Zapomniany polski bajkopisarz

Byli trzej bracia – Lech, Czech i Rus. I pewnego dnia, pod dębem, ich drogi się rozeszły. Znacie to, prawda?

1.

Przyznam, że po raz pierwszy, jak długo piszę na NE, nie mogę wyszukać w necie żadnego źródła. Bo też kanonik bolesławiecki, żyjący na początku XIV wieku pozostaje osobą praktycznie nieznaną.

O Dalemilu Mezeritzkim słyszeli jedynie polscy mediewiści.

2.

Tenże kanonik w 1314 roku jako pierwszy podał wspomnianą na wstępie legendę.

Ba, żeby tylko podał.

Dzisiaj już wiemy, że nie tylko podał, ale i stworzył.

Gall Anonim , choć wyprowadza dzieje polskiej państwowości od czasów pogańskich, milczy na temat „trzech braci”.

Tak samo milczą zachowane roczniki.

3.

Okazuje się, że przynajmniej na południu znają jednego z braci.

Otóż założyciel położonego na południu państwa miał na imię Czech. Ponoć przybył z odległych krain.

Legenda jednak nie wspomina o tym, by miał braci.

4.

Z kolei inna czeska legenda za twórcę państwa uznaje założyciela dynastii Przemyslidów imieniem Przemysł.

Okazuje się, że Lech, brat Czecha, pojawia się dopiero w kronice Pribika Pulsara, piszącego w latach 1347—78.

Wpływ Mezeritzkiego jest więc oczywisty.

5.

A Rus? Trzeci brat?

Nic o nim nie wiadomo także i na wschodzie.

Bowiem wedle zapisków ruskich, Powieść minionych lat dziejopisa Nestora, bracia owszem, istnieli, ale… byli to trzej dzielni wikińscy jarlowie – Ruryk, Sineusi Truwor! Wędrowali, walczyli razem, aż w końcu się rozdzielili.

I założyli trzy samodzielne państwa, z których po wiekach powstała Ruś.

Opowieść Nestora potwierdzają kroniki skandynawskie.

6.

Czy Merezitzki stał się plagiatorem?

Porównanie kronik czeskiego dziejopisa Kosmasa oraz ruskiego Nestora nie pozostawia wątpliwości, że tak było.

A jednak udała mu się rzecz niebywała.

Pamiętam, ile wzruszenia wywoływała we mnie opowieść o Lechu, białym orle i miejscu, które od orlikowego gniazda „Gnieznem” przezwano.

Mezeritzki zatem nie tyle plagiatorem, co bajkopisarzem został.

Lecz baśń ta z czasem stała się prawdą, ożywiającą pokolenia polskich patriotów….

7.

PS. Wedle Mezeritzkiego bracia przywędrowali z terenów dzisiejszej Chorwacji. Dziś wiemy, że nasi przodkowie przybyli ze wschodu. Ale w XIV wieku wiadomo było, że ludzie zaczęli zasiedlać Ziemię rozchodząc się spod wieży Babel….:)

 26.07 2012