Zdarzyło się w Krakowie

Kto nie był, niech żałuje. Spotkanie było tak wyjątkowe, że Grupa inicjatywna wycofała z programu przyjęcie podsumowującego Memoriału.

Było nas 25 osób, głównie Krakusów, Małopolan, ale z mocnym patronatem Warszawy (Ryszard Opara, Piotr Marzec), wsparciem Podkarpacia i Śląska. Powitała nas Lucyna Marszałek, kierująca Centrum Kultury Ruczaj, instytucją miejską korzystającą nieodpłanie z pomieszczeń Kościoła katolickiego. Interesujące patnerstwo, bogato owocujące dla lokalnej wspólnoty mieszkańców. Wiem bo jestem jednym  z nich. W imieniu Grupy Inicjatywnej Spotkania, podziękowałem Pani Lucynie za przygarnięcie.     

Początek Spotkania był również otwarciem wystawy rzeźby Ewy Konstantinovskiej – Wójcik. Znamienitej artystki, autorki wielu prac  o różnych wielkościach i przeznaczeniu. Blogerom i komentatorom Nowego Ekranu znanej ze zobrazowania modelu Kairos. 

Tematykę Spotkania zarysował dr Leopold Zgoda. Było i o gospodarce i o polityce i o kulturze. W tym o edukacji, która uspójnia całą naszą społęczną aktywność, przenikając wszytkie dziedziny. I wiążąc pokolenia. Edukacji wymagającej obecnie refleksji i przemian. Bo rewolucja komunikacyjna, bo Kairos, bo Cyberarche. I Kraków jako ośrodek troski o pamięć i tożsamość Polski.

A kłopot z Polską zawiera się między innymi w języku. To teza drugiego z wprowadzających referatów Piotra Marca. Teza o Wielkiej Mistyfikacji i abdykacji suwerena, którym powinno być w Rzeczpospolitej społeczeństwo, a nie jest. Teza która po artykule Piotra wywołała wśród czytelników Nowego Ekranu żywą dyskusję, więc i w Krakowie wrósł las rąk. Pewnie starczyło by tego wprowadzenia na pięć godzin żywej dyskusji, ale ..  

Trzymający się Regulaminu, zapowiedziałem drugą, analityczną fazę Spotkania. Gospodarka: czyli własność i wolność pod przewodnictwem Jerzego Wawro. Polityka: czyli demokracja bezpośrednia pod przewodnictwem Piota Marca. Kultura: czyli edukacja pod przewodnictwem Józefa Ratajczaka.

Jurek i Piotr zrelacjonują przebieg swoich części osobiście, ja zastąpię Józefa w relacji z zagadnienień edukacyjnych.

Zaczęłło się od trzęsienia ziemi. Takie wrażanie wywarł Lech Haydukiewicz ze stowarzyszenia Sternik pokazują na realnych przykładach jak rodzice przejęli odpowiedzialność za konkretne szkoły spersonalizowanej edukacji. W kontekście standardu metodyki i relacji z rodzinami w "zwykłej polskiej szkole", szkoły Sternika jawią się jak twory z innej cywilizacji. Cywilizacji gdzie wychowanie jest w stu procentach odpowiedzialnością rodzin, gdzie nauczyciele służą wartościom znaczącym dla rozwoju kulturowego, gdzie szkoły rozbudzają w dzieciach ciekawość poznania i szacunek do prawdy. Chciało by się jeszce od prelegenta usłyszeć, że Polskie państwo wspiera szkoły działajace dzięki ofiarności obywateli, zgodnie z konstytucyjną zasadą subsydiarności. Niestety nie. Póki co nasza administracja traktuje ofiarność rodziców jako fanaberię tych co im zbywa i zamiast zwiększać wspracie ze źródeł budżetowych, zmniejsza dotację przyznawaną na ucznia w stosunku do poziomu w "swoich" szkołach. Ten problem, problem braku klarownej zasady współpłatności rodziców i budzet państwa za edukację, wydaje się obecnie największą barierą przed geometrycznym przyrostem liczby szkół Sternika w Polsce. A nawet szerzej. Problem braku klarownej zasady współpłatności wydaje się być główną baierą uspołecznienienia edukacji. 

