Sygnały tygodnia

SERWIS INFORMACYJNY (03) Zapraszam na drugie wydanie serwisu skrótowych informacji ze świata. Tydzień temu był to „Wtórnik zagraniczny” – nadal szukam dlań dobrej nazwy.

*Wybory w Gruzji wygrała opozycyjna koalicja Kartuli Otsneba (Gruzińskie Marzenie) kierowana przez multimiliardera Bidzinę Iwaniszwili. Nie wiadomo czy z klęską pogodzi się Micheił Saakaszwili panujący od 2003, i jak na to zareagują jego mocodawcy z USraela, dla których Gruzja miała być ostatnio ważnym elementem w okrążeniu Iranu i przygotowywanej wojnie. Iwaniszwili, który zbił swój ogromny majątek w Rosji, nie chce wojny i opowiada się za unormowaniem relacji z Moskwą. Saakaszwili oskarża go o to, że jest jej agentem.

* Prezydent Katalonii Artur Mas, zarządził niespodziewane wybory na 25 listopada, które wielu obserwatorów interpretuje jako początek formalnego procesu oderwania tej wielkiej historycznej dzielnicy od Hiszpanii. Tendencje separatystyczne nasilają się gwałtownie od kilku tygodni. 11 września (rocznica zdobycia Barcelony przez wojska hiszpańskie w 1714 roku) w dorocznym wiecu separatystów w Barcelonie udział wzięło ok. 1,5 miliona ludzi. Domagano się zwłaszcza autonomii podatkowej i całkowitego oddzielenia Katalonii od tonącego w długach budżetu centralnego w Madrycie. Tymczasem w samej Hiszpanii narastają protesty przeciw programom cięć socjalnych i oszczędnościom budżetowym rządu Mariano Rajoya. Przed Kortezami, tj. parlamentem hiszpańskim w Madrycie rozegrała się regularna bitwa tłumu z policją. Użyto pałek, kul gumowych i gazów do rozpędzania demonstracji, byli ranni i wiele osób aresztowano.

* Spór chińsko-japoński o wysepki Diaoyu/Senkaku wciąż nasila się. Flotylla tajwańskich kutrów rybackich i łodzi patrolowych (która w sporze tym reprezentuje stronę chińską!) starła się z jednostkami japońskimi używając armatek wodnych i próbując wzajemnego taranowania, po kilku godzinach jednostki tajwańskie odpłynęły do siebie. W proteście przeciw poparciu jakiego Japonii udzielają w tym sporze Stany Zjednoczone, Xi Jinping, desygnowany przez KPCh chiński następca na fotelu prezydenta w Pekinie, odwołał swoje spotkanie z amerykańską sekretarz stanu panią Hillary Clinton. Nieoczekiwanym efektem tego sporu może być pragmatyczne zbliżenie Chin kontynentalnych i Tajwanu.

*Prezydent Czech Vaclav Klaus,jeden z nielicznych samodzielnie myślących, niezależnych i odważnych polityków w Europie, którego Czechom można pozazdrościć (wygląda jak prezydent, mówi jak prezydent i myśli jak prezydent) odmówił podpisania przegłosowanej 6 września ustawy o reformie emerytalnej (wprowadzającej II filar) i zwrócił ją do parlamentu do ponownego rozpatrzenia. Klaus zwrócił uwagę, że ustawy o tak doniosłych i dalekosiężnych konsekwencjach nie można zarzucać naprędce i niewielką przewagą głosów, zwłaszcza wiele wskazuje na to, że konstelacja polityczna może się dość radykalnie odwrócić w najbliższych wyborach. Klaus skrytykował też ideę II filaru: „na świecie załamało się zaufanie do długofalowego kolektywnego inwestowania, a podobne systemy wpadły w kryzys i są ponownie nacjonalizowane lub głęboko modyfikowane.”   

*Aung San Suu Kyi,  prozachodnia przywódczyni birmańskiej opozycji, odwiedziła USA i wezwała do dalszego złagodzenia sankcji. Nowe władze wojskowe Myanmaru, jak chce nazywać się Birma, a zwłaszcza prezydent tego kraju, generał Thein Sein dogadał się z panią Aung San, uwolnił ją z aresztu domowego i używa jej do przełamywania izolacji i zbliżania się z Zachodem. W sierpniu Thein Sein wymienił dziewięciu twardogłowych ministrów w swoim gabinecie i zastąpił ich zwolennikami inwestycji zagranicznych. Pani Aung ma szanse wygrania najbliższych wyborów w Birmie.    

*Szabab, islamska milicja fundamentalistyczna, podobno powiązana z al-Kaidą, która od kilku lat dominowała na większości terytorium Somalii, ustępuje pod naporem sił zbrojnych z innych krajów afrykańskich, głównie etiopskich i kenijskich. Kenijskie okręty wojenne kilkakrotnie ostrzelały z dział ostatni bastion Szababu – Kismayo, największe miasto i port na południu Somalii, skąd jego bojówki powoli się wycofują.   

*Komisja Europejska  zaproponowała, by nie podwyższać obowiązku udziału biopaliw w ogólnej puli paliw transportowych powyżej 5%. Jest to reakcja na protesty grup walczących z ubóstwem, które wysuwają słuszny argument, że przeznaczanie coraz większych areałów na produkcję surowców do biopaliw zamiast pod uprawy płodów jadalnych, jest jednym z najważniejszych czynników sprzyjających galopującym wzrostom cen żywności na świecie.

