www.obrazynaszkle.com.pl/files/5%29%20Matki%20Boskiej%20Gromnicznej.jpg "[…] Jeśli na Gromnicę mróz trzyma to niedźwiedź budę rozwała, gdy przeciwnie, ją naprawia.". "[…] Gdy na Gromniczną z dachu ciecze, zima jeszcze się przewłecze.". "[…] Gdy na Gromniczną mróz, zładuj sanie szykuj wóz.". (źródło:sieć.) www.polskawita.pl/_items/obrazy/Inne/mis_niedzwiedz_zwierzeta.JPG -"Niesforne Dziecię Gutenberga". P.S. GAWRA Zimowe legowisko niedźwiedzia, mieszczące się zazwyczaj w rozpadlinie skalnej, grocie, zagłębieniu w ziemi lub dużym wykrocie, w którym niedźwiedź zapada w sen zimowy. Niekiedy niedźwiedź sam buduje swoją gawrę na powierzchni ziemi z gałęzi drzew lub w śniegu na północnych stokach na dalekiej, surowej północy. W okresie snu zimowego w gawrze samica rodzi i wychowuje młode. www.encyklopedia.misie.com.pl/strony_www/www.encyklopedia.misie.com.pl/cgi-bin/db_encyklopedia.pl Gdzie stary niedźwiedź mocno śpi? Niedźwiedź w Europie Zachodniej i Środkowej przetrwał tylko w najbardziej […]
www.obrazynaszkle.com.pl/files/5%29%20Matki%20Boskiej%20Gromnicznej.jpg
"[…] Jeśli na Gromnicę mróz trzyma
to niedźwiedź budę rozwała,
gdy przeciwnie, ją naprawia.".
"[…] Gdy na Gromniczną z dachu ciecze,
zima jeszcze się przewłecze.".
"[…] Gdy na Gromniczną mróz,
zładuj sanie szykuj wóz.".
(źródło:sieć.)
www.polskawita.pl/_items/obrazy/Inne/mis_niedzwiedz_zwierzeta.JPG
-"Niesforne Dziecię Gutenberga".
P.S.
GAWRA |
Zimowe legowisko niedźwiedzia, mieszczące się zazwyczaj w rozpadlinie skalnej, grocie, zagłębieniu w ziemi lub dużym wykrocie, w którym niedźwiedź zapada w sen zimowy. Niekiedy niedźwiedź sam buduje swoją gawrę na powierzchni ziemi z gałęzi drzew lub w śniegu na północnych stokach na dalekiej, surowej północy. W okresie snu zimowego w gawrze samica rodzi i wychowuje młode. |
www.encyklopedia.misie.com.pl/strony_www/www.encyklopedia.misie.com.pl/cgi-bin/db_encyklopedia.pl
Gdzie stary niedźwiedź mocno śpi?
Niedźwiedź w Europie Zachodniej i Środkowej przetrwał tylko w najbardziej niedostępnych obszarach górskich, a Karpaty zasiedlone przez ponad 8000 osobników są główną ostoją tego gatunku na naszym kontynencie.
Niedźwiedź jest gatunkiem wszystkożernym, przeważnie o oportunistycznym sposobie żerowania i jego spektrum pokarmowe jest bardzo szerokie, chociaż można wyróżnić pewne grupy: pokarmy podstawowe – spożywane cały sezon od wiosny do jesieni oraz pokarmy sezonowe spożywane w okresie wiosenno-letnim i letnio-jesiennym, a także w okresie wiosennym i jesiennym z przerwą w okresie letnim. Do grupy pierwszej należą: zwierzyna leśna, padlina i części zielone roślin oraz pokarmy zdobywane w wyniku szkód wyrządzonych gospodarce człowieka. Do grupy drugiej zaliczyć można pąki i kłącza oraz wcześnie dojrzewające owoce leśne. Natomiast do grupy trzeciej należą przede wszystkim owoce leśne (maliny, czernice, orzechy laskowe, bukiew), jak i te z uprawianych drzew owocowych. Pokarmy podstawowe zapewniają pożywienie w dłuższych okresach, ale sezonowe składniki pokarmowe również odgrywają ważną rolę, przede wszystkim jako pokarmy opasowe.
Szczególnie istotnym aspektem życia niedźwiedzia jest spędzenie zimy w przygotowanej wcześniej gawrze. Niedźwiedź, w przeciwieństwie do innych przesypiających zimę ssaków nie zapada w stan hibernacji i np. spłoszony jest zdolny niemal do pełnej aktywności. Wskazuje to, ze okres zimowy byt ewolucyjnie dla tego gatunku sezonem krytycznym. W polskiej części Karpat znaleziono trzy typy i 10 rodzajów gawr. Gawry ziemne lub zagłębione zabezpieczają duży komfort w okresie zimowym, a więc chronią przed dopływem wody i zapewniają utrzymanie stosunkowo stałej temperatury. Wykorzystywane są więc jaskinie i różnej głębokości nisze skalne, a w Bieszczadach były to także piwnice pozostałe po opuszczonych budynkach. Gawry pótziemne to płytkie nisze podkopane w stoku, najczęściej pod korzeniami rosnącego drzewa. Niekiedy część zewnętrzna legowiska bywa dodatkowo okryta stertą gałęzi. Gawry powierzchniowe obejmują kilka konstrukcji o stosunkowo dużym wkładzie pracy. Dziuple w wypróchniatych pniach wymagają zarówno poszerzenia wejścia, jak i wygarnięcia nagromadzonego materiału i w końcu przygotowania legowiska. Gawry w młodnikach umieszczone byty zwykle wśród kilku (3-5) drzewek rosnących blisko siebie. Przygotowanie polegało na załamaniu od środka szczytów najbliższych drzewek, a niekiedy na doniesieniu i narzuceniu na nie jeszcze kilku gałęzi. Gawry na wiatrołomach i wiatrowałach były konstruowane podobnie, a zwierzę wykorzystywało plątaninę połamanych drzew. Ostatni znaleziony rodzaj gawry to tzw. namiot albo buda, czyli samodzielna konstrukcja z wykorzystaniem np. leżącego drzewa.
Okres gawrowania niedźwiedzi w polskiej części Karpat wynosi ok. 3,5 miesiąca. Jednakże każdego roku niemal w całych Karpatach obserwuje się 5-10 osobników aktywnych w okresie zimowym. Przyczyny tego zjawiska mogą być różne, mogą być to osobniki, które latem i jesienią nie zgromadziły niezbędnych rezerw energetycznych lub też osobniki wypłoszone z gawr przez ludzi lub inne czynniki, Ingerencja człowieka w naturalne siedliska niedźwiedzi jest bardzo istotna, ponieważ wśród przyczyn śmierci niedźwiedzi zdecydowanie dominują antropogenne nad naturalnymi. Wprawdzie zwierzę to w Polsce jest od dawna (1952 r.) objęte ochroną gatunkową, jednak wyraźna przewaga antropogenicznych przyczyn śmierci nad naturalnymi dowodzi, że gatunek ten dalej podlega silnej presji ze strony człowieka.
Kornelia Leszczyńska-Deja