jedne z nich posiadają nadmierną ilość elektrin, a drugie – ich niedobór.

Oprócz tych dwóch pierwiastków, realnie istniejących w przyrodzie, w nowym wariancie Tablicy znalazły swoje miejsce elektron i elektrino, przedstawiające pierwotną materię, niepodzielną i niezniszczalną.

One zostały wprowadzone do Tablicy bez numerów, co podkreśla ich prawdziwą elementarność, w odróżnieniu od wszystykich innych pierwiastków, które są ciałami kompozycyjnymi.

Tylko jeden z transuranowców, pluton, znalazł swoje miejsce w Tablicy, i to tylko dlatego, że jest używany przez człowieka na skalę przemysłową. Transuranowce nie występują w Przyrodzie w naturalnym stanie i dlatego zostały z Tablicy usunięte.

Podstawą dla zbudowania nowej Tablicy posłużyły pogłębione badania zjawiska elektrolizy. Rezultaty tych badań zostaną opublikowane w oddzielnej publikacji., dzisiaj tylko zasygnalizuję, że doprowadziły one do wyprowadzenia równania dla liczby Faradaya oraz ustalenia dokładnych wartości potencjału elektrodowego wszystkich metali (73) i niemetali (30).

Oprócz powyższego, udało się ustalić, że istnieją dwa atomy wodoru, dwa atomy deuteru, dwa atomy litu i boru, a He-3i He-4 nie są izotopami, a przedstawiają dwa różne pierwiastki, tak jak atomy litu i boru.

Dla trzech pierwiastków nie znaleziono odpowiednich danych, co nie pozwoliło ustalić ich miejsca w szeregu napięciowym – są to aktyn, protaktyn i astat.

Jestem zobowiązany uprzedzić czytelników, że prof. Bazijew przywrócił do użytku termin "waga atomowa" w miejsce "masa atomowa". Według niego waga atomowa wyraża się ilością elementarnych atomów w i-tym pierwiastku UO. Na przykład, 238U posiada wagę atomową A = 237,764616448 elementarnych atomów.

W nowym wariancie Tablicy nie tylko znalazła swoje miejsce "zerowa" grupa, ale również "zerowy" okres, do którego weszły mononeutron, elektron i elektrino.

W tym wariancie, kobalt i nikiel zamieniły się miejscami, a w miejsce 40Ar wprowadzono 38Ar, co jest zgodne z zasadą założoną jeszcze przez Mendelejewa, sens której polega na tym, że każdy okres zaczyna się od inertnego pierwiastka, a następujący za nim pierwiastek grupy I zawsze powinien mieć większą wagę atomową.

Oczywiście, po wprowadzeniu do Tablicy grupy "zero", grupa VIII uległa likwidacji.