Zaśpiewam ci fado

CZTERY STRUNY ŚWIATA (18) Miłośników muzycznego piękna zapraszam po raz drugi na fado. Oto kilka wykonań klasycznego utworu pt. Eu queria cantarte um fado (Chciałabym zaśpiewać ci fado).

Od tego utworu zaczynały się zwykle największe koncerty słynnej królowej fado Amalii Rodrigues (1920-1999). Jego autorem jest kompozytor, muzyk i poeta portugalski Antonio de Sousa Freitas (1921-2004), który często z Amalią współpracował i napisał dla niej kilka utworów. Pieśń jest nie tylko piękna, ale i bardzo charakterystyczna dla stylu, który do fado wprowadziła Amalia. W niezrównanym wykonaniu, które załączam tu jako pierwsze i najlepsze, warto zwrócić uwagę na akompaniament dwóch gitar portugalskich oraz na emisję głosu artystki. Usłyszymy tu jego charakterystyczne ugięcia, wywijania i falowania zwane po portugalsku ‘malismos’, które pojawiły się dopiero u Amalii i dziś stały się trwałym standardem fado.     

Eu queria cantar-te um fado (Chciałabym zaśpiewać ci fado)
Que toda a gente ao ouvi-lo (tak, aby wszyscy je słysząc)
Visse que o fado era teu (wiedzieli, że jest to fado dla ciebie)
Fado estranho e magoado (fado dziwne i bolesne)
Mas que pudesses senti-lo (żebyś bardziej mógł je poczuć)
Tão na alma como eu (w duszy tak samo jak ja)

E seria tão diferente  (A byłoby tak odmienne)
Que ao ouvi-lo toda gente (że słysząc je wszyscy ludzie)
Dissesse quem o cantava  (mówiliby kto je śpiewa)
Quem o escreveu não importa  (nieważne, kto je napisał)
Que eu andei de porta em porta  (A ja chodziłabym od drzwi do drzwi)
Para ver se te encontrava  (aby widzieć, czy do ciebie dociera)

Eu hei-de por-lhe alguns versos  (chciałam dodać doń kilka linijek)
No fado que há nos teus olhos,  (do fado, które jest w twoich oczach)
O fado da tua voz (fado o twoim głosie)
Nossos fados são diversos (Mamy jednak inne fado)
Tu tens um fado, eu tenho outro  (ty masz swoje, ja mam swoje)
Triste fado temos nós.  (smutne jest to nasze fado)  

W treść niniejszego wpisu, także między strofki tekstu  wplatam kolejno następujące wersje interpretacyjne:

(1)Amalia Rodrigues

(2)Deolinda Maria

(3)Katia Guerreiro

(4) Sara Paixao Loures

(5) Maria Jose

Żadna z następczyń (bo jest to fado napisane wyraźnie dla kobiety) nie może równać się z Amalią, to oczywiste. W przypadku Sary Paixao, która w ogóle nie powinna w tej konkurencji wystąpić, chciałem pokazać jak wielkie znaczenie ma środowisko akustyczne i jak jej wysiłek dodatkowo zniszczyła fatalna akustyka sali,  pomijając amatorską jakość nagrania. Fado jest bowiem gatunkiem akustycznie wymagającym i musi mieć rozmach. Nawet w ciasnych piwnicach, bodegach i tzw. casas de fados, gdzie się je często śpiewa, sufit musi być możliwie wysoko, przynajmniej 2x wyżej niż fadystka.  

Jak na razie chcę w tym cyklu wprowadzić kilka głównych postaci i utworów fado zanim pokuszę się o syntezę, napiszę więcej o historii i kulturze fado. Proszę więc o cierpliwość i póki co zachęcam do delektowania się samym pięknem tego śpiewu. Ciąg dalszy przyjdzie we właściwym czasie.

CZTERY STRUNY ŚWIATA to otwarty cykl na moim blogu, w którym zajmuję się tematyką muzyczną. Piszę o muzykach, zespołach, utworach, instrumentach, stylach itp. Dotychczas ukazały się w tym cyklu:

(01) Skradzione pieśni: Jovano, Jovanke, (12.02.2012)

(02) Skradzione pieśni: Hajastan, (12.02.2012)

(03) Porompompero, (17.02.2012)

(04) Ayub Ogada, (21.02.2012)

(05) Sielanka nad Bosforem, (3.03.2012)

(06) Nagumomo na odkażenie (5.03.2012)

(07) Pocztówka z Algierii (10.03.2012)

(08) Buranowskie Babuszki (11.03.2012)

(09) Siboney (22.03.2012)

(10) Cielito lindo (23.03.2012)

(11) Kafejka w Astrachaniu (25.03.2012)

(12) Sobotnia noc w Bombaju (30.03.2012)

(13) A karawany idą dalej… (8.04.2012)

(14) Misterium muzyczne Irfan (12.04.2012)

(15) Eva Cassidy (16.04.2012)

(16) Khadja Nin (18.04.2012)

(17) Tudo isto e fado (22.04.2012)

Ponadto do większości postów na moim blogu dodaję deser muzyczny w postaci jednego utworu, możliwie dopasowanego do poruszonej tematyki, czasami z krótkim omówieniem.   

Bogusław Jeznach