* Ponad 120 miliardów $ wywieźli z Chin w gotówce lub przekierowali na własne konta za granicą nieuczciwi funkcjonariusze partyjni i  państwowi, którzy przeważnie uciekli też sami lub wraz z rodzinami. Dane te za ostatnie 20 lat podał w specjalnym raporcie chiński bank centralny. Kilka dni temu kolejny chiński dygnitarz, Wang Guoqiang, sekretarz partii w mieście Fengcheng uciekł na Zachód wraz z rodziną wywożąc 31 mln $.

*W Wenezueli  policja aresztowała Daniela Barrerę, który uchodzi za czołowego przemytnika i eksportera kokainy na rzecz kolumbijskiej ultralewicowej partyzantki FARC. Rząd Kolumbii wielokrotnie oskarżał prezydenta Wenezueli Hugo Chaveza o potajemne wspieranie partyzantki FARC. Tymczasem w Wenezueli, gdzie już za tydzień odbędą się wybory prezydenckie, chory na raka prezydent Chavez ma w sondażach tylko niewielką przewagę nad kandydatem prawicy Henrique Caprilesem.

*Górnicypołudniowoafrykańskiej kopalni platyny w Marikana, która należy do firmy Lonmin, zakończyli 6-tygodniowy dziki strajk, który wybuchł po tym jak policja zastrzeliła 45 z nich podczas zamieszek i manifestacji. Górnicy dostali podwyżki od 11-22% oraz jednorazowy dodatek po 2000 randów (240$). Brutalna akcja policji kładzie się jednak cieniem na atmosferze politycznej w RPA. Gdyby podobna rzeź górników miała miejsce w czasach apartheidu, świat zawrzałby oburzeniem wobec rządu białych. Obecnie jednak, gdy czarni mordują czarnych, sprawa jest uważana za wewnętrzny problem RPA.  

*Wybory na Białorusi zakończyły się kolejnym całkowitym zwycięstwem obozu autorytarnego, ale wciąż bardzo popularnego prezydenta Łukaszenki, uważanego za gwaranta porządku i bezpieczeństwa socjalnego. Lojaliści zdobyli wszystkie mandaty w parlamencie. Polska i inne kraje UE powitały te wyniki z ogromną niechęcią.

*W Nigerii zaostrza się konflikt na tle religijnym z fundamentalistami islamskimi  którzy znów zaatakowali kościoły chrześcijańskie w prowincji Borno, w tym nasyłając samobójcę z bombą, od której zginęły 2 osoby. W odwecie armia nigeryjska przeprowadziła obławę, w której zabiła 45 bojówkarzy z organizacji Boko Haram, która stawia sobie za cel oczyszczenie północy kraju z chrześcijan i szkół chrześcijańskich.

*26 robotników zginęło w eksplozji i pożarze zakładów wydobycia gazu w północnym stanie Tamaulipas w Meksyku. Zakład należy do państwowego monopolu naftowego Pemex, któremu od lat zarzuca się b. niskie standardy bezpieczeństwa. Dodatkowo pogarsza je nielegalne, ale powszechne podbieranie gazu i ropy przez mafie odsysające rurociągi w terenie. 

*W Karaczi,największym mieście Pakistanu wybuchł pożar wielkiej fabryki odzieżowej, w której zginęło co najmniej 400 osób. Straty są prawdopodobnie wyższe ale na razie są ukrywane. Jest to największa liczba ofiar w pożarze fabryki na świecie. Wstępnie ustalono, że w budynku nie było wyjść awaryjnych, a okna były zakryte metalowymi ekranami.

*W Indiach po długich zmaganiach i sporach parlamentarnych rząd poluzował przepisy dopuszczające zagraniczne sieci supermarketów na rynek detaliczny. Wywołało to demonstracje i strajki, zwłaszcza ze strony drobnych kupców i straganiarzy którzy obawiają się konkurencji gigantów. Protesty grożą rozpadem rządzącej koalicji. Chodzi bowiem o źródło utrzymania dla kilkudziesięciu milionów rodzin.  

*W Jemenie minister obrony cudem przeżył wymierzony przeciw niemu zamach bombowy w pobliżu budynku rządowego w stolicy kraju Saanie. W eksplozji zginęło 12 innych osób.

*Indianie Yanomami z wenezuelskiej dżungli złożyli skargę jakoby 70 członków ich plemienia zostało zabitych przez nielegalnych poszukiwaczy złota, a rząd w Caracas odmówił im ochrony i niedbale przeprowadził śledztwo w tej sprawie. Po kilku tygodniach okazało się, że skargę wniosła Survival International, zachodnia organizacja pozarządowa prawdopodobnie zainteresowana kompromitowaniem rządu prezydenta Chaveza w obliczu nadchodzących wyborów. Masakry Indian nie było, a organizacja wycofała swa skargę i złożyła publiczne przeprosiny.  

*Parti Quebecois,separatystyczne ugrupowanie we frankojęzycznej prowincji Kanady wygrało wybory w tej prowincji niewielką przewagą głosów, ale nie ma ich jeszcze dość aby uzyskać większość i wszcząć formalny proces ogłoszenia niepodległości, co jest programem PQ. Kiedy przywódczyni PQ Pauline Marois wygłaszała zwycięską mowę na wiecu powyborczym, do budynku wszedł  uzbrojony 62-letni napastnik i krzycząc po francusku „les anglophones se reveillent” (anglofoni się budzą) zastrzelił dwie osoby.   

Bogusław Jeznach

Dodatek muzy:

Zapraszam na piękną pieśń Bliss: Wish U Were Here (Szkoda że cię tu nie ma)