Ujazdowski: Ustawa broniąca historii – gotowa

Protest przeciwko rozporządzeniu ministra edukacji podpisały Rady Instytutów Historii UJ i KUL, Rady Wydziału Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego, Rada Wydziału Prawa UJ, historycy z Instytutu Historycznego UW i Instytutu Historii PAN.

Ilustracja: Wspólna praca zespołów WWAA Pracownia Projektowa Marcin Mostafa i Platige Image Sp. z.o.o. (Polska) zwyciężyła w konkursie na koncepcję wystawy stałej Muzeum Historii Polski.

Ujazdowski: Ustawa broniąca historii – gotowa

W dobrym państwie ministrowie i biurokracja bronią interesu publicznego nie mniej stanowczo niż parlament.

W Polsce coraz częściej opinia publiczna jest zaskakiwana przez decyzje ministrów sprzeczne z dobrem publicznym. Reforma programów nauczania przynosząca drastyczne ograniczenia nauczania historii w gimnazjach i liceach wprowadzona została w drodze rozporządzenia.

Przypomnijmy, że wedle nowej podstawy programowej kurs nauczania historii będzie trwał tylko 4 lata (trzy klasy gimnazjum i pierwsza klasa liceum). W 2 i 3 klasie liceum historię mają zastąpić luźne bloki tematyczne, nie dające możliwości przekazania rzetelnej i pełnej wiedzy historycznej. W tej logice zanika sens liceum jako szkoły dającej pełnowymiarowe i ogólne wykształcenie.

To z tego powodu wielu nauczycieli i historyków od czterech lat występuje przeciw nowej podstawie programowej. To z tego powodu zasłużeni działacze opozycji demokratycznej w Krakowie podjęli głodówkę. Protest kontynuowany był w Warszawie i w innych miastach.

W praktyce możliwe są dwa rozwiązania powstrzymujące złe skutki polityki ministerstwa edukacji. Pierwszym z nich jest zmiana złego rozporządzenia, drugim specjalna regulacja ustawowa. Niewiele wskazuje na możliwość zmiany rozporządzenia i wycofania się ministerstwa z własnych decyzji. Cieszyłbym się gdyby tak się stało, widzimy jednak, że ministerstwo nie ma woli dialogu ze środowiskiem akademickim, które otwarcie protestuje przeciwko destrukcji w tej sferze. Wypada przypomnieć, że protest przeciwko rozporządzeniu ministra edukacji podpisały Rady Instytutów Historii UJ i KUL, Rady Wydziału Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego, Rada Wydziału Prawa UJ, kilkudziesięciu historyków Instytutu Historycznego UW i Instytutu Historii PAN.

Projekt ustawy jest zatem koniecznością, nie ma bowiem innej możliwości ocalenia integralności nauczania historii w gimnazjach i liceach. Zakłada, że nauczanie historii musi być obowiązkowe przez cały cykl edukacyjny (we wszystkich klasach gimnazjum i liceum) i mieć postać odrębnego przedmiotu. Nie dopuszczalne będzie zastępowanie odrębnego przedmiotu – historia przez tematyczne bloki. Projekt gwarantuje, że minimalny wymiar będzie wynosił 2 godziny tygodniowo, czyli 180 godzin w gimnazjum i 180 w liceum. W zakresie zaawansowanym liczba godzin będzie większa, określana w drodze przepisów wykonawczych. Ustawa zakłada konieczność wydania nowych aktów wykonawczych jeszcze przed rozpoczęciem nowego roku szkolnego.

W tej sprawie nie ma gwarancji powodzenia. Ale spór trzeba prowadzić wytrwale i konsekwentnie. Władza uległa w sprawie 6 latków, uległa w sprawie ustawy o systemie informacji oświatowej zapowiadając zmianę ustawy uderzającej w prawo do prywatności. Wobec presji może ulec także w przypadku nauczania historii. Projekt ustawy daje możliwość systemowego rozstrzygnięcia w sprawie o kluczowym znaczeniu dla edukacji młodego pokolenia. Historia nie jest bowiem zwykłym przedmiotem, stanowi rdzeń edukacji patriotycznej, kształtuje umiejętność formułowania samodzielnych sądów i buduje postawy czynnej odpowiedzialności za kształt życia publicznego. 