Drugi z wykładowców, Piotr Bożek przedstawił zagadnienia Rewolucji w edukacji z perspektywy rodzica uczestniczącego w życiu "zwykłej polskiej szkoły". I wskazał, że aktywność taka jest dobrem rzadkim. Podobnie jak rzadko zdarzają się atrakcyjne lekcje prowadzone metodą warsztatową, jak brak jest atrakcyjnych cyfrowych podręczników, zredagowanych w nowoczesnej multimedialnej formule, jak brak jest troski wspólnot lokalnych o rozwój swojej szkoły. Zdaniem Pana Piotra w po reformie systemu nie będzie: (i) szkół w tradycyjnym rozumieniu budynku – zastąpią je Centra Edukacyjne, które połączą w sobie funkcje szkół, domów kultury, klubów sportowych (niekomercyjnych), klubów fitnes, (ii) klas – zastąpią je zmienne w czasie i przestrzeni „grupy edukacyjne”, „grupy zadaniowe” itp. (iii) unifikacji – zastąpi ją różnorodność, kreatywność. Natomiast w systemie edukacji pojawią się: (i) autonomia (przyznanie uczniowi Wolności i Odpowiedzialności), (ii) uniwersalność – bo w życiu nie będziemy „księgowym” czy „strażakiem”, lecz CZŁOWIEKIEM, który może pełnić różne role, funkcje zawody, funkcje w ciągu swojego życia, (iii) Totalna Nauka Życia. 

Trzeci z wykłądowców Grzegorz Talar (bloger Andarian) postawił przed najdalej idącą wątpiwość. Czy próby uregulowania praw autorskich ACTA nie prowadzą do całkowitego skomercjalizowania i zawłaszczenia zasobów wiedzy. Czy poprzez wykorzystanie techniczych warunów do totalnej kontroli naszych działań, nie grozi nam zawłaszczenie przez oligarchów korzyści z rozporządzania wiedzą. Wiedzą bez której użytkowanie w procesach gospodarczych zasobów naturalnych i pracy, prowadzić będzie do ich marnotrawstwa. Wątpliwość ta nie jest podejmowana w publicznej debacie. Tu eksponowane są techniczne, mozliwości dostępu do nieograniczonych zasobów wiedzy, mówi się o rewolucji otwatej edukacji, Andarian przestrzega.

Jako czwarty występujących przedstawiłem krakowskie doświadczenia w rozwijaniu pedagogiki kultury pamieci. Wspomagłem się przy tym treściami ze strony www.historiakrajobrazu.pl oraz z blogu Leopolda Zgody na S24 (http://lubczasopismo.salon24.pl/obserwatorium/post/416690,pytanie-o-sens-nauczania-historii). Wypracowywana metodyka jest obecnie w początkowej fazie pilotażowego wdrażania. Szukamy wsparcia dla opracowana cyfrowego podręcznika, dla przeprowadzenia krusów dla rodziców. Ale już jesienią owoce powinny być dojrzałe. Krakowski węzeł Ruchu Egzekucji Praw Oświatowych w akcji.

W dyskusji najczęściej nawiązywano do praktyki szkół Sternik. A jak tam z czesnym, a jak z podziałem klas dla dziewcząt i chłopców, a jak z nauką religii i formacją chrześcijańską …

Piętnaście minut przed zakończeniem ostatniej części prowadzący oddał mi możliwość uzgodnienia Memoriału Blogerów Komentatorów obecnych na Spotkaniu. Nie było tak źle, bo dzięki wcześniejszej publikacji projektu Memoriału w sieci dysponowaliśmy nawet dwoma propozycjami. Moją wyjściową i pocieninioną przez Krzysztofa Chrobota. Wystarczyło zatem starannie przeczytać, grzecznie zapytać, aklamacja i do domu.  

Tymczasem ja zaproponowałem zrezygnowanie z tego konferencyjnego standardu. Całe spotkanie było tak autentyczne, jego uczestnicy odnosili się z takim zdyscyplinowaniem dla czasu i przedmiotu wystąpień, że sztampowe przyjęcie Memoriału, naruszyło by ten wyjątkowy klimat otwartości i szacunku. A przecież mamy sieć. W cyberprzestrzennym czasie Kairos nie musimy upychać inspiracji, inicjacji i integracji w kwadrans. Możemy przemyśleć wysłuchane treści i zatrzymać się przy polerowaniu konkluzji. Propozycja została przyjęta, uzgodniliśmy dokonanie finalnych uzgodnienień przed 30 maja. Poniżej publikuję drugą wersję propozycji Memoriału.

Dziękuję wszystkim, którzy przyjęli zaproszenie inicjatorów Spotkania, wszystkim, którzy pomogli w jego przeprowadzeniu.

