Złote Żniwa Salomona Morela

W 1949 r. ambasador ZSRR w Polsce Wiktor Lebiediew, napisał – W Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego poczynając od wiceministrów, poprzez dyrektorów departamentów, nie ma ani jednego Polaka, wszyscy są Żydami.

Złote Żniwa Salomona Morela
 

Salomon Morel –  Pochodził z rodziny żydowskiej.  Po wybuchu wojny wrócił do rodziców do Garbowa. Chcąc uniknąć pobytu w getcie, rodzina Morelów musiała się ukrywać. W czasie wojny Salomon wraz z bratem ukrywał się w gospodarstwie Józefa Tkaczyka, w Garbowie (Józef Tkaczyk został w 1983 r. uhonorowany medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata). W celu zdobycia pieniędzy i żywności organizował wraz z bratem i grupą innych napady rabunkowe na mieszkańców wiosek. Grupa została schwytana przez GL, Morel całą odpowiedzialność zrzucił na swojego brata i został wcielony do pododdziału gospodarczego GL.

Zgoda (obóz pracy) w Świętochłowicach.
W lutym 1945 skierowano do obozu pierwsze osoby zatrzymane przez funkcjonariuszy urzędów bezpieczeństwa, milicji oraz NKWD. W początkowym okresie obozem kierowały dwie osoby przybyłe na Górny Śląsk z województwa lubelskiego: Aleksy Krut oraz Salomon Morel. Od czerwca 1945 obozem kierował samodzielnie Salomon Morel. Wśród więźniów obozu większość stanowili Ślązacy oraz obywatele III Rzeszy ale znaleźli się tam również Polacy spoza Śląska oraz co najmniej 38 obywateli innych państw niż Niemcy i Polska. Do obozu kierowano na podstawie decyzji władz bezpieczeństwa.
W obozie panował głód, a strażnicy systematycznie kradli żywność przeznaczoną dla uwięzionych. Warunki sanitarno-bytowe były katastrofalne. W krótkim czasie plagą obozu stały się wszy, pluskwy i szczury. Pojawiły się także groźne choroby epidemiczne: czerwonka i tyfus.  W katowaniu więźniów uczestniczył naczelnik Morel, który bił więźniów pięściami, gumową pałką lub taboretem. Nieustalona liczba więźniów została zastrzelona przez strażników podczas próby ucieczki z obozu lub zakatowana przez funkcjonariuszy obozu. W obozie miały miejsce przypadki rzucania się uwięzionych na druty pod napięciem oraz samobójstwa przez powieszenie.
IPN udokumentował, liczbę zmarłych w obozie na 1855 osób. Istnieją jednak przesłanki aby całkowitą liczbę ofiar w okresie od lutego do listopada 1945 roku szacować na około 2,5 tysiąca.
Obóz został zlikwidowany 16 listopada 1945 roku, zaś Salomon Morel został przeniesiony na stanowisko komendanta do innego obozu. W 1946 r. władze PRL odznaczyły go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
W lutym 1949 r. Morelowi powierzono stanowisko komendanta Centralnego Obozu Pracy w Jaworznie, który po zakończeniu Akcji "Wisła" został przekształcony w Więzienie Progresywne dla Młodocianych Przestępców.

Od 1956 roku pracował w różnych zakładach karnych na terenie Śląska. W 1960 otrzymał odznakę Wzorowego Funkcjonariusza Służby Więziennej. W 1964 na Wydziale Prawa i Administracji UW obronił pracę magisterską  –Praca więźniów i jej znaczenie. Był m.in. naczelnikiem Wojewódzkiego Aresztu Śledczego w Katowicach, skąd odszedł na emeryturę w 1968 r. Miał stopień pułkownika służby więziennej.

W lipcu 2005 Izrael odmówił wydania Morela polskim władzom, gdyż prawo izraelskie nie przewiduje ekstradycji swoich obywateli. Ówczesny minister sprawiedliwości Andrzej Kalwas zapowiedział wtedy, że nie będzie kolejnych starań o jego wydanie. Za Salomonem Morelem wystosowano list gończy.

• W lutym  2006 na kilka miesięcy zawieszono wypłacanie S. Morelowi emerytury z Biura Emerytalnego Służby Więziennej – podstawą do tego był brak kilku dokumentów, które jednak Morel dosłał pocztą.
• 14 lutego 2007 Salomon Morel zmarł w Tel Awiwie.
• tekst – wybrane fragmenty z Wikipedii

film dok – Jaworzno – obóz dwóch totalitaryzmów

część 1

http://lokis1271.wrzuta.pl/film/6WTZPjbbxhN

część 2

http://lokis1271.wrzuta.pl/film/7wjyDdhfh4n/jaworzno_oboz_dwoch_totalitaryzmow_tvp_historia_2008_cz2