Kazimierz M. Ujazdowski

Cytowane za portalem: stefczyk.info

Projekt z dnia 6 kwietnia 2012, wersja 2.0

Ustawa

z dnia …………… 2012r.

o nauczaniu historii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych  oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Uznając wyjątkowe znaczenie nauczania historii dla zachowania dziedzictwa narodowego Polski i kształtowania postaw odpowiedzialności obywatelskiej za wspólnotę narodową oraz za przyszłość Państwa Polskiego,  a także dla zachowania niepodległości i suwerenności przez Rzeczypospolitą Polską, stanowi się co następuje:

Art. 1. Nauczanie historii jest obowiązkowe przez cały okres nauki w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych i powinno obejmować zarówno historię Polski  jak i historię powszechną.  

Art. 2. Na każdym etapie edukacyjnym szkoła musi zapewnić wszystkim uczniom pełny kurs historii Polski i historii powszechnej  jako osobny przedmiot – historię.

Art. 3. Nauczanie historii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych jako przedmiotu odrębnego i integralnego oraz kompletnego nie może być zastąpione nauczaniem historii w ramach bloków programowych lub w innych formach nie przewidujących wyodrębnienia nauczania historii jako odrębnego przedmiotu.

Art. 4. W ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty: po art. 13 dodaje się art. 13¹-13² w brzmieniu:

"art. 13¹. Gimnazjum i szkoła ponadgimnazjalna zapewnia wszystkim uczniom nauczanie historii, jako odrębnego przedmiotu obejmującego pełny kurs historii Polski  i historii powszechnej, przez cały okres nauczania w danej szkole.

Art. 13². Wymiar zajęć z historii, jako odrębnego przedmiotu, przewidziany w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych nie powinien być mniejszy niż 180 godzin na każdym etapie edukacyjnym. Do wymiaru tego nie wlicza się godzin wchodzących w skład bloków programowych lub innych form nie przewidujących wyodrębnienia nauczania historii jako odrębnego przedmiotu, nawet jeżeli obejmują one także zagadnienia dotyczące historii Polski  lub historii powszechnej.”

2)   W art. 22  w ust. 2: pkt 2 otrzymuje brzmienie:

"2) podstawy programowe:

a) wychowania przedszkolnego,

b) kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół,

uwzględniając w szczególności zestawy celów i treści nauczania, umiejętności uczniów, a także zadania wychowawcze szkoły, odpowiednio do poszczególnych etapów kształcenia i typów szkół, przy czym przy określaniu podstaw programowych kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, uwzględniając także konieczność zapewnienia integralności i kompletności nauczania historii jako odrębnego przedmiotu na każdym etapie edukacyjnym przez cały okres nauczania w danym typie szkoły, a także wymogi określone w ustawie o nauczaniu historii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.;”,

Art. 5. W ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz  niektórych innych  ustaw w art. 1 pkt 17 lit. a pierwsze tiret skreśla się.

Art. 6. Przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 2 ustawy, o której mowa w art. 4 zostaną dostosowane do wymogów niniejszej ustawy do dnia 31 sierpnia 2012 r. i mają zastosowanie po raz pierwszy od roku szkolnego 2012/2013. Po dniu 31 sierpnia 2012 r. nie stosuje się przepisów wykonawczych nie przewidujących nauczania historii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych jako przedmiotu odrębnego i integralnego oraz kompletnego na każdym etapie edukacyjnym w ilości godzin nie mniejszej niż określona w art. 13² ustawy, o której mowa w art. 4.

Art. 7. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, przy czym ma zastosowanie do nauczania historii począwszy od roku szkolnego 2012/2013, rozpoczynającego się 1 września 2012 r.