Do zobaczenia się z Państwem 🙂

1. To rodzice dziecka, a następnie student powinni decydować, czego i w jaki sposób, jakimi metodami ma być nauczany – a nie ministerstwo oświaty.
2. Rewolucja komunikacyjna otwiera przez społeczeństwami nowe możliwości korzystania z zasobów wiedzy.
3. Wykorzystanie możliwości „otwartych zasobów wiedzy” wymaga zmiany metod uczenia, zmiany modelu (paradygmatu) szkolnictwa, zmiany ustroju edukacyjnego.
4. Dla najlepszego wykorzystania personalizacji edukacji celowym jest wzmocnienie prawne roli samorządów szkolnych, takich jak: komitetów rodzicielskich, Rady szkoły, Federacji miejskiej rad szkoły oraz Federacji miejskiej szkół wyższych.
5. Studia muszą być odpłatne. Student ma prawo zaciągnąć kredyt z odroczonym terminem płatności rat kapitałowych oraz odsetek na okres do dwóch 7 lat od zaciągnięcia kredytu. Kredyty muszą być poręczane przez rodzinę lub stworzone do tego celu fundacje (wspierające ubogich, sieroty oraz geniuszy).
6. Rady szkoły muszą mieć prawo dodatkowego wynagradzania nauczycieli, w tym celu składka na komitet musi być wyższa. Każda szkoła ma swoją fundację, która pozyskuje od rodziców odpis 1%. Fundacje prowadzą działalność gospodarczą, zysk idzie na potrzeby szkoły.
7. Dyrekcja publicznej szkoły jest mianowana z przeprowadzonego konkursu przez Radę szkoły a nie przez gminę.
8. Uczelnie z firmami zawierają kontrakty na przystąpienie do długu stypendialnego wybranych najlepszych studentów. Kryteria, który student jest dla firmy najlepszy ustala firma. Każda firma MUSI zatrudnić co roku określoną ilość absolwentów (ilość zależy od stanu zatrudnienia – funkcja jest nieliniowa) i nie może zwolnić, o ile nie ma podstaw wyszczególnionych w kontrakcie (choroby, absencja, brak postępu, brak współpracy z pozostałymi pracownikami itp.). O ile student jedzie po studiach pracować za granicą, stypendium spłaca jego rodzina.

1. Administracja edukacyjna nie odda bez walki możliwości wpływania na model i jakość wykształcenia Polaków. Oporni będą: ministerstwo, kuratoria, dyrekcje szkół oraz nauczyciele – czyli wszyscy !
2. Przedstawiając go jako szalony pomysł.
3. Projekt koniecznych zmian oprotestują też rodzice – wszak nauka w Polsce jest za darmo – oni nie chcą dopłacać.
4. Ośrodki zainteresowane zmianą ustroju edukacyjnego na personalistyczny, nie posiadają skoncentrowanych zasobów do rozwijania alternatywnego procesu refleksji nad zasadami i metodyką uczenia i programowania działań reformatorskich. pewne jest, że wszystkie media przemilczą tezy naszego Memoriału, a w najlepszym przypadku obśmieją jego nierealność.

1. Dość powszechna jest świadomość roli rodziny w edukacji, (kontaktu ze świadectwami prawdy, znaczenia autorytetu). Jednak większość rodzin to rodziny w których oboje rodzice ciężko walczą o byt i przetrwanie lub rodziny rozbite. Te rodziny NIE MOGĄ podjąć się kształcenia dzieci w domu lub w szkołach prywatnych, choć każdy rodzic chce aby ich dzieci były MĄDRE . Dlatego koniecznym jest NAPRAWA kształcenia i wychowania w szkołach powszechnych.
2. Powstające nowe ośrodki refleksji i promocji personalistycznych metodyk formacji postaw jak szkoły Przymierza Rodzin, szkoły Stowarzyszenia Sternik, krakowska Pedagogika kultury pamięci – muszą dotrzeć do rodziców i nauczycieli. Tu powinny doskonalić się nowe personalistyczne metodyki.
3. Znamienny jest też szeroki odzew społeczny jaki wywołało rzecznictwo edukacji historycznej w formie protestów głodowych, czy Obywatelskiej Komisji Edukacji Narodowej.
4. Kościół Katolicki – również może się aktywnie włączyć w proces koniecznych przemian w edukacji.

1. Ruch musi dotrzeć do każdego polskiego miasteczka i każdej wioski; do każdego nauczyciela i każdego rodzica.
2. Ruch musi pozyskać wybitne osobowości, którym dobro Narodu Polskiego leży na sercu.
3. Modernizacja edukacji, pomoże Polsce i innym narodom w rozwijaniu Europy bez granic.