Ubezpieczenia OC – jak się bronić na co uważać.

Towarzystwa Ubezpieczeniowe powinny jak nazwa na to wskazuje ubezpieczać osoby, które podpiszą umowę i opłacą usługę objętą umową. Tak umowa nazywa się polisą. Obowiązkiem Towarzystwa jest odpowiadać w imieniu osoby wykupującej polisę w przypadku gdyby ta wyrządziła jakąś szkodę. Jednym z najpopularniejszych ubezpieczeń są ubezpieczenia OC komunikacyjne. Dalej w artykule właśnie to ubezpieczenie będzie brane pod uwagę jako to, które jest przedmiotem umowy.

Towarzystwo Ubezpieczeniowe, które zawarło umowę (czyli w którym wykupiona została polisa ubezpieczenia OC) ma obowiązek wypłacać odszkodowanie lub opłacać wszystkie niezbędne czynności, które muszą być wykonane do przywrócenia stanu pojazdu sprzed momentu szkody. Wszystkie te sprawy reguluje ustawa z dnia 22 maja 2003 r.o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych

Według ustawy ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie w ciągu 30 dni licząc od dnia zgłoszenia przez poszkodowanego lub uprawnionego. Jednak gdyby wyjaśnienie okoliczności nie było możliwe w terminie 30 dni, ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie  w terminie 14 dni  od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe nie później jednak niż 90 dni po złożeniu zawiadomienia. Co to oznacza? Ano to, że jeżeli ubezpieczyciel będzie miał jakiekolwiek możliwości wydłużyć moment wypłaty odszkodowania – wykorzysta to na pewno. Dlatego dla dobra samych poszkodowanych konieczne jest, aby zabezpieczyć wszelkie możliwe dane i dokumenty. Dla dobra nas samych należy więc zadzwonić na Policję. Należy również wziąć oświadczenie od sprawcy. Koniecznie trzeba również wykonać dokumentację fotograficzną, która w jak najlepszy sposób udokumentuje całą sytuację oraz szkody powstałe w wyniku zdarzenia: szkody poszkodowanego jak i sprawcy zdarzenia. Po przyjeździe Policji należy poprosić i zapisać sobie: nr sprawy oraz nr służbowy Policjanta, który będzie składał notatkę.

Przy zgłaszaniu szkody koniecznie trzeba podać dane Policji, aby TU nie mogło przeciągać sprawy. Należy również dokładnie zanotować dane osoby, która przyjmowała zgłoszenie. Należy również dokładnie zanotować datę i godzinę złożenia zawiadomienia (jeżeli jest składane telefonicznie). Nie należy bać się składać zawiadomienia telefonicznie. Zakłady Ubezpieczeń zapisują sobie te rozmowy i to jest również dla nas odpowiednia okoliczność, gdyż w razie kwestii spornych to oni będą musieli dowieść, że czegoś nie powiedzieliśmy lub, że poinformowaliśmy błędnie. Każdy poszkodowany ma prawo wyboru sposobu realizacji likwidacji szkody: bezgotówkowo (auto wstawiane jest do warsztatu i warsztat rozlicza się z TU) lub gotówkowo – otrzymujemy pieniądze na swoje konto lub przekazem.

Po kilku dniach pojawia się rzeczoznawca, który ocenia zakres szkód i sporządza wstępną kalkulację. Następnie (zwykle po kilku dniach – o ile zabezpieczyliśmy się i posiadamy wszystkie informacje wymienione wcześniej) otrzymujemy informację o rozpatrzeniu zgłoszenia oraz podana jest kwota odszkodowania, jaką przyznaje nam TU. Jeżeli wybraliśmy sposób rozliczania bezgotówkowo i warsztat, który wybraliśmy bierze na siebie wszelkie sprawy związane z odzyskaniem pieniędzy – w tym momencie cała sprawa dla nas kończy się. Jeżeli jednak wybraliśmy likwidację w sposób gotówkowy bądź umowa z warsztatem jest podpisana tak, że to my mamy stawać przed TU do rozliczeń finansowych to tu może zacząć się problem.

Towarzystwo Ubezpieczeniowe jak takim samym biznesem jak każdy inny: chce kupić coś tanio i sprzedać jak najdrożej. Musi przynieść zysk. Tak więc wycena odszkodowania wykonana przez Towarzystwo Ubezpieczeniowe nie musi (i zwykle nie jest) wyceną kosztów rzeczywistych, jakie należy ponieść dla odtworzenia stanu pojazdu sprzed momentu szkody, a to jest obowiązkiem TU. Wobec tego TU ma obowiązek w likwidacji szkody uwzględnić koszty wszystkich części, które nie da się naprawić. Ma obowiązek uwzględnić wszystkie czynności, które muszą zmierzać do odtworzenia substancji, która jest przedmiotem sprawy. Oznacza to, że jeżeli uszkodzona została lampa to TU musi nam zwrócić koszty zakupu lampy. Jeżeli zarysowany jest zderzak to TU musi nam zwrócić koszty lakierowania zderzaka. Ale następuje pytanie: jaka to ma być lampa i w jakiej części ma być to lakierowanie.

Według wielokrotnego orzecznictwa Sądu Najwyższego jest to praktyka całkowicie niezgodna z litera prawa. Co istotne, poszkodowany nie musi przedstawiać faktur czy też rachunków za kupno nowych części. Poszkodowanemu należy się odszkodowanie, które w całości ma zaspokoić roszczenia związane z przywróceniem auta do stanu sprzed zdarzenia. Zakłady Ubezpieczeniowe wychodzą z założenia, że w przypadku aut starszych niż 3 lata należy uwzględnić amortyzację części. W tej sprawie Rzecznik Ubezpieczonych w sierpniu 2005 r. zwrócił się do Sądu Najwyższego z pytaniem prawnym – czy zakład ubezpieczeń wypłacając odszkodowanie z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych może pomniejszyć to odszkodowanie o różnicę pomiędzy wartością nowych części potrzebnych do jego naprawy a wartością wynikającą ze stopnia ich zużycia. W uzasadnieniu postanowienia z dnia 24 lutego 2006 r. (sygn. III CZP 91/05) Sąd Najwyższy wskazał, iż „w pewnych przypadkach może dojść do kolizji zasady wykluczającej wzbogacenie się poszkodowanego wskutek naprawienia szkody z zasadą pełnego odszkodowania. Ta druga byłaby naruszona, gdyby kompensowanie korzyści i strat pogarszało sytuacje poszkodowanego. Mogłoby to nastąpić w razie uwzględniania amortyzacji części uszkodzonych, gdyby pojazd po naprawie mimo zastosowania części nowych nie zwiększył wartości handlowej ani użytkowej”.

Jak należy dochodzić swoich praw z tytułu ubezpieczenia OC sprawcy? Na to pytanie wkrótce.