Wszyscy mówią o emeryturach.

 

Premier zapewnia, że musimy wydłużyć wiek emerytalny, wicepremier deklaruje, że nie ufa ZUS i wierzy tylko w dzieci i oszczędności, związki zawodowe jednoczą się ponad podziałami, by nie doszło do podwyższenia wieku emerytalnego, były prezes NBP tłumaczy, że wiek emerytalny trzeba podnieść znacznie szybciej niż proponuje rząd, jeden były premier zapowiada, że trzeba uzależnić moment przejścia na emeryturę nie od wieku, a od stażu pracy, drugi były premier podobno zamierza ogłosić, że chce wprowadzenia w Polsce systemu kanadyjskiemu, prezydent zaś najpierw podpisuje ustawę o kwotowej „waloryzacji” emerytur w 2012 r., by następnie skierować ją do Trybunału Konstytucyjnego w trybie kontroli następczej. Do tego dochodzi też inicjatywa obywatelska dotycząca zmiany zasad opodatkowania dobrowolnych emerytur kapitałowych, czy pojawiające się w mediach profesorskie propozycje likwidacji OFE. Premier dodaje do tego pomysł zmiany zasad ustalania podstawy składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących działalność gospodarczą. A już wydawało się, że nic nie przebije ubiegłorocznej debaty o obniżeniu poziomu składki przekazywanej do OFE. W całym tym zamieszaniu i zgiełku, prawie niezauważenie weszło wprowadzenie nowej formy oszczędzania na emeryturę – do PPE i IKE od 1 stycznia 2012 r. doszło też IKZE. Jest w czym wybierać, ale w zgiełku dotyczącym emerytur, dodatkowe dobrowolne oszczędności emerytalne jakoś się nie przebijają do szerszej świadomości.

W efekcie wszyscy mówią o emeryturach, dziennikarze zastanawiają się, czy koalicja na pewno przetrwa emerytalne zamieszanie. Przy okazji znowu mówimy o reformie emerytalnej. Dotychczas pojęcie to było zarezerwowane dla zmian zaczętych w 1997 r. za SLD i PSL, a wprowadzonych za AWS i UW jako jedna z czterech reform rządu Buzka. W ubiegłym roku reformą emerytalną zaczęto nazywać obniżkę wysokości składki przekazywanej do OFE i utworzenie w ZUS tzw. subkont. Teraz reforma emerytalna zaczęła oznaczać podniesienie wieku emerytalnego do 67 lat. O ile pierwsza reforma emerytalna wystarczyła na kilkanaście lat, to druga była nią przez rok, jak długo podniesienie wieku emerytalnego będzie tak nazywane?

W tym zamieszaniu uwadze zainteresowanych zdaje się unikać, że ta „stara” reforma, rozpoczęta w latach 1997-1999 wciąż nie została dokończona – wciąż nie wiadomo kto i na jakich zasadach będzie wypłacał dożywotnie emerytury kapitałowe – przy proponowanym tempie podwyższania wieku emerytalnego przy okazji obecnej „reformy emerytalnej” i tak trzeba to będzie rozpocząć tę wypłatę w 2014 r., choć wskutek podwyższenia wieku emerytalnego, być może nie od stycznia… Czy Ministerstwo zaangażowane w nową „reformę emerytalną” – projekt podwyższenia wieku emerytalnego, ma dość zasobów, by równolegle przygotować i przeprowadzić przez rząd i sejm ustawę o dożywotnich emeryturach kapitałowych. A musi ona zostać uchwalona z odpowiednim wyprzedzeniem by powołać instytucje do ich wypłaty, lub w przypadku powierzenia wypłaty już istniejącym instytucjom był czas na ich przygotowanie do tej funkcji. Zapomniano też, że „stara” reforma poza systemem powszechnym pozostawiła tylko sędziów i rolników. Ale od tego czasu wyłączenie spod ogólnych zasad uzyskali prokuratorzy, służby mundurowe i górnicy. Czy ktoś jeszcze spróbuje, zamiast ogłaszania kolejnych „reform emerytalnych” powalczyć właśnie z przywilejami emerytalnymi?

Wszyscy mówią o emeryturach, ogłaszane są kolejne „reformy emerytalne”, ale przyznam się, że nie widzę w tym jakiejś spójnej wizji na zapewnienie stabilnych źródeł finansowania naszych emerytur w przyszłości i coraz bardziej obawiam się, że w tym całym emerytalnym zgiełku i zamieszaniu, za chwilę ktoś ogłosi jeszcze nowszą „reformę emerytalną” – ‘radźcie sobie sami, państwo ma ważniejsze rzeczy na głowie niż emerytury’…

Paweł Pelc

radca prawny, Kancelaria Radcy Prawnego Pawła Pelca

Wiceprezes Agencji Ratingu Społecznego sp. z o.o.

20 lutego 2012 r.