13.DUCH ŚWIĘTY ŹRÓDŁEM CHRZEŚCIJAŃSKIEGO MĘSTWA

Rekolekcje Jana Pawła II na temat Ducha Świętego

DUCH ŚWIĘTY 

ŹRÓDŁEM CHRZEŚCIJAŃSKIEGO MĘSTWA 

1. Ludziom współczesnym, szczególnie narażonym na ataki, zasadzki i pokusy świata, potrzeba daru męstwa, a więc odwagi i wytrwałości w walce z duchem zła, który osacza ludzi żyjących na ziemi, by ich zwieść z drogi do nieba. Zwłaszcza w chwilach pokusy lub cierpienia wielu może się zachwiać i ulec. Również chrześcijanom grozi zawsze niebezpieczeństwo odstępstwa od ich wzniosłego powołania, odejścia od logiki łaski, którą otrzymali wraz z chrztem jako zadatek życia wiecznego. Właśnie dlatego Jezus objawił nam i obiecał Ducha Świętego jako pocieszyciela i obrońcę (por. J 16,5-15). To On udziela nam daru nadprzyrodzonego męstwa, dzięki któremu uczestniczymy w mocy i stałości Istoty Bożej (por. św. Tomasz, Summa Theol. I-II, q 61, a. 5; q. 68, a. 4). 

2. Już w Starym Testamencie znajdujemy liczne świadectwa działania Ducha Bożego, który wspierał pojedyncze osoby, ale także cały lud w trudnych sytuacjach dziejowych. Dopiero jednak Nowy Testament objawia w sposób szczególny moc Ducha Świętego i przynosi wierzącym obietnicę Jego obecności i działania w każdej walce aż do ostatecznego zwycięstwa. Mówiliśmy już o tym wielokrotnie w poprzednich katechezach. Dziś przypomnę tylko, że w Zwiastowaniu Duch Święty został objawiony i udzielony Maryi jako «moc Najwyższego», która swym działaniem ukazuje, że «dla Boga (…) nie ma nic niemożliwego» (Łk 1,35-37). 
W dniu Pięćdziesiątnicy Duch Święty, objawiwszy swą moc w znaku «gwałtownego wichru» (Dz 2,2), napełnia Apostołów i innych, którzy «znajdowali się (…) na tym samym miejscu» (Dz 2,1), nową mocą obiecaną przez Jezusa w mowie pożegnalnej (por. J 16,8-11) i na krótko przed Wniebowstąpieniem: «gdy Duch Święty zstąpi na was, otrzymacie Jego moc» (Dz l 8 por. Łk 24,49). 

3. Mowa tu o mocy wewnętrznej, zakorzenionej w miłości (por. Ef 3,17), o której św. Paweł pisze do wiernych Efezu: oby Ojciec « według bogactwa swej chwały sprawił w was przez Ducha swego wzmocnienie siły wewnętrznego człowieka» (Ef 3,16). Paweł modli się do Ojca o to, by adresatom jego Listu dał ową moc z wysoka, którą tradycja chrześcijańska zalicza do darów Ducha Świętego, nawiązując do tekstu Izajasza, który wymienia je jako cechy Mesjasza (por. Iz 11,2 n.). Duch Święty, pośród innych darów przepełniających Jego najświętszą istotę, udziela także męstwa wyznawcom Chrystusa, który był najdoskonalszym wzorem tej cnoty w swoim życiu i śmierci. Można powiedzieć, że chrześcijanin toczący duchowe zmaganie otrzymuje udział w męstwie Krzyża! 
Duch Święty oddziałuje nieustannie i głęboko na życie chrześcijanina, we wszystkich jego momentach i aspektach, aby nadać właściwy kierunek ludzkim dążeniom, a więc prowadzić je drogą bezinteresownej miłości Boga i bliźniego na wzór Jezusa. W tym celu Duch Święty umacnia wolę człowieka, aby potrafił oprzeć się pokusom, zwyciężać w walkach wewnętrznych i zewnętrznych, pokonywać moce zła, a zwłaszcza szatana, podobnie jak Jezus wyprowadzony przez Ducha na pustynię (por. Łk 4,1) oraz prowadzić życie zgodne z Ewangelią. 

4. Duch Święty daje chrześcijaninowi moc wierności i cierpliwości, wytrwania na drodze dobra i w walce ze złem. Już w Starym Testamencie prorok Ezechiel ogłaszał ludowi Bożą obietnicę: «Ducha mojego chcę tchnąć w was», by skłonić lud do wierności w Nowym Przymierzu (Ez 36,27). W Liście do Galatów wśród owoców Ducha Świętego św. Paweł wymienia cierpliwość, wierność i opanowanie (por. Ga 5,22-23). Są to cnoty niezbędne w konsekwentnym życiu chrześcijańskim. Wśród nich wyróżnia się «cierpliwość», która jest cechą miłości (por. l Kor 13,4), rozlaną w duszy przez Ducha Świętego wraz z samą miłością (por. Rz 5,5), i stanowi element męstwa, które należy okazywać w zmaganiu ze złem i znoszeniu utrapień życia i śmierci. Cierpliwość idzie w parze z «wytrwałością», która oznacza ciągłość w spełnianiu dobrych uczynków i pozwala pokonać trudność, jaką stanowi długa droga do przebycia. Podobna do niej jest 
«stałość», która pozwala trwać w dobru wbrew wszystkim zewnętrznym przeszkodom. Obydwie te cnoty są owocami łaski, która pozwala człowiekowi iść przez całe życie drogą dobra (por. św. Augustyn, De persevemntia, c. 1: PL 45,993; De corrept. et gmtia, c. 12: PL 44,937). 
Każdy chrześcijanin musi okazywać męstwo, by wytrwać w cnocie, bo nawet jeśli żyje w stanie łaski, narażony jest na niebezpieczeństwa wolności, jak podkreślał św. Augustyn w sporze ze zwolennikami Pelagiusza (por. De corrept. et gratia, c. 12). Ale Duch Święty daje nadprzyrodzoną siłę, pozwalającą spełniać wolę Bożą i postępować w życiu zgodnie z przykazaniami Chrystusa. Św. Paweł pisze: «Prawo Ducha, który daje życie w Chrystusie Jezusie, wyzwoliło cię spod prawa grzechu i śmierci» (Rz 8,2). Dzięki temu chrześcijanie mogą postępować według Ducha i czynić to, co nakazuje Prawo (por. Rz 8,4), a więc spełniać wolę Bożą. 

5. Duch Święty daje również moc spełniania apostolskiej misji powierzonej wybranym głosicielom Ewangelii, a w pewnym stopniu także wszystkim chrześcijanom. Dlatego Jezus, pozostawiając swoim uczniom misję do spełnienia, każe czekać na dzień Pięćdziesiątnicy, kiedy to otrzymają moc Ducha Świętego: «gdy Duch Święty zstąpi na was, otrzymacie Jego moc» (Dz 1,8). Dopiero dzięki tej mocy będą mogli stać się świadkami Ewangelii aż po krańce ziemi, zgodnie z wolą Jezusa. 
We wszystkich epokach aż po dzień dzisiejszy Duch Święty daje siłę do tego, by poświęcić wszystkie zdolności i zasoby otrzymanej misji, zaangażować w nią wszystkie talenty, spędzić w jej służbie całe życie, a jeśli trzeba – oddać je bez reszty. To Duch Święty dokonuje cudów poprzez apostolskie dzieła Bożych ludzi i Kościoła, przez siebie wybranych i natchnionych. To Duch Święty zapewnia przede wszystkim skuteczność tego działania, bez względu na własne możliwości powołanych. Mówi o tym św. Paweł w Pierwszym Liście do Koryntian, określając swoje głoszenie nauki jako ukazywanie ducha i mocy (por. l Kor 2,4), a więc jako apostolat spełniany «mocą znaków i cudów, mocą Ducha Świętego» (Rz 15,19). Św. Paweł przypisuje wartość swojego ewangelizacyjnego dzieła właśnie mocy Ducha Świętego. 
Także pośród ogromnych niekiedy trudności, jakie napotyka praca apostolska, Duch Święty daje moc wytrwania, przywraca odwagę i wspomaga tych, którzy doznają pokusy, by zrezygnować z wypełnienia swej misji. Doświadczyła tego już pierwsza wspólnota chrześcijańska, kiedy bracia prześladowani przez przeciwników wiary modlili się: «A teraz spójrz, Panie, na ich groźby i daj sługom Twoim głosić słowo Twoje z całą odwagą (…) Po tej modlitwie zadrżało miejsce, na którym byli zebrani, wszyscy zostali napełnieni Duchem Świętym i głosili odważnie słowo Boże» (Dz 4,29.31). 

6. To Duch Święty umacnia prześladowanych, którym sam Jezus obiecał: «Duch Ojca waszego będzie mówił przez was» (Mt 10,20). Zwłaszcza męczeństwo, które Sobór Watykański II określił jako «dar szczególny i najwyższą próbę miłości», jest heroicznym aktem męstwa, inspirowanym przez Ducha Świętego ( Lumen gentium, 42). Dają temu świadectwo liczni święci męczennicy, mężczyźni i kobiety wszystkich czasów, którzy umieli przyjąc śmierć dzięki bezmiarowi miłości płonącej w ich sercach. Św. Tomasz, analizując wiele przykładów starożytnych męczenników, w tym także młodych dziewcząt, i badając odnośne teksty Ojców, dochodzi do wniosku, że męczeństwo jest najdoskonalszym aktem ludzkim, bowiem wypływa z miłości miłosiernej i jest najwyższym wyrazem jej doskonałości (por. Summa Theol. II-II, q. 124, a. 3). Sam Jezus mówi o tym w Ewangelii: «Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich» (J 15,13). 
Na zakończenie wypada wspomnieć o sakramencie bierzmowania, w którym dar Ducha Świętego zostaje udzielony ad robur. dla umocnienia. Ma on obdarzyć męstwem, potrzebnym w chrześcijańskim życiu oraz w apostolstwie świadectwa i działania, do którego wezwani są wszyscy chrześcijanie. Jest rzeczą znamienną, że ryt poświęcenia krzyżma świętego nawiązuje do namaszczenia, jakiego Duch Święty udziela męczennikom. Męczeństwo jest najwyższą formą świadectwa. Kościół wie o tym i ufa, że Duch wspiera —gdy to jest konieczne — świadectwo wiernych, sięgające czasem szczytów heroizmu. 

26.6.1991